Nhà ở xã hội cho ai?

Đã là nhà ở xã hội thì phải là những căn diện tích nhỏ, dành cho những đối tượng thu nhập thấp, ít tiền được mua, chứ không thể thu nhập thấp lại có tiền mua những căn hộ rộng 90 m2.

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến đóng góp về dự thảo Nghị định phát triển và quản lý nhà ở xã hội (NOXH). Theo đó, một trong những quy định đáng chú ý là thiết kế tối đa đến 90 m2, thay vì 70 m2 như quy định hiện hành. Người thu nhập thấp có đủ sức mua những căn NOXH có diện tích 90 m2? Loại nhà này có “rơi” đúng đối tượng?… Đó là hàng loạt lo ngại của DN và chuyên gia trước đề xuất trên.

Là người từng có nhiều đề xuất giảm diện tích căn hộ để phù hợp hơn với bối cảnh, nhu cầu thị trường, ông Nguyễn Văn Đực, Phó giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành tỏ ra không đồng tình với đề xuất tại dự thảo Nghị định nói trên. Ông cho rằng, đã là NOXH thì phải là những căn diện tích nhỏ, dành cho những đối tượng thu nhập thấp, ít tiền được mua, chứ không thể thu nhập thấp lại có tiền mua những căn hộ rộng 90 m2.

Đồng quan điểm, ông Phạm Sỹ Liêm, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam phân tích, với mức giá tạm tính của một số dự án NOXH đang được bán trên thị trường là khoảng 15 triệu đồng/m2, nếu căn hộ có diện tích 90 m2 thì tổng số tiền căn hộ cũng gần 1,5 tỷ đồng. Ông Liêm cho rằng, với tổng số tiền đó thì người nghèo lấy tiền đâu ra mà mua và như thế không phải nhà cho người thu nhập thấp.

Ông Đực lý giải thêm, có thể ở một góc nhìn nào đó, Bộ Xây dựng cho rằng có tới 2 - 3 thế hệ người thu nhập thấp sống cùng một gia đình nên cần tăng diện tích NOXH lên 90 m2, nhưng số lượng đó không nhiều. Nếu tăng diện tích lên 90 m2, Bộ Xây dựng lại giúp một bộ phận DN có dự án thương mại với nhiều căn hộ diện tích lớn tồn kho có thể dễ dàng chuyển sang dự án NOXH để được hưởng các chính sách ưu đãi đối với phân khúc này, đồng thời “đẩy” hàng ra thị trường.

Hơn nữa, nếu xây dựng những căn hộ có diện tích chỉ 30 m2 sẽ giúp được 3 hộ gia đình có nhà ở, khi tăng lên 90 m2 sẽ giảm xuống chỉ giúp được 1 hộ gia đình có nhà ở. Mặt khác, lãnh đạo Công ty Địa ốc Đất Lành cũng lo ngại, đối tượng có thể mua những căn hộ có diện tích 90 m2 có thể không phải là những đối tượng thu nhập thấp mà rơi vào những người có thu nhập trung bình trở lên, sẽ không đúng đối tượng.

Bên cạnh đó, với quy định tại dự thảo Nghị định về điều chỉnh giảm diện tích căn hộ tối thiểu từ 30 m2 xuống mức 25 m2/căn, nhưng lại khống chế ở tỷ lệ % trên toàn dự án, ông Đực cho rằng không phù hợp. “Bộ Xây dựng không nên đưa ra quy định cứng mà để cho DN tự điều chỉnh tỷ lệ để phù hợp với nhu cầu của người dân từng khu vực, từng dự án”, ông Đực kiến nghị.

Cũng không đồng tình với việc tăng diện tích NOXH lên 90 m2/căn, ông Phạm Sỹ Liêm lập luận, không cần tăng lên 90 m2/căn, chỉ cần giữ ở mức 70 m2/căn bởi nếu làm ra không có người mua, lại thừa những căn hộ diện tích rộng thì phải làm sao? Bởi trên thị trường hiện còn nhiều dự án nhà ở thương mại cũng đang ế những căn có diện tích lớn. “Lúc đấy lại đổ cho việc Chính phủ cho phép thì tôi làm, đến khi không bán được lại nhờ Chính phủ giúp đỡ thì không ổn”, ông Liêm nêu quan điểm.

Theo dự thảo Nghị định, NOXH là nhà chung cư thì căn hộ phải được thiết kế, xây dựng theo kiểu khép kín, bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng, tiêu chuẩn thiết kế mỗi căn hộ có diện tích tối thiểu 25 m2 sàn, tối đa không quá 90 m2 sàn, bảo đảm phù hợp với quy hoạch xây dựng do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Tỷ lệ số căn hộ trong dự án phát triển NOXH có diện tích sàn từ 25 m2 đến dưới 30 m2 và từ trên 70 m2 đến dưới 90 m2 không quá 20% tổng số căn hộ. Trường hợp NOXH là nhà ở liền kề thấp tầng thì tiêu chuẩn diện tích đất xây dựng của mỗi căn nhà không vượt quá 90 m2, hệ số sử dụng đất không vượt quá 2 lần và phù hợp với quy hoạch xây dựng do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Tỷ lệ số căn NOXH liền kề thấp tầng trong dự án phát triển NOXH có diện tích đất xây dựng từ 70 m2 đến dưới 90 m2 không quá 10% tổng số căn nhà.