Doanh nghiệp kiến nghị “khẩn” bố trí vốn cho dự án nhà ở xã hội

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa gửi văn bản tới Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan liên quan về việc bố trí nguồn vốn ưu đãi hỗ trợ các dự án nhà ở xã hội.

HoREA cho biết, hiệp hội đã nhận được Văn bản số 549/HQ-CV ngày 20/11/2017 của CTCP Tư vấn Thương mại Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân (Công ty Hoàng Quân) kiến nghị khẩn cấp bố trí nguồn vốn hỗ trợ đối với các dự án nhà ở xã hội.

Hiệp hội được biết Hoàng Quân là doanh nghiệp có nhiều dự án nhà ở xã hội nhất tại TP.HCM và các tỉnh phía nam. Công ty có 18 dự án với khoảng 24.781 căn hộ và nhà liền kề, có tổng mức đầu tư khoảng trên 15.000 tỷ đồng, và công ty đã bàn giao khoảng 4.000 căn hộ nhà ở xã hội trong 2 năm qua. Hiệp hội rất đồng tình với những kiến nghị của Công ty Hoàng Quân.

Sau 3 năm thực hiện Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 07/01/2013 của Chính phủ về gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng hỗ trợ cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội và người mua nhà ở xã hội, nhà ở thương mại có giá bán không quá 1,05 tỷ đồng, NHNN đã chỉ đạo kết thúc giải ngân gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng theo Thông tư 11/2013/TT-NHNN.

Theo đó, chấm dứt giải ngân đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội kể từ ngày 01/06/2016; (ii) Chấm dứt giải ngân đối với người mua nhà ở xã hội kể từ ngày 31/12/2016. Từ đó đến nay, gần như Quốc hội và Chính phủ, NHNN chưa bố trí được nguồn vốn tín dụng ưu đãi để thực hiện chính sách nhà ở xã hội theo quy định của Luật Nhà ở và Nghị định 100/2015/NĐ-CP.

Nguyên nhân là do hiện nay "danh mục chi thực hiện chính sách nhà ở xã hội" (theo Luật Nhà ở 2014) chưa được cập nhật, bổ sung vào Nghị quyết số 1023/NQ-UBTVQH13 ngày 28/08/2015 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về danh mục được ưu tiên sử dụng vốn ngân sách đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 nên trong Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa có danh mục chi này để Chính phủ có căn cứ thực hiện.

Giữa năm 2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới có văn bản số 102/UBTVQH14-TCNS ngày 26/04/2017 gửi Chính phủ về phương án phân bổ chi tiết kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 đối với phần vốn còn lại, đồng ý bổ sung 2.000 tỷ đồng cho Ngân hàng Chính sách xã hội, trong đó dành một phần bổ sung để thực hiện chính sách nhà ở xã hội.

Hiệp hội được biết, có 1.260 tỷ đồng được phân bổ để thực hiện chính sách nhà ở xã hội theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nhưng trên thực tế các đối tượng thụ hưởng nhà ở xã hội chưa tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi này. Do vậy, đến nay Chính phủ, NHNN vẫn chưa bố trí được nguồn vốn ngân sách để thực hiện tái cấp vốn cho các ngân hàng thương mại tham gia thực hiện chính sách nhà ở xã hội.

Bên cạnh đó, còn một vướng mắc nữa là mặc dù NHNN đã chỉ định thêm 4 tổ chức tín dụng là Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV để tham gia thực hiện chính sách nhà ở xã hội nhưng vẫn chưa bố trí được nguồn tái cấp vốn từ ngân sách để các tổ chức tín dụng này có căn cứ triển khai.

Thực tế hiện nay, cả chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội và các đối tượng thụ hưởng nhà ở xã hội đều không được tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi nên gặp rất nhiều khó khăn.

Cụ thể, đối với khách hàng đã ký hợp đồng mua nhà ở xã hội nhưng chưa nhận nhà trong năm 2016 do dự án chưa hoàn thành, thì kể từ ngày 01/01/2017 trở đi, không còn được tiếp tục giải ngân gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng, và cũng chưa có nguồn vốn tín dụng ưu đãi khác thay thế nên các đối tượng thụ hưởng nhà ở xã hội này lâm vào hoàn cảnh cực kỳ khó khăn, không thể thực hiện tiếp hợp đồng, hoặc phải vay thương mại với lãi suất cao kèm theo điều kiện phải có tài sản thế chấp, hoặc phải vay ngoài xã hội với lãi suất rất cao.

Mặc dù khách hàng không thể thanh toán tiếp theo hợp đồng mua nhà, nhưng chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội vẫn phải tiếp tục vay thương mại với điều kiện khắt khe hơn (kể từ ngày 01/06/2016) để thi công hoàn thành công trình. Tuy lãi suất vay thương mại được tính vào giá thành công trình nhà ở xã hội theo quy định của Luật Nhà ở, nhưng cả chủ đầu tư lẫn người mua nhà càng khó khăn thêm.

Nhiều trường hợp do thiếu vốn, nên chủ đầu tư phải giãn tiến độ thực hiện công trình, dẫn đến công trình dở dang kéo dài, gây lãng phí của cải xã hội, bào mòn nguồn lực của chủ đầu tư, người mua không được nhận nhà đúng theo tiến độ đã thỏa thuận.

Theo đó, hiệp hội và Công ty Hoàng Quân đã đưa ra một số kiến nghị liên quan tới việc bố trí nguồn vốn ưu đãi hỗ trợ các dự án nhà ở xã hội.

Kiến nghị phân bổ khoảng 1.000 tỷ đồng (trong nguồn vốn 2.000 tỷ đồng đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội phân bổ cho Ngân hàng Chính sách xã hội) cho 4 tổ chức tín dụng là Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV để sớm triển khai cấp tín dụng cho các đối tượng thụ hưởng nhà ở xã hội.

Kiến nghị Quốc hội, Chính phủ, NHNN phân bổ ngân sách hàng năm khoảng từ 1.000 - 2.000 tỷ đồng trong giai đoạn từ năm 2018-2020 để cho các đối tượng thụ hưởng nhà ở xã hội vay, với lãi suất khoảng 4,8%/năm. Đề nghị phân bổ nguồn vốn này cho Ngân hàng Chính sách xã hội và 4 tổ chức tín dụng là Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV để triển khai thực hiện. Từ đó, có thể huy động thêm các nguồn vốn khác của các tổ chức tín dụng để thực hiện hiệu quả chính sách nhà ở xã hội của Đảng và Nhà nước.

Về lâu dài, kiến nghị Quốc hội, Chính phủ, NHNN có cơ chế thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, theo quy định của Luật Nhà ở, trước hết là các dự án nhà ở xã hội cho thuê, tương tự như Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 07/01/2013 của Chính phủ trước đây, để làm giảm giá thành nhà ở xã hội.