Nâng tầm minh bạch thị trường

Có một thực tế tồn tại trong nhiều năm nay là việc giao dịch mua bán trên thị trường BĐS rất ít có được thông tin chính xác, rõ ràng, thậm chí có nhiều thông tin sai lệch dẫn đến thiệt hại cho khách hàng.

Thiếu thông tin

Một BĐS cấu thành từ nhiều yếu tố như : tình trạng pháp lý (hồ sơ, giấy tờ về quyền sở hữu, quyền sử dụng BĐS và giấy tờ liên quan đến việc tạo lập BĐS…); đặc điểm, tính chất, công năng sử dụng, chất lượng, các hạn chế của BĐS; quy hoạch, thực trạng các công trình hạ tầng, các dịch vụ về kỹ thuật và xã hội có liên quan đến BĐS…Thế nhưng khi đưa BĐS ra giao dịch thì các thông tin này chưa được cung cấp đầy đủ đến khách hàng.

Chẳng hạn trong thời gian qua, do chưa có một tiêu chuẩn rõ ràng để phân loại chung cư cao cấp nên chủ đầu tư không căn cứ vào tiêu chuẩn nào vẫn công bố là xây dựng chung cư cao cấp, để rồi bán với giá chênh lệch từ 5 – 15 triệu đồng/m2 (tính ra tổng trị giá chênh lệch một căn hộ 100 m2 sẽ từ 500 triệu đồng đến 1,5 tỷ đồng).

Nhiều chủ đầu tư cũng không quy định cụ thể, rõ ràng về phương thức thanh toán, thời gian đóng tiền từng đợt, thời hạn chót giao nhà, các khoản trách nhiệm đền bù của cả người mua và người bán nếu không làm đúng hợp đồng. Ngược lại, nhiều người mua – bán trên thị trường BĐS cũng thiếu kiến thức pháp lý, không biết khi thực hiện một giao dịch cần những giấy tờ, thủ tục gì. Giá cả BĐS cũng không nắm được, chỉ dựa vào tin đồn.

Từ thực trạng đó, rất nhiều trường hợp thông tin về BĐS được thông báo không chính xác, làm cho không ít người mua bị lầm, có nhiều trường hợp dẫn đến mất tiền, thiệt hại nặng; nhiều trường hợp phải thưa kiện kéo dài. Những người mua căn hộ trên giấy dễ bị thiệt hại nhất, mất tiền mà chẳng có cơ sở khiếu kiện (nhất là trong bối cảnh giá vật tư tăng cao liên tục).

Khi thị trường BĐS thiếu minh bạch, Nhà Nước cũng gặp rất nhiều khó khăn trong quản lý thuế. Với một sản phẩm căn hộ trước khi người mua cuối cùng dọn vào ở đã bán chuyền tay qua rất nhiều lần nhưng Nhà Nước không thể quản lý và thu thuế được.

Nâng tầm chuyên nghiệp

Để giải quyết những vấn đề bất ổn và để thị trường BĐS hướng đến sự phát triển bền vững, Luật Kinh doanh BĐS đã ra đời, có hiệu lực thi hành từ ngày 1 – 1 – 2007.  Ngoài ra, hàng loạt biện pháp  đã và đang được triển khai; hình thành các sàn giao dịch BĐS, xây dựng đội ngũ môi giới BĐS chuyên nghiệp được đào tạo kỹ lưỡng và phải có chứng chỉ hành nghề.

Thông tư 13/2008/TT-BXD của Bộ Xây dựng ngày 21 – 5 – 2008 đã cụ thể hóa những chủ trương này, hướng dẫn cụ thể việc bắt buộc chủ đầu tư phải công bố dự án và bán thông qua sàn giao dịch BĐS, hướng dẫn quy định một số nội dung thông tin về BĐS. Mới đây, ngày 2 – 6, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 14/2008/TT-BXD hướng dẫn tiêu chí đánh giá, phân hạng chất lượng nhà chung cư. Đây thực sự là những tín hiệu đáng mừng cho thị trường BĐS.

Thông qua sàn giao dịch BĐS, người mua và người bán sẽ được cung cấp mọi thông tin về BĐS rõ ràng và minh bạch hơn; được tư vấn về giá cả, nhất là về các thủ tục, giấy tờ liên quan đến giao dịch, trong đó có các loại thuế…nhằm bảo vệ lợi ích cho cả hai bên khách hàng. Điều này đòi hỏi đội ngũ môi giới và quản lý sàn giao dịch BĐS phải nâng cao tính chuyên nghiệp, đồng thời phải nâng cao trách nhiệm tư vấn các vấn đề cụ thể cho người mua, đảm bảo thông tin cụ thể, chính xác, công khai, minh bạch, đảm bảo quyền lợi tối đa cho khách hàng. Như thế, tự người dân sẽ thấy được lợi ích và sự cần thiết phải giao dịch mua bán BĐS thông qua sàn.

Tại Hoa Kỳ, những người đã qua khóa đào tạo, có chứng chỉ hành nghề kinh doanh BĐS, ít nhất phải có chứng nhận làm tại 1 điểm kinh doanh BĐS (sàn giao dịch BĐS) thời gian tối thiểu từ 1 năm (để học kinh nghiệm) và chứng minh trong thời gian này không vi phạm pháp luật. Sau đó nếu muốn ra mở sàn giao dịch BĐS (điểm kinh doanh BĐS) thì phải trở về cơ sở đào tạo học thêm một khóa ngắn ngày (khoảng 3-6 tháng), khi tốt nghiệp mới đủ điều kiện để được cấp phép mở sàn giao dịch BĐS.

Điều này cho thấy sự chú trọng đào tạo tay nghề chuyên môn tại các nước. Với việc thực hiện giao dịch BĐS thông qua sàn giao dịch BĐS, tính minh bạch của thị trường BĐS sẽ nâng lên. Đây chính là yếu tố góp phần hoàn thiện môi trường pháp lý giúp Nhà Nước quản lý thị trường BĐS phát triển ổn định, lành mạnh và hiệu quả.

Theo Đầu tư Tài Chính