Ông Vũ "nhôm" có hành vi trốn thuế khi mua, bán nhà đất công sản ra sao?

Trong số hàng chục nhà, đất công sản ở Đà Nẵng mà ông Phan Văn Anh Vũ (Vũ "nhôm") thâu tóm, có nhiều vụ mua bán, chuyển nhượng có dấu hiệu trốn thuế và sai phạm nghiêm trọng.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, nhà đất tại 36-38 Bạch Đằng có tổng diện tích 3.728m2 có nguồn gốc là nhà đất công sản gồm 3 phần diện tích: Khách sạn Sông Hàn (36 Bạch Đằng), Tòa án nhân dân thành phố và Khu nhà tập thể trong khuôn viên khách sạn Sông Hàn.

Năm 2006, Công ty Xây dựng 79 do ông Phan Văn Anh Vũ làm Giám đốc đề nghị được mua lại Khách sạn Sông Hàn với giá đất kinh doanh (bằng 70% giá trị chuyển quyền hiện tại; đồng thời, cam kết sẽ đầu tư nâng cấp khu khách sạn này thành khách sạn đạt tiêu chuẩn từ 4 - 5 sao phục vụ phát triển du lịch thành phố.

Đầu năm 2007, UBND TP Đà Nẵng đồng ý bán nhà và chuyển quyền sử dụng đất nêu trên cho Công ty Xây dựng 79, với gía 38,990 tỉ đồng, giảm 20% trên tổng giá trị chuyển quyền sử dụng đất, giảm 10% trên tổng giá trị tiền sử dụng đất phải nộp nếu Công ty Xây dựng 79 nộp một lần tiền trong vòng 30 ngày. Tuy nhiên, đến tháng 3/2009 (sau gần 2 năm), Công ty Xây dựng 79 mới nộp tiền vào ngân sách nhưng vẫn được giảm 10% tiền sử dụng đất (2,7 tỉ đồng).

Tương tự, đất tại 38 Bạch Đằng diện tích 700,8m2 (là một phần trụ sở của Tòa án nhân dân thành phố) cũng được UBND thành phố đồng ý bán cho Công ty Xây dựng 79 với tổng giá trị 12,1 tỉ đồng. Đến tháng 3/2009 (sau hơn 1 năm), Công ty Xây dựng 79 mới nộp tiền vào ngân sách nhưng vẫn được giảm 10% tiền sử dụng đất (1,2 tỉ đồng).

Riêng Khu tập thể trong khuôn viên Khách sạn Sông Hàn và phần diện tích còn lại của Tòa án nhân dân thành phố cũng được bán cho Công ty Xây dựng 79, với giá trị 22,724 tỉ đồng.

Năm 2011 ông Phan Văn Anh Vũ – Chủ tịch HĐQT Công ty 79 ủy quyền cho ông Phan Minh Cương – Tổng Giám đốc ký quyết định chuyển nhượng toàn bộ dự án Khách sạn Sông Hàn có tổng diện tích đất 3.728m2 cho một công ty khác  với giá chuyển nhượng là 113,85 tỉ đồng. 


Theo đánh giá của cơ quan chức năng, việc chuyển nhượng nhà đất nêu trên cho thấy Công ty Xây dựng 79 đã có hành vi vi phạm trong việc chuyển nhượng dự án, trốn thuế thu nhập doanh nghiệp và vi phạm pháp luật về đất đai. Cụ thể, sau khi được giao đất (từ năm 2007 đến 2009) và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 2009, Công ty Xây dựng 79 đã không thực hiện cam kết và điều kiện bắt buộc khi được giao đất, không triển khai thực hiện dự án mà đã chuyển nhượng toàn bộ diện tích 3.728,0m2 cho Công ty khác vào năm 2011. Như vậy, so với tổng giá trị mà Công ty đã nộp cho Ngân sách Nhà nước là 66,811 tỉ đồng (đã giảm 10% không đúng quy định 4,408 tỉ đồng)  với giá chuyển nhượng 113,850 tỉ đồng, Công ty Xây dựng 79 đã hưởng chênh lệch và làm thất thu ngân sách 47,038 tỉ đồng.

Mặt khác, Công ty Xây dựng 79 đã chuyển nhượng toàn bộ diện tích nêu trên với tổng giá trị 113,850 tỉ đồng nhưng lập thủ tục chuyển quyền sử dụng đất và chịu thuế thu nhập với số tiền chuyển nhượng theo Hợp đồng công chứng chỉ với 65,165 tỉ đồng. Số tiền 48,684 tỉ đồng còn lại được chuyển thành hợp đồng mua bán tài sản trên đất (không qua công chứng) và chịu thuế giá trị gia tăng. Do đó, trong việc chuyển nhượng này, Công ty đã có hành vi trốn thuế thu nhập trên số tiền 48,684 tỉ đồng.

Trong khi đó, nhà, đất tại số 20 Bạch Đằng, phường Thạch Thang, UBND thành phố đồng ý bán nhà, đất cho Công ty cung ứng tàu biển với giá 22,808 tỉ đồng). Đến năm 2009, Công ty Cung ứng Tàu biển xin đổi tên người nhận quyền sử dụng đất tại 20 Bạch Đằng cho em vợ ông Phan Văn Anh Vũ, với lý do Công ty và em vợ ông Vũ có liên danh hợp tác để đầu tư. Theo nận định, việc Công ty cung ứng tàu biển được giảm hệ số sinh lợi và tính lại giá trị, nhà đất 03 lần liên tục mà không thông qua HĐND cùng cấp là không đúng quy định làm lợi trực tiếp cho em vợ của ông Phan Văn Anh Vũ với số tiền 11,793 tỉ đồng.

Riêng nhà, đất tại 02 Hải Phòng, phường Hải Châu 1, quận Hải Châu, Đà Nẵng, có vị trí 02 mặt tiền, diện tích 155,8m2 là nhà, đất thuộc diện công sản do Nhà nước quản lý bố trí cho Hợp tác xã Dịch vụ Vận tải Xích lô Đà Nẵng thuê sử dụng. Cuối năm 2004, UBND thành phố có Quyết định thu hồi toàn bộ nhà, đất nêu trên giao cho Công ty Quản lý Nhà Đà Nẵng quản lý.


Năm 2009, Công ty TNHH Minh Hưng Phát (của Vũ "nhôm") được thuê nhà đất tại 02 Hải Phòng, Đà Nẵng làm trụ sở công ty. và giao Công ty Quản lý nhà giải quyết thủ tục ký hợp đồng thuê nhà theo đúng quy định, đơn vị thuê phải cam kết sử dụng đúng mục đích công năng.

Đến tháng 10/2009, Công ty TNHH Minh Hưng Phát xin mua ngôi nhà trên theo diện nhà đang thuê của Nhà nước để mở rộng diện tích kinh doanh và bán giá 3,340 tỉ đồng. Qua kiểm tra thực tế hiện nay, nhà đất số 02 Hải Phòng nêu trên đang được sử dụng làm quán cafe "Hi!Tea". Như vậy, Công ty TNHH Minh Hưng Phát đã vi phạm cam kết và quy định của UBND thành phố về mục đích sử dụng. Bởi nhu cầu ban đầu được thể hiện xin được thuê các nhà, đất nêu trên được Công ty TNHH Minh Hưng Phát xác định là để "hoạt động sản xuất kinh doanh" và "làm Văn phòng Công ty" và UBND thành phố Đà Nẵng cũng đã yêu cầu Công ty phải cam kết sử dụng đúng mục đích, công năng. Song trên thực tế, Công ty Minh Hưng Phát sau khi được mua đã không sử dụng đúng mục đích làm Văn phòng  mà  sử dụng làm quán Trà sữa "Hi! Tea".

Ngoài ra, đây là hành vi lợi dụng chính sách để mua nhà, đất công sản không qua đấu giá. Nhà, đất 02 Hải Phòng sau khi thu hồi của HTX Dịch vụ Vận tải Xích lô Đà Nẵng từ năm 2004 đã bỏ trống; Nhà, đất 45 Nguyễn Thái Học sau khi thu hồi của Công ty Cổ phần phát triển công nghệ và tư vấn đầu tư Đà Nẵng và Nhà, đất 47 Nguyễn Thái Học sau khi thu hồi của Công ty Dược – Thiết bị y tế Đà Nẵng từ năm 2008 do không có nhu cầu thuê cũng sử dụng không hiệu quả. Qua việc mua bán trên cho thấy các nhà đất công sản nêu trên đã bị hợp thức hóa trái pháp luật thông qua hình thức bán chỉ định, gây ảnh hưởng đến trật tự quản lý hành chính, làm thất thu lớn cho ngân sách thành phố, tác động xấu đến các giao dịch trên thị trường bất động sản.