Mua nhà “ba chung”: Coi chừng mất trắng!

Bên cạnh những dự án nhà ở như chung cư, nhà phố, biệt thự hiện đại trị giá bạc tỷ, tại TP.HCM cũng tồn tại song song những “khu ổ chuột mới”, sinh sôi nảy nở không ngừng với tên gọi nhà ba chung. Cho dù biết có thể bị mất trắng, điều kiện sống bết bát, nhưng người dân vẫn lao vào mua...

Một ngày đầu tháng 7, chúng tôi có mặt tại xã Vĩnh Lộc B (Bình Chánh), ở đây không chỉ có tình trạng xây nhà không phép mà kiểu “nhà ba chung” (NBC) cũng bùng phát.

Biến tướng!

Một chủ quán nước sát bên UBND xã, có đặt tấm bảng “chuyên môi giới nhà đất”, cho biết mỗi khu NBC có khuôn viên khu đất chừng 1.000 m², có gần 10 căn nhà. Thường những căn NBC có diện tích khuôn viên đất trên dưới 40 m², giá bán 1,2 tỷ đồng. Tất cả những người mua nhà diện này sẽ có chung một giấy chủ quyền, chung một giấy phép xây dựng và chung một số nhà; bởi vì diện tích nhỏ nên tách riêng ra sẽ không đủ tiêu chuẩn theo quy định, việc xây dựng này là “lách luật”.

Được một cò dẫn xem nền đất, giá rao bán là 380 triệu đồng, chúng tôi từ đường Võ Văn Vân rẽ vào ấp 3, nhan nhản biển quảng cáo “môi giới nhà đất” đặt hai bên đường. Từ đường chính, rẽ phải vào con đường tráng xi măng là khu đất phân lô đang được rao bán. Có nền đã mọc lên căn nhà, xen giữa những nền còn trống và những đống gạch ngổn ngang, chưa kịp xây cất. Anh Hoàng (một cư dân ở đây) cho biết: “Tôi về đây ở được mấy năm rồi. Mỗi nền có diện tích 4 x 11 m, chỉ 44 m2, giá chừng 680 triệu đồng. Cò rao giá 380 triệu đồng, nhưng đó là tiền trả trước, khi nào muốn xây cất thì trả tiếp phần còn lại. Do diện tích đất chỉ có 44 m2, nên phải đứng tên chung sổ hồng. Ở đây không có cống thoát nước nên tôi đào một hố sâu để nước thải tự ngấm xuống đất. Còn nước sinh hoạt thì đắt lắm, 12.000 đồng/m3, nên các hộ ở đây đều khoan giếng để xài tạm. Điện thì phải câu chuyền lại”.

Sang ấp 6 của xã Vĩnh Lộc B, chúng tôi gặp chị Hạnh, chủ một dịch vụ môi giới nhà đất. Chị Hạnh hỏi: “Anh muốn mua nền giá nào, trăm rưỡi, hai trăm hay một tỷ đồng, giá nào cũng có”. Chúng tôi thắc mắc vì sao giá đất nền phân lô lại chênh nhau nhiều như vậy, chị giải thích: “Đắt rẻ là do vị trí và… ra sổ được hay không. Giá rẻ thì ở trong sâu so với đường lộ, không được phép xây dựng, muốn xây thì phải “chạy”, phải tự lo điện nước. Còn giá cao thì gần lộ, điện nước vô được, nhưng cũng phải chung sổ”. Chị chỉ sang mảnh đất đối diện sau dãy nhà mặt tiền, thuyết phục: “Anh lấy miếng đó đi, giá gần tỷ thôi, cất nhà lên, có điện nước luôn, còn thoát nước thì chờ sau này Nhà nước sẽ làm!”.

Thấy chúng tôi chê xa, chị Hạnh tiếp tục dẫn chúng tôi đến hẻm 126 đường TA 28 (quận 12) nơi đây cũng có dãy NBC đang được hoàn tất, rao bán với giá từ 680 triệu đồng đến hơn 1 tỷ đồng/căn. Khu đất có diện tích khoảng 1.000 m2 được làm một con đường bê tông ở giữa rộng 3 m, một bên đã xây dựng hơn 10 căn nhà 3 tầng. Nhìn vào bên trong mỗi căn nhà, chúng tôi thấy diện tích chỉ khoảng hơn 30 m² (3,2 x 10 m), thiết kế đơn giản. Nói với chúng tôi, một người xưng là chủ nhà tên Khánh, cho biết: “Ngoài 3 loại giấy photocoppy, còn có vi bằng chứng nhận mua bán, đóng dấu đỏ coi như hợp pháp rồi. Tại chính quyền không cho tách thửa, người dân mới lách luật làm đại để có nhà ở, rồi kiểu gì sau này cũng phải cấp giấy tờ đầy đủ cho dân…”.

Chủ căn nhà này còn cho chúng tôi biết thêm, cả khu hơn 10 căn đã có mấy người đặt cọc mua, trong đó có căn mặt tiền hơn 1 tỷ đồng.

Không ổn về mặt pháp lý

Vừa bán căn nhà được chừng chục tỷ đồng, chia cho các con để ra riêng, chị Hồng (quận 5) khoe: “Tôi mới mua được 2 căn ở huyện Nhà Bè, giá cũng mềm lắm”. Chúng tôi theo chị đến Nhà Bè tìm hiểu. Chị mua cho con trai một căn nhà ở đường Lê Văn Lương (xã Phước Kiểng) giá 1,2 tỷ đồng, diện tích chỉ 3m x 8m, tức chỉ có 24 m2, nhưng đầu nậu xây đến 3 tấm, sơn màu sắc khá bắt mắt. Hỏi giấy tờ, mới biết là 4 nhà chung một sổ hồng. Còn căn nhà chị mua cho con gái ở xã Phước Lộc, giá 1,3 tỷ đồng, diện tích 4 x 11 m, cũng 2 nhà chung một sổ hồng. Đầu nậu cho hay mức giá này thì phải chịu mua nhà diện tích đất nhỏ, chung sổ hồng.

Đến xã Nhơn Đức (huyện Nhà Bè), chúng tôi được cò đất tên Phong giới thiệu căn nhà phân lô, giá bán gần 700 triệu đồng. Nhà có diện tích 4 x 11 m, thiết kế có tầng trệt, một lửng, một lầu. Cũng do diện tích đất nhỏ nên phải chung sổ hồng. Phong thuyết phục: “Tạm thời cứ 2 nhà (trên 80 m2) là chung một sổ hồng. Nhà phân lô thì phải chịu chung sổ hồng thôi, khi nào Nhà nước cho tách thì tách. Anh mua căn này là được công chứng, nếu mua lại nhà đã sử dụng thì chỉ ra vi bằng. Nhà chung sổ hồng, ra công chứng chứng thực việc mua bán, nếu không ở, bán cho người thứ ba thì chỉ làm được vi bằng, không ra công chứng được nữa”.

Trao đổi với chúng tôi về tính pháp lý của những căn "nhà ba chung”, một cán bộ địa chính khẳng định đều không có giá trị. "NBC” chỉ với tấm vi bằng do Văn phòng Thừa phát lại xác nhận việc mua bán là không đúng quy định pháp luật. Có trường hợp nhằm né quy định, khu đất vượt hạn mức thì xin từ hai đến ba giấy phép xây dựng. NBC sẽ được chủ đất kéo điện, nước. Riêng về giấy chủ quyền, sổ chung toàn khu đất sẽ do chủ đất giữ, còn người mua nhà sẽ được thừa phát lại xác nhận hiện trạng rồi công chứng, nhiều người dân không hiểu biết pháp luật, tin vào lời giới thiệu của cò nhà đất, vẫn mua bán, sang nhượng nhau bằng giấy tay nên cơ quan chức năng không thể biết và ngăn chặn được.