TP.HCM: Hàng trăm căn hộ xây dựng xong chưa được sử dụng và gần 10.000 nền nhà còn bỏ trống

Ban Kinh tế - Ngân sách Hội đồng Nhân dân (HĐND) Thành phố (TP) Hồ Chí Minh (HCM) cho biết : Thành phố có 62 dự án xây dựng nhà tái định cư và nhà ở cho người thu nhập thấp với tổng số căn hộ sẽ xây dựng lên đến 28.907 căn, được triển khai xây dựng từ nhiều năm qua.

Nhưng đến nay, chưa có khu tái định cư nào được xây dựng hòan chỉnh và rất ít người thuộc diện thu nhập thấp mua được căn hộ từ những dự án trên. Trong khi đó, hàng trăm căn hộ chung cư dành cho đối tượng thu nhập thấp đã được các doanh nghiệp địa ốc xây dựng xong từ nhiều năm qua, nhưng vẫn đóng cửa bỏ trống.

Cụ thể như: có gần 400 căn hộ của 4 lô chung cư tái định cư Bùi Minh Trực (Quận 8) đã nghiệm thu xong trên 1 năm qua, nhưng vẫn bỏ trống, có hàng trăm căn hộ tái định cư tại chung cư Bàu Cát 2 (Quận Tân Bình) đã xây dựng xong trên 2 năm rồi, nhưng vẫn chưa có hộ tái định cư nào vào ở được, vì chưa thỏa thuận được giá bán, hoặc 120 căn hộ chung cư An Phú- An Khánh (Quận 2) thì mới có khoảng trên 10 hộ vào ở, vì chất luợng nhà quá thấp...

Bên cạnh đó, theo ông Trần Du Lịch, Viện Trưởng, Viện Kinh tế TP.HCM cho biết chỉ riêng trên địa bàn Thành phố cũng còn gần 10.000 nền nhà đang bỏ trống và được rao bán công khai, nhưng các ngành chức năng của Thành phố vẫn chưa tìm được đủ nền nhà để xây dựng nhà tái định cư cho 4.715 hộ tái định cư đang sống tạm bợ từ nhiều năm qua, gây nhiều phiền toái cho người dân và tốn kém nhiều cho ngân sách Thành phố.

* Thu hồi đất thì nhanh, tái định cư lại chậm

Theo nhu cầu phát triển của TP HCM, từ năm 1998 đến nay, Thành phố đã triển khai 721 dự án xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng, cầu đường, các khu công nghiệp, khu chế xuất, các cao ốc hiện đại và chương trình chỉnh trang đô thị..., qua đó Thành phố đã thu hồi trên 9500ha đất của khoảng 103.000 hộ dân, trong đó có hơn 46.000 hộ dân sinh sống trong các khu qui hoạch các dự án phải giải tỏa trắng và có khỏang 31.000 hộ trong số đó đã nhận tiền đền bù, tự lo chỗ ở sau khi giải tỏa, còn khỏang 15.000 hộ khác có yêu cầu nhận nhà tái định cư.

Hầu hết, các hộ dân nằm trong các khu vực quy hoạch giải tỏa đều chấp hành tốt việc giải tỏa nhà và giao đất lại cho chính quyền địa phương quản lý để thực hiện dự án; cụ thể như: có gần 10.000 hộ dân sống dọc theo kênh Nhiêu Lộc- Thị Nghè đã rời bỏ các túp lều ven các kênh rạch để giao đất cho chương trình cải tạo, xây dựng, chỉnh trang kênh Nhiêu Lộc- Thị Nghè, hoặc hàng ngàn hộ dân sinh sống trong khu quy hoạch các dự án lớn, nhỏ khác ở các quận, huyện như: dự án đại lộ Đông - Tây, Công viên Lịch sử- Văn hóa dân tộc, khu công nghệ cao, các khu công nghiệp Tây Bắc, Tân Bình, Tân Tạo..., trong đó nhiều hộ dân sau khi giao đất cho Ban quản lý các dự án lại không nhận được nền nhà, hoặc căn hộ tái định cư ( vì chủ dự án chỉ chú ý đến thu hồi đất, nhưng không có đất, hoặc nền nhà cho tái định cư), nên phải nhận tiền đi thuê nhà sống tạm bợ từ 5 đến 6 năm qua như: hàng trăm hộ dân sống ở Cù lao Chà, phường 17, quận Bình Thạnh đã sống tạm cư từ năm 1997 đến nay, hoặc hàng trăm hộ dân trong khu vực giải tỏa của dự án nút giao thông An Sương - đường Trường Chinh ( Quận 12) đang chờ được tái định cư ở khu chung cư 38 ha, thuộc phường Tân Thới Nhất ( Quận 12) từ nhiều năm qua là điển hình.

Chính sự chậm trễ trong xây dựng nhà tái định cư cho dân bị giải tỏa đã làm cho ngân sách Thành phố phải chi hết 164 tỷ đồng tiền thuê nhà cho các hộ bị giải tỏa mà chưa có nhà tái định cư trong 10 năm qua. Trong khi đó, chỉ tính từ năm 2000 đến nay, Thành phố đã giao đất, cho thuê đất cho trên 2.111 dự án xây dựng lớn, nhỏ với tổng diện tích lên đến gần 13.000ha, trong đó có gần 500 dự án xây dựng nhà ở, chung cư từ cao cấp đến trung bình và bình thường, nhằm đáp ứng nhu cầu nhà ở cho mọi tầng lớp nhân dân Thành phố; trong số đó có 62 dự án đăng ký đầu tư xây dựng nhà ở cho đối tượng tái định cư với tổng số gần 30.000 căn hộ, nhưng đến nay chưa có dự án xây dựng nhà tái định cư, hoặc cho người thu nhập thấp nào hoàn chỉnh.

Vì vậy, chỉ tính riêng hộ dân diện tái định cư trong 10 năm qua, Thành phố cũng chỉ mới giải quyết được cho trên 7.167 hộ mua nhà tái định cư. Hiện còn 4.715 hộ diện tái định cư đang rất bức xúc về chỗ ở và UBND Thành phố đang chỉ đạo các ngành chức năng như: Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên- Môi trường, Sở Tài Chính... cùng các địa phương đang phấn đấu giải quyết dứt điểm nhà tái định cư cho các hộ trên vào cuối tháng 6/2007.

* Cần chính sách hợp lý và giải pháp cụ thể

Chương trình nhà ở là 1 trong 5 chương trình đòn bẩy của TP.Hồ Chí Minh trong giai đoạn từ 2006 đến 2010, theo đó từ nay đến 2010, Thành phố sẽ xây dựng 30.000 căn hộ để phục vụ cho tái định cư của các dự án đầu tư xây dựng, di dời khỏang 15.000 hộ dân sống trên các kênh rạch nội thành, thay thế khỏang 40 chung cư, nhà tập thể quá cũ, sắp sập, nhằm thực hiện chỉnh trang, cải tạo 104 khu nhà lụp xụp với khỏang 75.000 hộ dân....

Thành phố còn chương trình xây dựng 70.000 căn nhà ở cho cán bộ, công nhân viên thu nhập thấp và 20.000 phòng ở cho công nhân các khu công nghiệp, khu chế xuất thuê, cũng đang trong giai đọan khởi động, nhưng chưa biết đến bao giờ trở thành hiện thực. Nguyên nhân chính làm cho chương trình nhà ở tái định cư trong những năm qua tiến triển quá chậm chạp là do nguồn vốn và quỹ đất xây dựng các chung cư còn hạn chế.

Do vậy, trước mắt để đẩy nhanh thực hiện được chương trình nhà ở tái định cư, Thành phố đã đưa ra nhiều giải pháp, nhằm tạo quỹ đất và nguồn vốn xây dựng như: UBND Thành phố ban hành chỉ thị 24 ( thay thế chỉ thị 07 trước đó) về hỗ trợ mức lãi suất từ 6 đến 12% cho nhà đầu tư và tạo điều kiện cho nhà đầu tư được vay từ 60 đến 70% giá trị vốn đầu tư cho các công trình xây dựng nhà chung cư để bán lại cho Thành phô mua, nhằm phục vụ tái định cư.

Thành phố cũng cam kết ký hợp đồng với nhà đầu tư trước khi dự án khởi công và đảm bảo sẽ thanh tóan giá trị các căn hộ chung cư cho chủ đầu tư sau khi công trình hòan thành, nghiệm thu và đưa vào sử dụng chậm nhất từ 1 đến 3 tháng. Bên cạnh đó, Thành phố khuyến khích thực hiện đa dạng hóa nguồn vốn xây dựng quỹ nhà, thông qua khuyến khích nhiều thành phần kinh tế, nhiều doanh nghiệp xây dựng đia ốc tham gia vào chương trình nhà ở xã hội, có chính sach ưu đãi, khuyến khích các thành phần kinh tế xây dựng chung cư cao tầng để tạo quỹ nhà.

Mặt khác, để tạo quỹ đất cho các doanh nghiệp xây dựng chung cư tái định cư, UBND Thành phố cũng đã đề ra nhiều biện pháp huy động đất “ phù hợp“ hơn như: giao cho các quận, huyện được quyền quyết định mức hỗ trợ thêm vào giá đất được quy định ( thường thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường thực tế) và công bố hàng năm cho sát với gía chuyển nhượng thực tế trên thị trường. Đối với đất nông nghiệp khi bị Nhà nước thu hồi để thực hiện các dự án thì thực hiện phương án hoán đổi đất giữa nhà đầu tư với chủ đất, khi hạ tầng được thực hiện xong theo tỷ lệ từ 10 đến 15%, tùy theo loại đất nông nghiệp, đất trồng cây lâu năm, đất đường giao thông....

Ngoài ra, Thành phố cũng thu hồi trên 4,3 triệu m2 đất của 29 dự án treo của các chủ đầu tư không có khả năng tài chính, hoặc kéo dài thời gian so với quy định để đưa vào tạo quỹ đất cho xây dựng các khu chung cư, tái định cư.
 
Đặc biệt Thành phố đang yêu cầu Sở Xây dựng làm rõ nguyên nhân chậm trễ ở các dự án nhà tái định cư đã được Thành phố giao mặt bằng khá lâu để tìm các biện pháp đẩy nhanh thực hiện các dự án xây dựng nhà tái định cư của các dự án trên, cụ thể như: dự án tái định cư 38ha, ở phường Tân Thới Nhất và khu 66 ha ở phường Đông Hưng Thuận (Quận 12), tương tự các dự án tái định cư khác cũng phải chuyển động nhanh trong thời gian tới.
 
Bên cạnh đó, lãnh đạo Thành phố cũng yêu cầu các ngành chức năng của Thành phố thống kê số lượng nền nhà còn bỏ trống trên địa bàn từng phường, xã, quận, huyện để có kế hoạch thương luợng với chủ sử dụng đất mua lại một số nền nhà phục vụ cho các hộ có nhu cầu tái định cư ở tại chỗ, không nhất thiết phải thực hiện tái định cư tập trung ở một chung cư, hay một diện tích nhất định nào đó.

Nhờ thực hiện nhiều biện pháp tích cực trên, hiện nay chương trình tái định cư trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh đang có những chuyển động tích cực.Theo Sở Xây dựng cho biết: đến nay, quỹ nhà tái định cư đã hòan thành và đang bố trí sử dụng là 3.289 căn ( trong đó có 1.692 căn, do Thành phố đầu tư xây dựng và 1594 căn mua lại của các doanh nghiệp) và đang tiếp tục thương lượng mua tiếp những căn chung cư đã xây dựng xong, nhưng còn bỏ trống thời gian qua để nhanh chóng đưa vào bố trí cho các hộ tái định cư sử dụng.

Dự tính đến cuối năm 2006, quỹ nhà tái định cư còn lại đang tiếp tục bố trí sử dụng sẽ lên đến 2903 căn và dự kiến đến cuối năm 2007, Thành phố sẽ có thêm 6.020 căn hộ và nền nhà phục vụ cho tái định cư và sẽ giải quyết dứt điểm nhà tái định cư cho 4715 hộ tạm cư kéo dài nhiều năm qua của các quận, huyện và chấm dứt nghịch lý nhiều nhà, đất thì bỏ hoang, trong khi nhiều hộ tái định cư lại không có chỗ ở như hiện nay.

Theo Tài Nguyên Môi Trường