Quy hoạch bãi đỗ xe phá sản, vì đâu?

Trước việc quy hoạch mạng lưới bãi đỗ xe Hà Nội được phê duyệt năm 2003 sớm “chết yểu”, ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT cho rằng, những quyết định điều chỉnh đưa ra thì lợi ích lâu dài phải “nhường chỗ” cho lợi ích doanh nghiệp. Tuy nhiên, phía Sở Quy hoạch Kiến trúc (QHKT) Hà Nội lại khẳng định, khi điều chỉnh quy hoạch đã trải qua quy trình chặt chẽ.

Lợi ích cộng đồng “nhường chỗ” cho lợi ích doanh nghiệp

Ông Đặng Hùng Võ nhận định, việc phá vỡ quy hoạch mạng lưới bãi đỗ xe của thành phố Hà Nội có thể coi là điển hình của việc không tôn trọng lợi ích lâu dài, lợi ích cộng đồng đã được nghiên cứu, đánh giá qua nhiều cấp độ. Nói cách khác, lợi ích lâu dài đã phải nhường chỗ cho lợi ích của doanh nghiệp, bởi điểm lại các vị trí bị thay đổi quy hoạch đều chuyển lợi ích sang cho doanh nghiệp như lô đất C3 Trung Hoà - Nhân Chính, số 16 Phan Chu Trinh, Savico MegaMall Long Biên, ngã tư Hàng Bài - Hai Bà Trưng...

“Việc thành phố dễ dàng điều chỉnh quy hoạch giao thông tĩnh đã được nghiên cứu kỹ lưỡng, là nguyên nhân làm gia tăng áp lực giao thông cho Hà Nội. Khi lợi ích chung được dịch chuyển sang lợi ích doanh nghiệp, điều tất yếu là tiềm ẩn nguy cơ tham nhũng, lợi ích nhóm”, ông Võ nói.

Để ra được Quy hoạch mạng lưới đỗ xe năm 2003, đơn vị lập phải dành nhiều thời gian nghiên cứu, tập hợp ý kiến của các nhà khoa học đưa ra tầm nhìn xa. Tuy nhiên, chỉ vài năm sau lại biến thành các dự án chung cư, trung tâm thương mại khiến dư luận đặt dấu hỏi về động cơ điều chỉnh. “Việc điều chỉnh chắc chắn là sai, bởi để đưa ra được quy hoạch, đơn vị lập đã phải dành nhiều thời gian nghiên cứu, tập hợp ý kiến của các nhà khoa học ở nhiều lĩnh vực”, ông Võ nhận định. Trở lại với Quy hoạch mạng lưới bãi đỗ xe bị “biến tướng”, quy hoạch ấy được xây dựng dựa trên tính toán về nhu cầu gửi phương tiện cá nhân của người dân từ 2003 - 2020.

Theo ông Võ, nhìn cảnh ngột ngạt, quá tải về chỗ gửi xe như hiện nay thì những tính toán nêu ra trong bản Quy hoạch 2003 là đúng. Tiếc là quy hoạch ấy không được triển khai nghiêm túc, nên mới dẫn đến tình trạng dân “khát” chỗ gửi xe, phải luồn lách vào cả những con phố nhỏ gửi xe, tạo điều kiện cho bãi trông giữ tự phát kiếm lợi, dẫn đến nguy cơ về tai nạn giao thông. Việc dễ dàng điều chỉnh quy hoạch theo mỗi giai đoạn lãnh đạo, thay vì thực hiện theo quy hoạch chiến lược đã được lập đang khiến cho Hà Nội xấu đi. Việc tính toán dành 2 -2,5% diện tích xây dựng đô thị cho bãi đỗ xe chỉ là số liệu đẹp trên giấy.

“Để xảy ra sự việc trên, đơn vị đầu tiên phải chịu trách nhiệm là Sở QHKT Hà Nội, đơn vị giữ vai trò tham mưu về quy hoạch và trình lên UBND thành phố các văn bản điều chỉnh. Tuy nhiên, trách nhiệm lớn nhất vẫn thuộc về UBND thành phố Hà Nội. Năm 2003, UBND thành phố là đơn vị phê duyệt Quy hoạch mạng lưới giao thông tĩnh, nhưng sau đó cũng chính UBND thành phố dễ dàng điều chỉnh quy hoạch , bỏ qua kết quả nghiên cứu và ý kiến đóng góp của giới chuyên môn. Việc Quy hoạch mạng lưới giao thông tĩnh bị “phá sản” cũng có trách nhiệm của HĐND thành phố, khi không giám sát chặt chẽ Quy hoạch đã được phê duyệt…”, ông Võ phân tích.

Quy hoạch điểm đỗ xe 2003 không còn khả thi?

Trước tình trạng người dân “khát” chỗ để xe, ông Đặng Hùng Võ khuyến cáo thành phố cần phải lập một Quy hoạch mới ở các khu vực còn quỹ đất thay thế cho Quy hoạch 2003. “Quy hoạch sau khi đã lập phải được tôn trọng, triển khai đúng tiến độ và không bao giờ được dễ dàng thay đổi chỉ vì lợi ích trước mắt, lợi ích của doanh nghiệp. Đối với các dự án bãi đỗ xe đang được sử dụng không đúng mục đích, UBND thành phố cần chỉ đạo phá dỡ các công trình sai mục đích, trả lại đúng mục đích cho dự án như dự án đỗ xe sau cống hoá mương Nguyễn Khánh Toàn (Cầu Giấy), Phan Kế Bính (Ba Đình), đừng để mục tiêu làm bãi đỗ xe chỉ là “nhãn mác để doanh nghiệp làm sai và thu lợi…”, ông Võ nói.

Đánh giá về Quy hoạch mạng lưới các điểm đỗ xe và bãi đỗ xe công cộng đến năm 2020, đại diện Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội cho biết, quy hoạch bãi đỗ xe phê duyệt năm 2003 mới chỉ chú trọng đưa ra các tiêu chí diện tích đất dành xây dựng điểm đỗ và bãi đỗ xe công cộng ở một số khu vực. Quy hoạch chỉ tập trung vào 7 quận nội thành, chưa nghiên cứu quy hoạch khu vực vành đai, khu vực ngoại thành. Với tốc độ phát triển nhanh như hiện nay, quy hoạch năm 2003 có nhiều điểm không còn khả thi nên cần có một nghiên cứu quy hoạch tổng thể phù hợp tốc độ phát triển nhiều năm tới.

Trao đổi với PV Tiền Phong ngày 2/11,  đại diện Sở QHKT Hà Nội cho biết, hiện các bộ phận chuyên môn đang thống kê các điểm đỗ xe quy hoạch năm 2003 đã điều chỉnh, lý do điều chỉnh và quy trình điều chỉnh trước khi cung cấp thông tin liên quan đến việc thực hiện quy hoạch năm 2003. Tuy nhiên, đại diện Sở QHKT Hà Nội vẫn khẳng định, nếu có điều chỉnh thì việc điều chỉnh sẽ trải qua một quy trình chặt chẽ, dựa trên điều kiện khách quan và chủ quan cụ thể.