Nhà ở cho người thu nhập thấp: Nói nhiều hơn làm!

Dù TP.HCM đã đề ra các giải pháp về nhà ở cho người thu nhập thấp nhưng đến nay hướng ra vẫn chưa rõ.

Nên mở rộng đối tượng vay

Khởi động từ giữa năm 2005, chương trình hỗ trợ vốn vay mua nhà của Quĩ Phát triển nhà ở TP đưa ra tiêu chuẩn: người vay là cán bộ, công nhân, người lao động hưởng lương nhà nước có thời gian làm việc tại cơ quan liên tục từ ba năm trở lên... Tuy nhiên đối tượng được vay khá hạn chế. Sau đó TP có nới rộng tiêu chuẩn cho vay, nâng số tiền hỗ trợ từ 200 triệu đồng lên 300 triệu, giãn thời gian cho vay đến 15 năm... Nhưng gần một năm rưỡi qua, số người được vay vẫn còn ít.

Giám đốc Quĩ Phát triển nhà ở TP Huỳnh Cao Nhã cho biết quĩ nhận được 115 hồ sơ xin vay, đã xét cho vay 108 hồ sơ với số tiền 21,7 tỉ đồng. Trong đó có 40 người đã mua được nhà, số còn lại đang tìm nhà... 50% người vay là giáo viên. Con số này khá khiêm tốn so với chỉ tiêu cho vay năm 2006 là 100 tỉ đồng. Còn so với qui định vốn điều lệ của quĩ là 1.000 tỉ đồng thì quá ít.

Quĩ tồn đọng vốn khá lớn, trong khi nhiều người thu nhập thấp chưa tiếp cận được vốn vay. Nhiều ý kiến cho rằng do các tiêu chuẩn qui định đối với người vay còn “cứng”, đối tượng còn hạn chế. Ông Võ Đình Quốc, phó giám đốc Công ty cổ phần địa ốc ACB, nói qui định cho phép người lao động được vay tối đa 70% giá trị căn nhà nhưng số tiền vay bị khống chế không quá 300 triệu đồng. Để mua căn nhà 600-700 triệu đồng, người vay phải có 300-400 triệu. Số tiền này vượt quá khả năng của nhiều người, chưa kể để tìm căn nhà có mức giá trên hiện không dễ. Nếu dùng vốn vay để mua nhà trả góp cũng không được. “Vì vậy dẫn đến tình trạng luẩn quẩn: người tìm được nhà không đủ khả năng trả tiền vay; ngược lại, người đủ điều kiện trả tiền vay thì không tìm được nhà” - ông Quốc nói.

Chương trình còn... trên giấy

Đầu năm 2006, TP.HCM cùng Hà Nội, Bình Dương là ba địa phương được Bộ Xây dựng đề xuất Chính phủ cho thí điểm chương trình nhà ở xã hội theo Luật nhà ở. Đến nay Hà Nội, Bình Dương đã có đề án trình Bộ Xây dựng, triển khai các dự án nhưng tại TP.HCM, chương trình nhà ở vẫn còn... trên giấy.

Theo Sở Xây dựng TP, đề án đang trình UBND TP xem xét. Tuy nhiên, do nhu cầu nhà ở xã hội tại TP khá lớn, phải kêu gọi các doanh nghiệp cùng tham gia. Nhưng khi đối chiếu giữa qui định và thực tế lại phát sinh những vướng mắc cần kiến nghị Bộ Xây dựng tháo gỡ. Theo qui định, nhà ở xã hội chỉ được xây dựng tối đa sáu tầng. Một cán bộ sở cho rằng với quĩ đất khan hiếm, giá đất cao, qui định như vậy sẽ khó khả thi, ngoài việc không tận dụng được quĩ đất đô thị, công trình xây dựng thấp tầng chi phí cao dẫn đến giá cho thuê cao, không phù hợp đối tượng thu nhập thấp...

Phòng phát triển nhà, Sở Xây dựng cho rằng bất cập khác là qui định giá cho thuê, thuê mua. Qui định giá thuê từ 15.000-28.000 đồng/m2/tháng, giá thuê mua từ 18.000-30.000 đồng/m2 (đối với đô thị đặc biệt, đô thị loại 1). Giá thuê bị khống chế, đối tượng do TP xét duyệt khiến đầu ra của doanh nghiệp bị gò bó.

Một cán bộ Sở Xây dựng cho hay TP sẽ chọn những chung cư cũ để cải tạo, xây dựng lại với chiều cao 15-20 tầng theo hình thức giao đất cho các doanh nghiệp. Đổi lại, doanh nghiệp phải bàn giao TP một quĩ nhà tương ứng.

Khi nào chương trình nhà ở xã hội được triển khai trên thực tế? Một cán bộ sở trả lời... chưa biết.

Theo số liệu thống kê, TP.HCM hiện có 109.185 cán bộ công nhân viên chức đang làm việc tại các cơ quan nhà nước. Trong đó, ước tính người có nhu cầu nhà ở gần 22.000 người, chiếm khoảng 20%.

Hà Nội: thêm một khu nhà ở xã hội

Sở Qui hoạch - kiến trúc Hà Nội vừa công bố qui hoạch chi tiết khu đô thị mới Đặng Xá 2. Khu đô thị mới này thuộc địa bàn hai xã Cổ Bi và Đặng Xá, huyện Gia Lâm, có diện tích hơn 39ha nhằm giải quyết yêu cầu phát triển nhà ở của thành phố. Đặc biệt là tạo quĩ nhà ở xã hội, tái định cư và quĩ nhà cho cán bộ công nhân khu vực công nghiệp phía đông bắc Hà Nội, tạo không gian kiến trúc đô thị hiện đại tại cửa ngõ phía đông Hà Nội.

Tại khu đô thị này sẽ bố trí các công trình cao tầng, hợp khối (7-9 tầng), các công trình thấp tầng (nhà vườn, biệt thự)... Dự kiến sau khi xây dựng xong, khu đô thị mới Đặng Xá 2 sẽ đảm bảo chỗ ở cho 8.500 người.

Theo Tuổi Trẻ