Tự ý làm biến dạng đất nông nghiệp sẽ bị xử phạt!

Ông Đào Trung Chính, Vụ phó Vụ Đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường) vừa trao đổi với Báo giới về hiện tượng mua bán, chuyển nhượng đất nông nghiệp tràn lan hiện nay ở Hà Tây.

Theo ông Chính, việc chuyển nhượng đất nông nghiệp phải căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xét duyệt; đất xác định là đất nông nghiệp trồng lúa nước thì chỉ có những người trực tiếp sản xuất nông nghiệp mới được nhận chuyển nhượng; tự ý làm biến dạng địa hình, hủy họai đất thì sẽ bị xử phạt...

* Thời gian gần đây, Hà Tây rộ lên phong trào mua bán đất nông nghiệp tràn lan khi tin đồn thời điểm sáp nhập Hà Nội - Hà Tây không còn bao xa. Ông nhận định thế nào về hành vi này?

Việc đầu tiên phải quan tâm là hiện nay có một số trường hợp chuyển nhượng chờ quy họach, đặc biệt là Hà Tây đang chờ quy hoạch sáp nhập vào Hà Nội và họ hy vọng đất nông nghiệp ấy được chuyển đổi mục đích. Tuy nhiên, giờ phút này mới chỉ là chủ trương, cho đến lúc sáp nhập thành hiện thực thì theo pháp luật đất đai, việc chuyển nhượng đất nông nghiệp phải căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xét duyệt.

Tôi muốn nhấn mạnh, Luật Đất đai và Nghị định 181 có quy định, trong trường hợp đất xác định là đất nông nghiệp trồng lúa nước thì chỉ có những người trực tiếp sản xuất nông nghiệp mới được nhận chuyển nhượng.

Thứ hai, theo Nghị định 182, các hành vi: sử dụng đất không đúng mục đích; Lấn, chiếm đất; Huỷ hoại đất; Chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất mà không thực hiện đúng thủ tục hành chính theo quy định của pháp luật về đất đai; Tự chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho đối với đất không đủ điều kiện chuyển quyền sử dụng đất... là vi phạm hành chính trong sử dụng đất.

Trong khi đất canh tác để hình thành mất vài trăm năm, rất mất tiền của mới hình thành đất màu mỡ vậy..., mà tự ý làm biến dạng địa hình, hủy hoại đất thì sẽ bị xử phạt.

Thứ ba, việc nhận chuyển nhượng rồi xin chuyển mục đích sang làm đất ở trong khi quy hoạch chưa có, vẫn đang là đất lúa thì sẽ không giải quyết hồ sơ, phát hiện ra chuyển nhượng trái phép thì sẽ bị xử phạt. Thậm chí, ngay cả những trường hợp vừa làm động tác chuyển nhượng, vừa làm động tác xin chuyển mục đích trong khi đang là đất lúa, chưa có quy hoạch thì cũng là vi phạm pháp luật đất đai.

* Thế nghĩa là hiện tượng chuyển nhượng đất nông nghiệp tràn lan này là không hợp pháp, thưa ông?

Ông Đào Trung Chính, Vụ phó
Vụ Đất đai, Bộ Tài nguyên và
Môi trường (Ảnh:vnmedia.vn).

Cũng tùy vào hành vi cụ thể! Có mấy điều cấm thế này: Thứ nhất, ở Hà Tây đã có quy định tối thiểu về tách thửa chưa, nếu cắt nhỏ quá dưới quy định về thửa đất nông nghiệp thì không được - cấm! Thứ hai, không trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp mà nhận chuyển nhượng đất lúa, cũng cấm! Nhưng nếu là đất nông nghiệp trồng cây lâu năm khác thì vẫn chuyển nhượng được.

Cấm cũng là cấm cho đối tượng nào thôi, chứ nông dân với nông dân thì vẫn mua được đất lúa, vì đây là quyền của họ.

* Hiện có những người ở nơi khác đến Hà Tây mua bán, chuyển nhượng đất nông nghiệp...?

Quan trọng ông ấy có phải là nông dân hay không. Nói nông dân cho nôm na dễ hiểu thôi chứ nói theo quy định của pháp luật là người trực tiếp sản xuất nông nghiệp.

* Đối với những hợp đồng chuyển nhượng đất nông nghiệp mà chính quyền cấp xã xác nhận thì giá trị của các hợp đồng này như thế nào, nếu xác nhận rồi mà sai phạm thì hợp đồng có bị vô hiệu không, thưa ông?

Phải xem các trường hợp đó có vi phạm những quy định nêu trên không, nếu vi phạm mà ''anh'' xác nhận là phạt ngay; nếu đúng đối tượng, đúng trường hợp thì cho người ta làm.

Nhà nước không bảo vệ quyền lợi của người vi phạm pháp luật. Còn vô hiệu hay không thì là Tòa án quyết định.

* Bộ chủ quản có biết gì trước hành vi mua bán chuyển nhượng đất nông nghiệp tràn lan này không? Bộ có thanh tra kiểm tra nếu phát hiện sai phạm không, thưa ông?

Nghị định 181 đã giao nhiệm vụ phát hiện vi phạm phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất cho UBND cấp xã, trên cơ sở phát hiện này thì cấp xã tự giải quyết vì xã cũng có thể xử phạt được, đồng thời xã báo cáo lên UBND cấp trên để giải quyết.

* Vậy mức phạt đối với những cán bộ chính quyền xác nhận sai như thế nào?

Trong Nghị định 181 quy định rõ, đối với người làm công tác quản lý thì bị cảnh cáo; tái phạm do thiếu trách nhiệm thì tùy từng hành vi cụ thể sẽ bị hạ bậc lương; cố ý thì bị hạ ngạch; tái phạm do cố ý thì bị cách chức hoặc buộc thôi việc;

Đối với người dân, nếu sai phạm sẽ xử phạt hành chính và các hình thức kèm theo như buộc khôi phục tình trạng ban đầu.

* Xin cảm ơn ông!

Điều 182 (Nghị định 181): Trách nhiệm của cán bộ địa chính và Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất:

1. Cán bộ địa chính xã, phường, thị trấn có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra tình hình sử dụng đất tại địa phương để phát hiện kịp thời những trường hợp lấn, chiếm đất đai, không sử dụng đất, sử dụng đất không đúng mục đích, chuyển mục đích sử dụng đất trái pháp luật, người sử dụng đất thực hiện các quyền và nghĩa vụ không đúng với quy định của pháp luật và các trường hợp khác có vi phạm hành chính trong quản lý và sử dụng đất đai; trong thời hạn không quá một (01) ngày kể từ khi phát hiện sai phạm phải báo cáo bằng văn bản lên Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất để xử lý, đồng gửi Phòng Tài nguyên và Môi trường.

2. Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn có trách nhiệm chỉ đạo thường xuyên việc kiểm tra phát hiện các hành vi lấn chiếm đất đai, sử dụng đất không đúng mục đích, chuyển mục đích sử dụng đất trái pháp luật, người sử dụng đất thực hiện các quyền và nghĩa vụ không đúng với quy định của pháp luật.

Trong thời hạn không quá một (01) ngày kể từ khi phát hiện vi phạm hoặc được báo cáo có vi phạm thì phải tổ chức việc kiểm tra, lập biên bản, ra quyết định đình chỉ hành vi vi phạm, xử phạt hành chính theo thẩm quyền và yêu cầu tự khôi phục lại tình trạng sử dụng đất ban đầu; nếu người có hành vi vi phạm không chấp hành quyết định đình chỉ thì ra quyết định cưỡng chế khôi phục lại tình trạng sử dụng đất ban đầu và báo cáo bằng văn bản lên UBND cấp trên trực tiếp.