Chung cư sẽ thành “lò thiêu” vì những lỗi ít ai ngờ tới

Có chung cư, hệ thống báo cháy kém chất lượng, liên tục "báo cháy giả", nên cư dân có thói quen "bình thản" khi nghe báo cháy. Nếu xảy cháy thật, thì rất nguy hiểm. Có nơi tắt luôn hệ thống báo cháy để khỏi bị "làm phiền"…

Bất cập chất lượng chung cư

Những tồn tại và sai phạm điển hình trên được Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) nêu ra, trong văn bản kiến nghị mới đây.

Cũng theo HoREA, ở một số chung cư còn xảy ra tình trạng cửa ngăn khói các tầng bị chèn, bị mở thông để tiện đi lại. Nếu xảy cháy thì không còn tác dụng ngăn khói xâm nhập. Lối thoát hiểm một số chung cư bị chiếm dụng, không còn tác dụng thoát hiểm khi xảy cháy. Hệ thống PCCC và thiết bị PCCC bị xuống cấp, lão hóa, hư hỏng không được bảo hành, bảo dưỡng, bảo trì theo quy định, hoặc kiểm tra sử dụng thực tế, nên khi xảy ra cháy thật thì không vận hành chữa cháy được.

Ngoài ra, hầu hết 474 chung cư cũ xây dựng trước năm 1975, tại TP.HCM không có hệ thống phòng cháy, chữa cháy; nhiều căn hộ chung cư bị cơi nới, rào chắn, không có lối thoát hiểm, nguy cơ cháy tiềm ẩn rất đáng quan ngại.

Bên cạnh đó, theo HoREA, nhiều chung cư nhà ở cao tầng lại được cấp phép xây dựng trong đường nhỏ hoặc trong hẻm nên tiềm ẩn nguy cơ về an toàn thoát hiểm cho cư dân khi xảy cháy. Có trường hợp cơ quan chức năng duyệt quy hoạch tổng mặt bằng chung cư nhưng thiếu đường vào cho xe chữa cháy phòng khi xảy ra sự cố. Có trường hợp chủ đầu tư dự án chừa đường vào cho xe chữa cháy, nhưng tải trọng mặt đường không đáp ứng theo quy định của Luật PCCC, nên xe chữa cháy hạng nặng không thể vào được...

Cảnh sát PCCC đã có nhiều phương tiện, thiết bị hiện đại để chữa cháy nhà cao tầng, như 2 xe thang chữa cháy về lý thuyết có thể vươn đến tầng 18 tương đương 60 m. Nhưng trong thực tế, nếu xảy ra cháy thì có thể tầm với sẽ thấp hơn do khó tiếp cận mục tiêu.

HoREA cũng cho rằng, một số chủ đầu tư chưa thi công hệ thống PCCC đã đưa dân vào ở. Đơn cử như Chung cư Bảy Hiền Tower, số 9 Phạm Phú Thứ, phường 11, quận Tân Bình, đã đưa hơn 20 hộ dân vào ở, trong tình trạng đang thi công dở dang, thi công sai giấy phép xây dựng, không có hệ thống phòng cháy, chữa cháy, vào năm 2016.

Cần nâng cao ý thức

Theo quy định, chung cư, nhà cao tầng chỉ được đưa vào sử dụng sau khi đã được nghiệm thu bàn giao đạt yêu cầu. Trong đó, có hạng mục công trình PCCC, và phải được bảo hành, bảo dưỡng, bảo trì theo định kỳ.

Tuy nhiên, theo HoREA, có một số chủ đầu tư, Ban Quản trị chung cư, đơn vị quản lý vận hành chung cư, chưa làm đầy đủ trách nhiệm trong công tác thường xuyên bảo dưỡng, bảo trì hệ thống PCCC để đảm bảo vận hành bình thường, đúng công suất theo thiết kế đã được thẩm duyệt.

HoREA cho rằng, theo quy định, Cơ quan Cảnh sát PCCC có trách nhiệm kiểm tra an toàn về PCCC định kỳ hàng quý đối với các cơ sở có nguy hiểm về cháy, nổ, trong đó, có nhà chung cư. Nhưng trên thực tế, quy định này có thể đã chưa được thực hiện đầy đủ, chưa nghiêm túc, nhất là khâu hậu kiểm việc chấp hành khuyến nghị, yêu cầu của Cảnh sát PCCC đối với chủ đầu tư, Ban Quản trị chung cư, đơn vị quản lý vận hành chung cư sau khi kiểm tra. Và vẫn còn tình trạng cán bộ đi kiểm tra PCCC định kỳ "chiếu lệ", "tham nhũng vặt" nhưng hậu quả khi xảy ra cháy thì khôn lường.

Mặt khác, HoREA cũng chỉ ra 3 vấn đề bất cập liên quan từ cư dân, đơn vị quản lý, cho đến chính quyền.

Thứ nhất, một số đơn vị quản lý, vận hành nhà chung cư cao tầng chưa có năng lực, quản lý lỏng lẻo, tùy tiện, không chuyên nghiệp. Khi có sự cố cháy xảy ra thì không xử lý, ứng phó kịp thời, hiệu quả, thậm chí dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Hợp đồng giữa chủ đầu tư hoặc Ban Quản trị chung cư với đơn vị quản lý vận hành chung cư chưa chặt chẽ, chưa phân định rõ trách nhiệm các bên.

Thứ hai, vai trò quản lý nhà nước của Chính quyền địa phương về công tác PCCC, trực tiếp là UBND phường, xã, thị trấn trên địa bàn là rất quan trọng, theo quy định của Luật PCCC. Trong đó, có vai trò của lực lượng dân phòng khu phố, lực lượng tình nguyện PCCC trong chung cư, khu dân cư, để thực hiện nguyên tắc "04 tại chỗ". Nhưng vai trò này chưa được phát huy.

Thứ ba, nhiều hộ dân sống trong chung cư và cả những người làm việc, mua sắm, ăn uống, vui chơi giải trí tại các khu nhà cao tầng, chưa nhận thức đầy đủ về công tác PCCC, và nhất là chưa được huấn luyện kỹ năng PCCC, thoát nạn, cứu hộ, chưa được tham gia diễn tập PCCC. Luật PCCC cũng đã quy định việc lồng ghép kiến thức và kỹ năng PCCC vào chương trình giảng dạy, hoạt động ngoại khóa trong nhà trường phù hợp với từng ngành học, cấp học. Nhưng điều này chưa được thực hiện đầy đủ, nhất là ngay từ bậc mẫu giáo để hình thành nhận thức về PCCC và rèn luyện thuần thục kỹ năng thoát nạn, cứu hộ, cứu nạn.