Quy định chặt chẽ sẽ giúp thị trường ổn định

Trong quá trình xây dựng dự án Luật Kinh doanh bất động sản 2014, Bộ Xây dựng đã sưu tầm tài liệu và nghiên cứu kinh nghiệm của một số nước như Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Trung Quốc, Úc, New Zealand, một số nước châu Âu và Mỹ về chính sách liên quan đến thị trường bất động sản để tham khảo, học hỏi kinh nghiệm để đưa những nội dung, những quy định phù hợp với điều kiện của Việt Nam.

Hầu hết các nước đều quy định chặt chẽ về điều kiện hành nghề môi giới bất động sản. Văn phòng, trung tâm môi giới bất động sản được thành lập bởi các nhà môi giới có trình độ và chuyên môn cao trong lĩnh vực bất động sản (Hàn Quốc). Để hành nghề, cá nhân phải có chứng chỉ hành nghề hoặc thẻ hành nghề (Anh), để được cấp chứng chỉ hành nghề thì cá nhân phải trải qua đào tạo và sát hạch nghiêm túc và đáp ứng một số điều kiện nhất định.

Tại Mỹ, để hành nghề môi giới bất động sản ở Mỹ, nhân sự phải có 1 giấy phép do chính quyền bang cấp, phải tham gia khảo thí và trả lời nhiều câu hỏi về các giao dịch bất động sản cơ bản và luật liên quan đến mua bán bất động sản, phải tham gia một khóa đào tạo từ 60 đến 120 giờ, và phải có kinh nghiệm mua bán bất động sản từ 1 đến 3 năm. Giấy phép hành nghề có giá trị từ 1 đến 2 năm. Như vậy để hành nghề môi giới tại Mỹ phải trải qua đợt kiểm tra sát hạch, đáp ứng hàng loạt các quy định chặt chẽ, đòi hỏi kinh nghiệm, chính vì thế mà dịch vụ môi giới tại Mỹ rất phát triển và rất chuyên nghiệp. Đặc biệt, tại bang New York, giấy phép hành nghề môi giới và việc sát hạch thi viết để cấp giấy phép do Bộ Nội vụ tổ chức.

Trong khi đó, ở Anh, thẻ hành nghề môi giới bất động sản chỉ được cấp bởi Hiệp hội Đại lý Bất động sản (National Association of Estate Agents - NAEA). Công ty môi giới phải có giấy phép, phải có ít nhất một người môi giới trong trung tâm có thẻ hành nghề, đủ tư cách trong việc giao dịch mua bán nhà ở, có trình độ bằng cấp chính thống, hoặc có kinh nghiệm trong ngành bất động sản.

Ở Úc và New Zealand, những người làm nghề môi giới phải đăng ký với cơ quan quản lý kinh doanh, ví dụ ở Úc là Ủy ban tài phán thương mại. Nếu không đăng ký mà vẫn thực hiện dịch vụ sẽ bị phạt 50 đơn vị phạt, bị phạt tù đến 6 tháng hoặc vừa bị phạt tiền vừa bị phạt tù, ngoài ra không được hưởng lương, hoa hồng từ các dịch vụ. Người môi giới đủ tư cách phải có các bằng cấp do các tổ chức đào tạo của Hiệp hội ANTA.

Tại quốc gia đông dân nhết thế giới Trung Quốc, luật về môi giới bất động sản cũng có các quy định nhân sự phải qua các lớp huấn luyện và sát hạch thống nhất trước khi hành nghề. Cục nhà đất thành phố phụ trách định kỳ biên soạn tài liệu giảng dạy, đề cương sát hạch, đề thi thống nhất, thẩm tra và cấp giấy phép cho tổ chức huấn luyện, sát hạch về giấy chứng nhận hành nghề. Công tác kiểm chứng được các cơ quan quản lý giao dịch bất động sản cấp khu, huyện, cục quy hoạch đất đai tiến hành theo tổ chức thống nhất của cục nhà đất thành phố. Cứ hai năm một lần cơ quan này phải kiểm chứng lại các cá nhân đã có giấy chứng nhận hành nghề môi giới bất động sản.

Tương tự, tại Hàn Quốc, để có thể trở thành chuyên viên môi giới bất động sản phải trải qua một kỳ thi kiểm tra về trình độ chuyên môn do lãnh đạo tỉnh, thành phố tổ chức. Căn cứ theo nghị định hướng dẫn, Bộ trưởng Bộ Xây dựng có thể trực tiếp ra đề kiểm tra hoặc trực tiếp tổ chức kỳ thi kiểm tra này dựa trên cơ sở đồng đều về kỳ thi kiểm tra trình độ chuyên môn môi giới bất động sản. Muốn được hành nghề môi giới bất động sản tại Hàn Quốc, thì phải thành lập văn phòng môi giới với lãnh đạo chính quyền địa phương. Người không phải là chuyên viên môi giới bất động sản hoặc người không có tư cách pháp nhân thì không thể xin đăng ký thành lập văn phòng.

Đồng thời, nhà môi giới phải niêm yết giấy chứng nhận đăng ký văn phòng, bảng giá tiền phí và các hạng mục khác theo quy định của Bộ Xây dựng. Về tiêu chuẩn đăng ký văn phòng môi giới và đăng ký con dấu được quy định cụ thể ở nghị định và thông tư hướng dẫn. Với quy định về đăng ký văn phòng môi giới, Hàn Quốc quản lý chặt chẽ đảm bảo tính minh bạch cho thị trường kinh doanh dịch vụ bất động sản.