Hàng trăm dự án nhà ở xã hội "ngắc ngoải" vì "đói" vốn ưu đãi

Ngân hàng Nhà nước cho biết, đến nay, các tổ chức tín dụng được chỉ định cho vay nhà ở xã hội chưa được bố trí nguồn ngân sách giai đoạn 2016-2020 cấp bù chênh lệch lãi suất nên chưa thể triển khai cho vay.

Trong văn bản trả lời kiến nghị của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM mới đây, Ngân hàng Nhà nước cho biết, đã ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo các tổ chức tín dụng được chỉ định triển khai thực hiện Nghị định 100/2015/NĐ-CP về phát triển và quản lý nhà ở xã hội.

Tuy nhiên đến nay các tổ chức tín dụng được chỉ định chưa được bố trí nguồn ngân sách giai đoạn 2016-2020 cấp bù chênh lệch lãi suất để cho vay nhà ở xã hội. “Vì vậy, ngay sau khi được bố trí nguồn ngân sách cấp bù chênh lệch lãi suất, Ngân hàng Nhà nước sẽ có văn bản chỉ đạo các tổ chức tín dụng thực hiện việc cấp bù chênh lệch lãi suất để cho vay nhà ở xã hội theo Quyết định 18/2018/QĐ-TTg” – Ngân hàng Nhà nước cho biết

Trước tình trạng này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Hà vừa gửi đến Thủ tướng Chính phủ kiến nghị về việc bố trí vốn tín dụng cho nhà ở xã hội. Theo đó, Bộ Xây dựng cho biết, đến nay, việc phát triển nhà ở xã hội mới chỉ đạt khoảng 30% so với mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030.

Việc phát triển nhà ở xã hội vẫn tiến triển rất chậm, nhiều khó khăn, ách tắc có nguyên nhân chính là do lượng vốn ngân sách bố trí cho các tổ chức tín dụng không có. Cụ thể, Ngân hàng Chính sách xã hội trong giai đoạn 2018-2020 mới chỉ đạt hơn 1.262/9.000 tỷ đồng (chỉ đáp ứng khoảng 13% so với yêu cầu của Ngân hàng Chính sách xã hội). Riêng năm 2018 Ngân hàng này chỉ được giao 500 tỷ đồng nhưng đến thời điểm này vẫn chưa được giải ngân.

Nguyên nhân thứ hai, theo Bộ Xây dựng, là do không có nguồn vốn để tiếp tục cho vay sau khi gói tín dụng 30.000 tỷ đồng giải ngân hết vào cuối tháng 12/2016. "Báo cáo của các địa phương cho thấy, hiện nay có 206 dự án nhà ở xã hội với quy mô xây dựng khoảng 168.700 căn hộ, tổng diện tích khoảng 8.435.000 m2 đang bị chậm tiến độ hoặc tạm dừng thi công, trong đó có một số chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội có nhu cầu xin chuyển đổi sang dự án nhà ở thương mại; số lượng nhà ở xã hội hoàn thành, đưa vào sử dụng trong thời gian gần đây rất hạn chế“ – Bộ Xây dựng cho biết.

Bên cạnh đó, chính quyền tại một số địa phương chưa quan tâm đến việc phát triển nhà ở xã hội, chủ đầu tư cũng chưa chủ động đầu tư xây dựng loại nhà ở có diện tích nhỏ, giá thấp; cơ cấu nguồn cung căn hộ nhà ở bị mất cân đối, các hộ nghèo, thu nhập thấp không đủ khả năng và điều kiện để cải thiện chỗ ở.

Vì vậy, để đảm bảo mục tiêu đến năm 2020 phấn đấu thực hiện đầu tư xây dựng tối thiểu khoảng 12,5 triệu m2 sàn nhà ở xã hội cho các đối tượng có thu nhập thấp và công nhân lao động tại các khu công nghiệp, đồng thời tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp đang triển khai đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, bổ sung kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2016-2020 để thực hiện chính sách nhà ở xã hội.

Cụ thể, Bộ Xây dựng đề nghị bổ sung vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội 3.000 tỷ đồng để thực hiện cho giai đoạn đến năm 2020. Đồng thời, cấp cho các tổ chức tín dụng khác do Nhà nước chỉ định để bù lãi suất cho vay trong năm 2018 là 3.431 tỷ đồng. 

Hiện, theo các quyết định của Thủ tướng Chính phủ mức lãi suất cho vay ưu đãi nhà ở xã hội tại các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định áp dụng cho năm2018 là 5%/năm; tại Ngân hàng Chính sách xã hội là 4,8%/năm. Mức chênh lệch lãi suất cấp bù cho các tổ chức tín dụng thực hiện cho vay nhà ở xã hội là 3%/năm, áp dụng trong giai đoạn 2016-2020.