Nhà ở xã hội: Ai được mua?

Theo dự kiến của Sở Xây dựng Hà Nội, đến tháng 10-2010 sẽ đưa ra bán thí điểm 800 căn nhà ở xã hội (NƠXH) đầu tiên. Thủ tục, trình tự đăng ký mua sẽ có trong tháng 4, chậm nhất cuối quý II-2010. Tuy nhiên, trong khi cơ quan chức năng khá hồ hởi với những thành quả sau một quá trình dài nỗ lực thì người dân lại không dám mơ mua được NƠXH.

Đăng ký 10, khởi công 1

Dự kiến trong thời gian tới lượng cung nhà ở dành cho người thu nhập thấp sẽ còn tăng, bởi ngoài nguồn từ chương trình NƠXH, cả nước đang có tới 263 dự án nhà ở dành cho người thu nhập thấp được triển khai với tổng mức đầu tư 72.710 tỷ đồng, tương đương 205.380 căn hộ. Trong đó, vốn đối ứng của địa phương 2.958 tỷ đồng, vốn huy động từ các thành phần kinh tế 69.752 tỷ đồng.

Ngoài ra, còn có 264 dự án nhà ở dành cho công nhân đã đăng ký triển khai, tổng mức đầu tư 59.245 tỷ đồng, trong đó vốn đối ứng của địa phương 5.455 tỷ đồng, vốn huy động từ các thành phần kinh tế 53.790 tỷ đồng, và 95 dự án ký túc xá sinh viên với hơn 330.000 chỗ ở.

Tuy nhiên, dù số lượng dự án đăng ký nhiều nhưng thực tế đến nay cả nước mới chỉ có 10% số dự án được khởi công, trong đó có 31 dự án nhà ở dành cho người thu nhập thấp và 24 dự án nhà ở dành cho công nhân. Nguyên nhân chính là do thiếu vốn và thiếu quỹ đất.

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam, các cơ quan liên quan sẽ dồn sức để xây được nhiều NƠXH, nhà ở dành cho người có thu nhập thấp, bởi nhu cầu này khá cấp bách. Hiện tại khu vực đô thị có rất nhiều hộ gia đình, cá nhân có thu nhập thấp, đặc biệt là công nhân lao động tại các khu công nghiệp và sinh viên đang gặp khó khăn về nhà ở. Bộ Xây dựng đang xúc tiến lập các quỹ tiết kiệm nhà ở và sẽ đưa quỹ đất xây dựng NƠXH, nhà ở dành cho người thu nhập thấp vào quy hoạch của các địa phương.

Mừng nhưng lo

Theo tính toán của Bộ Xây dựng, một căn hộ NƠXH diện tích 50m² có mức giá bán bình quân 300-500 triệu đồng. Nếu thực hiện phương thức thuê mua (trả trước 20%) trong 20 năm, hàng tháng, người mua chỉ phải trả khoảng 2 triệu đồng cho 1 căn hộ (4 người). Như vậy, mức giá này phù hợp với khả năng chi trả đối với các hộ gia đình có thu nhập bình quân khoảng dưới 2 triệu đồng/tháng/người.

Tuy nhiên, người lao động vẫn hồ nghi, không dám mơ có thể mua được NƠXH, nhà ở dành cho người thu nhập thấp. Vì có đăng ký mua cũng khó đến lượt khi cung quá ít so với cầu. Thêm nữa, ngoài việc lằng nhằng trong việc xác định thế nào là thu nhập thấp, thế nào là đủ tiêu chuẩn, những lỏng lẻo trong khâu giám sát từ trước đến nay khiến người lao động nghi ngờ về sự công bằng. Đó chính là lý do khiến nhiều người lao động còn lưỡng lự, nghe ngóng và mang tâm lý chung cứ nộp hồ sơ, còn xét duyệt được mua hay không lại là chuyện khác.

Sự nghi ngờ của người dân không phải thiếu cơ sở khi khu nhà ở dành cho người thu nhập thấp ở thành phố Vĩnh Yên - Vĩnh Phúc, có người “thu nhập thấp” lại mua liền 2 căn nhà rồi đập thông nhau, hoặc mua rồi cho thuê. Và thực tế ở các khu nhà ở dành cho người thu nhập thấp nhưng xe hơi riêng của các hộ xếp thành dãy dài.

Mới đây, trong phiên họp thường kỳ của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, vấn đề này lại được nêu ra thêm một lần nữa. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên, nhà giá rẻ được xây dựng để cung ứng cho những đối tượng có thu nhập thấp, nhưng thực tế đối tượng này không có đủ tiền để mua hoặc thuê. Dự án Làng sinh viên Hacinco là một ví dụ điển hình.

Năm 2001, khi dự án này được đưa vào sử dụng, sinh viên chỉ phải bỏ 100.000 đồng mỗi tháng để thuê một căn phòng tiện nghi sạch sẽ. Nhưng đến thời điểm này giá đã bị đẩy lên khá cao, ngoài tầm với của sinh viên. Thế nên giờ đây Hacinco chỉ còn dành cho các lưu học sinh nước ngoài học tập tại Việt Nam.

DiaOcOnline.vn - Theo Sài Gòn Giải Phóng