Việt Nam sẵn sàng xuất khẩu xây dựng ra nước ngoài

Thị trường nước ngoài, với qui mô lên đến hàng chục ngàn tỷ USD, gấp vài trăm lần thị trường trong nước là một thị trường đầy tiềm năng và là một mục tiêu mà ngành xây dựng Việt Nam cần hướng đến.

Để hiểu rõ hơn cơ hội và thách thức của ngành xây dựng khi xuất khẩu ra thị trường nước ngoài, chúng tôi xin giới thiệu bài viết "Ngành xây dựng có thể đóng góp gì cho mục tiêu đưa Việt Nam trở thành con Hổ kinh tế mới của Châu Á" của ông Lê Viết Hải - Phó Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam - Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình.

"Chúng ta cũng có thể nhận ra rằng trên thực tế ngành xây dựng Việt Nam hoàn toàn có khả năng cạnh tranh ở thị trường nước ngoài. Ngành xây dựng Việt Nam chỉ có thể tăng trưởng vượt bậc khi và chỉ khi chúng ta xuất khẩu ra nước ngoài. Sự tăng trưởng này sẽ đem về cho quốc gia một nguồn thu ngoại tệ rất đáng kể.

Chúng ta có thể nhận thấy cơ hội và tiềm năng của ngành xây dựng Việt Nam xuất khẩu ra nước ngoài qua ba yếu tố.

Thứ nhất, ngành Xây dựng Việt Nam sau một giai đoạn dài chìm lắng đã bùng nổ và qua đó đã có cơ hội cọ xát, học hỏi những doanh nghiệp hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Từ đó, trong một thời gián ngắn ngành Xây dựng Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc cả về trình độ quản lý lẫn công nghệ kỹ thuật thi công và đã thành công trong việc thay thế nhà thầu ngoại trong vai trò tổng thầu ở nhiều dự án lớn có yêu cầu kỹ - mỹ thuật cao, những dự án "siêu sao" tại thị trường trong nước.

Nhờ vậy, những Công ty dẫn đầu đã nhanh chóng trưởng thành và nay đã sẵn sàng cho việc xuất khẩu dịch vụ xây dựng tổng hợp ra thị trường nước ngoài, tiến bộ mới nhất trong chuyên môn xây dựng kết hợp với nỗ lực sáng tạo và ứng dụng những thành tựu từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; các doanh nghiệp xây dựng Việt Nam nói chung và Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình nói riêng đã có khả năng cung cấp dịch vụ xây dựng tổng hợp với chất lượng cao, đặc biệt trong việc xây dựng những công trình nhà ở cao tầng.

Thứ hai, tính cạnh tranh của nhà thầu Việt Nam được tạo ra bởi chủ yếu ở năng lực trình độ chuyên môn cao nhưng bên cạnh đó còn là sự cạnh tranh của chi phí nhân công, vật liệu xây dựng, dịch vụ tư vấn thiết kế, giám sát thi công, quản lý dự án và nhiều dịch vụ liên quan khác.

Thứ ba, một lợi thế quan trọng khác nữa là số lượng kỹ sư và chuyên gia ngành Xây dựng Việt Nam cao gấp 3 lần mức bình quân thế giới bởi xây dựng là một ngành không được giới trẻ ở các nước phát triển ưa chuộng (Việt Nam bình quân có 9.000 kỹ sư, chuyên gia xây dựng/1 triệu dân; trong khi của thế giới là 3.000).

Với những lợi thế đó, xuất khẩu dịch vụ Xây dựng không chỉ là cơ hội để phát triển có tính đột phá nền kinh tế quốc gia mà còn là một bước đi tất yếu cho yêu cầu phát triển bền vững bởi việc cọ xát với thị trường nước ngoài là phương cách rất hữu hiệu nhằm nâng cao trình độ, năng lực cạnh tranh của ngành Xây dựng Việt Nam, đảm bảo luôn theo kịp trình độ thế giới và đây cũng là cách tốt nhất để về lâu dài chúng ta bảo vệ được thị trường nội địa.

Bên cạnh đó, xuất khẩu dịch vụ xây dựng tổng hợp của Việt Nam ra thị trường nước ngoài còn bảo đảm cung cấp việc làm ổn định hơn cho lực lượng lao động trong ngành Xây dựng hiện chiếm tỷ trọng cao trong tổng nguồn nhân lực của quốc gia khi có sự biến động của thị trường trong nước.

Bên cạnh đó, sự phát triển của ngành xây dựng ra thị trường quốc tế sẽ giúp cho nhiều ngành có liên quan khác trong chuỗi cung ứng cùng phát triển ổn định và bền vững. Trong đó có chuỗi cung ứng theo hàng ngang như: tài chính, ngân hàng, vận chuyển, bảo hiểm…; chuỗi cung ứng theo hàng dọc như: dịch vụ tư vấn thiết kế, quản lý dự án, sản xuất vật liệu xây dựng, máy móc thiết bị thi công, sản xuất trang thiết bị nội thất, cơ khí xây dựng, dịch vụ thầu phụ chuyên ngành…

Cơ hội và tiềm năng rõ ràng là rất lớn, nhưng chúng tôi cũng hiểu rõ những thách thức không hề nhỏ bởi bên cạnh những lợi thế, chúng ta vẫn còn một số mặt còn hạn chế, yếu kém. Để vượt qua những thách thức đó, chúng ta cần phải có một chiến lược mang tầm vóc quốc gia, có sự hợp lực theo một hướng đi chung với cùng một quyết tâm và nỗ lực vượt bậc thì mới có thể đạt được sự thành công..

Kiến nghị Chính phủ có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp ngành xây dựng đổi mới công nghệ, kỹ thuật và phương thức quản lý; khuyến khích phát triển theo hướng chuyên môn hoá thật sâu trong môi trường cạnh tranh toàn cầu, tránh sự dàn trải ngay trong ngành của mình. Đặc biệt, chú trọng xây dựng văn hóa doanh nghiệp lành mạnh, biết chia sẻ, biết tích hợp tinh hoa và đầy tinh thần sáng tạo, thúc đẩy sự phát triển và ứng dụng những thành tựu từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, đảm bảo theo kịp sự tiến bộ của thế giới, phù hợp với thông lệ và chuẩn mực quốc tế.

Đồng thời, Chính phủ cũng cần tạo điều kiện cho các ngành trong chuỗi cung ứng nói trên phát triển đồng bộ và kêu gọi sự đoàn kết, hợp tác vì một sứ mệnh và hoài bão chung,hoài bão của cả dân tộc ta được ngẩng cao đầu cùng sánh vai với bè bạn khắp năm chău, tạo nên một sức cạnh tranh mạnh mẽ của ngành xây dựng Việt Nam trên trường quốc tế".

Những bước đi đầu tiên của Hòa Bình ra thị trường nước ngoài nhằm khẳng định tính khả thi của chiến lược này.

Năm 2011, Hòa Bình đã bắt đầu tham gia nhiều dự án tại Malaysia trong vai trò nhà thầu quản lý xây dựng bao gồm dự án chung cư cao cấp Le Yuan Residence, với 670 căn hộ; dự án cao ốc thương mại và văn phòng Desa Commercial khoảng 100.000m2 và đặc biệt, dự án Desa Green có quy mô lên đến 2.010 căn hộ gồm 3 blocks, 7 tầng hầm, 42 tầng cao với diện tích xây dựng 235.000 m2.

Năm 2012, Hòa Bình đã tham gia xây dựng dự án GEMS tại Myanmar cũng trong vai trò nhà thầu quản lý xây dựng. Khi ấy GEMS là một trong số rất ít dự án cao tầng ở Yangon, Myanmar. Tại đây, Hòa Bình đã thành công trong việc nâng cao năng suất lao động và hiệu quả công việc cho các nhà thầu phụ địa phương, rút ngắn tiến độ thi công bình quân từ 19 ngày/sàn xuống còn 6 ngày/sàn với diện tích mỗi sàn là 2.000m2. Hiện nay, trong nước Hòa Bình có khả năng tổ chức thi công 3 ngày/sàn.

Năm 2018, Hòa Bình chuẩn bị nguồn lực cho việc xuất khẩu dịch vụ xây dựng đến một thị trường đang phát triển nóng đó là Kuwait với gói thầu kết cấu bê tông cốt thép của dự án Criminal Evidence Headquarters trị giá khoảng 35 triệu USD. Đồng hành với Hoà Bình là Sona, Searefico, Lilama. Đây là thành công bước đầu trong việc thực hiện nhiệm vụ và mục tiêu chiến lược Hợp chuẩn quốc tế - Định vị thương hiệu của Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình trong giai đoạn mới, một minh chứng cho khả năng xuất khẩu dịch vụ xây dựng của Việt Nam ra nước ngoài.