HoREA kiến nghị hoàn thiện pháp luật về đấu giá tài sản

Trong văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành ngày góp ý về các quy định về giao đất, cho thuê đất qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất; Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng, cần phải hoàn thiện cơ chế giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất để xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, cạnh tranh lành mạnh, đảm bảo bán tài sản quyền sử dụng đất theo giá thị trường, đạt hiệu quả cao và tăng nguồn thu cho ngân sách.

Từ thực tế của TP.HCM, HoREA cho biết, chỉ tính từ năm 2011 đến tháng 3/2017 (là thời điểm tạm dừng thực hiện các thủ tục bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo Công văn số 342/TTg-V.I ngày 07/03/2017 của Thủ tướng Chính phủ), Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản TP.HCM đã tổ chức đấu giá thành công 215 cuộc đấu giá, với giá khởi điểm là 3.211,8 tỷ đồng, giá trúng đấu giá là 4.467,9 tỷ đồng, chênh lệch tăng thêm 1.256 tỷ đồng, tăng 1,39 lần so với giá khởi điểm.

Trong đó, chỉ riêng cuộc đấu giá mặt bằng 23 Lê Duẩn, quận 1, đã có 13 nhà đầu tư trong nước và nước ngoài tham gia đấu giá và phải qua 16 vòng đấu thì mới xác định người trúng đấu giá là Công ty Tân Hoàng Minh. Giá khởi điểm 550 tỷ đồng, giá trúng đấu giá 1.460 tỷ đồng (chiếm tỷ trọng đến 32,68% tổng giá trúng đấu giá của 215 cuộc đấu giá), chênh lệch tăng thêm 910 tỷ đồng, tăng 2,6 lần so với giá khởi điểm đấu giá.

Như vậy, có thể thấy thực hiện đấu giá tài sản, trong đó, có quyền sử dụng đất, theo hình thức đấu giá rộng rãi, công khai, để lựa chọn nhà đầu tư có năng lực là phương thức đúng đắn và hiệu quả, giúp xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, cạnh tranh lành mạnh, đảm bảo bán tài sản quyền sử dụng đất theo giá thị trường, đạt hiệu quả cao, tăng nguồn thu cho ngân sách.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho rằng, để cuộc đấu giá bảo đảm tính độc lập, trung thực, công khai, minh bạch, công bằng, khách quan rất cần thiết phải hoàn thiện cơ chế xác định giá khởi điểm của tài sản đấu giá, trong đó, có quyền sử dụng đất một cách hợp lý, để thu hút được các nhà đầu tư tham gia đấu giá. Nhưng giá khởi điểm của tài sản đấu giá không được xác định quá thấp một cách bất bình thường vì có thể dẫn đến làm thất thoát tài sản nhà nước, nếu đi đôi với đó là việc tổ chức đấu giá "cuội", "quân xanh, quân đỏ”. Bên cạnh đó  cần thiết phải có cơ chế kiểm soát, giám sát chặt chẽ hoạt động của Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản để đảm bảo cơ quan này hoạt động trung thực, khách quan, vô tư.  vì theo quy định tại Điều 77, Điều 79 Luật Đấu giá tài sản thì Bộ Tư pháp và UBND cấp tỉnh có trách nhiệm kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm về tổ chức và hoạt động của tổ chức đấu giá tài sản là chưa đủ, mà rất cần thiết phải có quy định về cơ chế kiểm soát, giám sát hiệu quả hoạt động của Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản.

Nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về đấu giá tài sản, HoREA kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai theo hướng hoàn thiện cơ chế xác định giá đất cụ thể để xác định giá khởi điểm tài sản đấu giá, trong đó có quyền sử dụng đất một cách hợp lý, thỏa đáng, để thu hút được nhiều nhà đầu tư tham gia đấu giá, nhưng không để xảy ra tình trạng xác định giá khởi điểm quá thấp một cách bất bình thường, bởi vì có thể dẫn đến làm thất thoát tài sản nhà nước.

Đồng thời HoREA kiến nghị sửa đổi Luật Đất đai, Nghị định 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ theo hướng không giao cho Tổ chức phát triển quỹ đất (tổ chức dịch vụ công về đất đai) chức năng tổ chức thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất, để thống nhất một đầu mối là Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản do UBND cấp tỉnh thành lập có chức năng tổ chức thực hiện việc đấu giá tài sản, trong đó, có quyền sử dụng đất. Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản trực thuộc Sở Tư pháp như mô hình tổ chức thực tế hiện nay tại TP.HCM.

Hiệp hội này cũng kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Đấu giá tài sản, theo hướng giao trách nhiệm cho Bộ Tư pháp và UBND cấp tỉnh xây dựng cơ chế kiểm soát, giám sát chặt chẽ hoạt động của Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản để đảm bảo cơ quan này hoạt động trung thực, vô tư, khách quan, để không xảy ra tình trạng đấu giá "cuội", "quân xanh, quân đỏ" làm sai lệch kết quả đấu giá, có thể làm thất thoát tài sản nhà nước; Kiến nghị, Chính phủ sớm ban hành Nghị định mới thay thế Nghị định 15/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 về đầu tư theo hình thức đối tác công tư, để thực hiện Điều 44 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; và khoản 8 Điều 7 Nghị định 167/2017/NĐ-CP về Sử dụng nhà, đất để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư theo hình thức Hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao (BT) để xã hội hóa đầu tư, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tham gia và kiến nghị bổ sung trở lại chế định Đấu thầu dự án có sử dụng đất vào Luật Đất đai để đảm bảo tính thống nhất và đồng bộ của hệ thống pháp luật.