Xét thầu khu tam giác vàng TP. Hồ Chí Minh: Cần sớm công khai và minh bạch

Kỳ 1: Kiến nghị của nhà đầu tư

Khu tam giác đường Trần Hưng Đạo - Phạm Ngũ Lão - Nguyễn Thái Học, Q.1, TP. Hồ Chí Minh hiện nay được đánh giá là khu đất vàng vì nằm ngay giữa trung tâm TP, đang được nhiều nhà đầu tư "dòm ngó". UBND TP. Hồ Chí Minh đã mở đợt xét thầu, nhằm chọn ra nhà đầu tư có thực lực nhất để đầu tư xây dựng tại khu đất trên.

Tuy nhiên, ngay sau buổi lễ mở hồ sơ dự thầu (số liệu của từng nhà đầu tư được công bố ngày 17.12.2007), Liên danh Công ty Cổ phần Khánh Gia gồm liên danh với 3 Công ty của Hàn Quốc: Ssangyong Engineering & Construction Co.,LTD; Doosan Heavy Industries & Construction Co.,LTD; Pung Kyung Co.,LTD (gọi tắt là Công ty liên danh Khánh Gia) đã liên tiếp có 4 văn bản gửi Thường trực Thành ủy, UBND TP. Hồ Chí Minh, Hội đồng đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư TP. Hồ Chí Minh kiến nghị xem xét các vấn đề có liên quan trong từng hồ sơ dự thầu cùng việc tuân thủ theo pháp luật của từng hồ sơ dự thầu... nhằm đảm bảo sự công bằng, minh bạch trong việc chọn lựa nhà đầu tư có đủ năng lực tài chính và tuân thủ các tiêu chí mà TP. đưa ra khi xét thầu.

Có hay không chứng thư bảo lãnh từ 5.000 - 10.000 tỷ đồng?

Theo hồ sơ mời thầu quy định, vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư để thực hiện dự án không được thấp hơn 940 tỷ đồng. Ngoài vốn chủ sở hữu, nhà đầu tư phải có cam kết tài trợ đủ vốn để đầu tư dự án của các tổ chức tín dụng, cam kết góp vốn của các đối tác. Nhà đầu tư sử dụng nguồn vốn chủ sở hữu để đầu tư (được chứng minh trong báo cáo tài chính được kiểm toán trong hai năm gần nhất được quy định trong hồ sơ mời thầu).

Đối với trường hợp có cam kết góp vốn của nhà đầu tư khác, phải chứng minh khả năng nguồn vốn của đơn vị góp vốn (được chứng minh trong báo cáo tài chính được kiểm toán trong hai năm gần nhất quy định trong hồ sơ mời thầu). Nhà đầu tư được xem xét là nhà đầu tư có giá đánh giá lớn hơn giá sàn (giá sàn đã được UBND TP. Hồ Chí Minh phê duyệt là 4.700 tỷ đồng bao gồm dự kiến chi phí đền bù giải tỏa, hỗ trợ di dời, chi phí đầu tư dự án...).

Theo nhận định của các nhà đầu tư, dự án đầu tư trên khu đất tam giác Trần Hưng Đạo - Phạm Ngũ Lão - Nguyễn Thái Học là một dự án lớn, để hội đủ các điều kiện tài chính cho việc đảm bảo thực hiện thành công dự án, ngoài vốn tự có, nhà đầu tư cần phải có được sự cam kết tài trợ chính của Ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng thông qua các chứng thư bảo lãnh tài chính cho nhà đầu tư.

Việc có được chứng thư bảo lãnh tài chính của Ngân hàng là điều kiện tiên quyết giúp nhà đầu tư thực hiện thành công dự án. Tuy nhiên, các chứng thư bảo lãnh chỉ khả thi khi tuân thủ các quy định của pháp luật.

Trở lại với vấn đề chứng thư bảo lãnh tài chính của các ngân hàng cho các nhà đầu tư trong dự án khu tam giác vàng trên, khi công bố số liệu của hồ sơ dự thầu, nhiều người không khỏi ngạc nhiên khi thấy chứng thư bảo lãnh do các Tổ chức tín dụng và Ngân hàng Việt Nam phát hành và bảo lãnh cho nhà đầu tư với số tiền từ 5.000 - trên 10.000 tỷ đồng. Đây chính là điều không thể thực hiện theo Luật Tổ chức tín dụng Việt Nam.

Cụ thể, Cty liên doanh Khánh Gia cho rằng, căn cứ theo Luật Tổ chức tín dụng sửa đổi 2004 đã quy định thì số tiền bảo lãnh của Ngân hàng Việt Nam cho một khách hàng không được quá 15% vốn tự có của Ngân hàng phát hành chứng thư bảo lãnh. Bởi, hiện nay các ngân hàng và Tổ chức tín dụng Việt Nam với nguồn vốn tự có lớn nhất cũng chưa được phép phát hành chứng thư bảo lãnh tài chính cho một khách hàng với số tiền vượt trên 5.000 tỷ đồng.

Trên cơ sở đó, các chứng thư bảo lãnh của Ngân hàng Việt Nam khi đã phát hành  có giá trị lớn như đã nêu trên liệu có phù hợp với quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành?

Đóng góp cho ngân sách TP: Cần, đủ hay tiên quyết ?

Nhà đầu tư Khánh Gia đặt vấn đề, Hội đồng xét thầu nên đánh giá một cách công bằng, minh bạch các hồ sơ dự thầu, không chỉ nên lấy số tiền hỗ trợ ngân sách TP lớn nhất hoặc có tổng giá trị dự thầu lớn nhất để chọn nhà đầu tư. Bởi, số tiền hỗ trợ Ngân sách TP trên nguyên tắc phải được xác định là chi phí cấu thành nên tổng vốn đầu tư của dự án.

Vì vậy, một khi số tiền hỗ trợ cho ngân sách TP vượt quá vốn tự có của nhà đầu tư thì buộc nhà đầu tư phải đi vay ngân hàng để thực hiện việc này, từ đó sẽ phát sinh những nguồn vay lãi, khi tính đủ các khoản chi phí về lãi vay này thì liệu dự án có đạt được tính hiệu quả khi đầu tư và có đạt được tính khả thi ?

Nếu các khoản chi phí về lãi vay của số tiền này không được tính đủ trong báo cáo kinh tế kỹ thuật của dự án thì điều đó hoàn toàn bất hợp lý và sẽ phát sinh rủi ro lớn cho nhà đầu tư, điều này đồng nghĩa với dự án sẽ đi vào ngõ cụt và sẽ xảy ra những hệ lụy không thể lường trước được.

Theo tính toán của Nhà đầu tư Khánh Gia, nếu tổng vốn đầu tư vào dự án là 6.000 tỷ đồng, số tiền hỗ trợ cho ngân sách TP là 1.900 tỷ đồng, số tiền 4.100 tỷ đồng còn lại liệu có đủ để thực hiện các công việc bao gồm: Chi phí bồi thường giải tỏa, hỗ trợ, di dời và tổ chức tái định cư cho các hộ dân có nhà và có đất trong ranh dự án (theo sự thẩm định của Trung tâm Dịch vụ thẩm định giá và bán đấu giá tài sản thuộc Sở Tài chính TP. Hồ Chí Minh thì số tiền cần thiết thấp nhất để thực hiện việc này theo giá thị trường là 2.300 tỷ đồng); chi phí đóng tiền sử dụng đất; chi phí xây dựng toàn bộ công trình của dự án: 3.600 tỷ (số liệu khảo sát thực tế); chi phí tạo dựng quỹ đất và chi phí xây dựng trường mới nhằm di dời trường E.Thalmann cũ: 200 tỷ đồng; các chi phí khác gồm: quản lý, phát sinh...

Mặt khác, theo quy định của hồ sơ mời thầu, một nhà thầu được xem xét trúng thầu phải có phương án xây dựng mới trường PTTH Erst. Thalmann có quy mô lớn hơn và chất lượng tốt hơn. Địa điểm xây dựng trường phải ở tại phường Cô Giang hoặc phường Cầu Kho (Q.1), đồng thời phương án phải đạt được tính khả thi về thời gian hoàn thành là trước khi thực hiện đầu tư dự án.

Do đó, nếu trong hồ sơ dự thầu nhà đầu tư nào không thực hiện được đúng tiêu chí nêu trên và phương án xây trường không khả thi thì hồ sơ của nhà đầu tư đó xem như là không hợp lệ (Công ty liên danh Khánh Gia đã có thỏa thuận được mặt bằng để xây dựng trường mới tại phường Cầu Kho và đã thuê nhà tư vấn thiết kế thiết kế trường học này).

Theo kiến nghị của Công ty liên danh Khánh Gia, nếu nhà đầu tư nào không thể hiện đủ các yếu tố trên mà được Hội đồng đầu tư lựa chọn thì cần làm rõ và xem xét lại. Không thể đánh đồng phương án trên giấy và phương án có tính thực tiễn và khả thi cao.

Câu trả lời thuộc về Hội đồng đấu thầu.