Căn hộ cũ vẫn có giá

Nhà ở tập thể do nhà nước xây (HDB) là một phần của lịch sử Singapore. Trong khi nhà ở ở các nước khác có lịch sử tồn tại hàng trăm năm, với  quốc đảo còn non trẻ này, một khu nhà chung cư HDB 30 năm đã được xem là “cổ”. Ngoài ra, cũng vì người Singapore chỉ được sở hữu căn hộ HDB 99 năm trước khi trả lại cho nhà nước.

50 năm sau khi độc lập, nhiều căn hộ cũ được xây bởi cơ quan phát triển nhà ở của thực dân Anh mang tên Singapore Improvement Trust (SIT), tiền thân của Cục Nhà ở và Phát triển (HDB), đã được đập bỏ để xây mới. Trong những năm gần đây, chính phủ Singapore triển khai chương trình đổi mới căn hộ và tái định cư (SERS).

Theo đó, các khu căn hộ được HDB xây với độ tuổi trên 30 năm được đập bỏ để xây cao hơn trên nền đất trước đây, nhằm tối ưu hóa việc sử dụng đất. Giờ đây người Singapore được ở những khu căn hộ mới hơn, cao hơn và nhiều tiện ích công cộng hơn. Nhưng những đặc trưng của các khu căn hộ HDB cũ trước đây được xem là bình thường và phổ biến nay lại trở thành hàng hiếm.

Những khu nhà “point block” (4 căn hộ nằm ở 4 góc đối xứng trên một tầng) hay căn hộ maisonette (2 tầng) không còn được HDB xây nữa, nhưng rất được người Singapore ưa chuộng vì rộng rãi và nhìn ra cảnh quan thoáng đãng. Nhìn chung, căn hộ HDB cũ bao giờ diện tích cũng rộng hơn và cho phép các thành viên trong gia đình giao lưu thoải mái. Nhà bếp của căn hộ cũ có thể để cả bàn ăn trong khi căn hộ mới mang tiếng là hiện đại nhưng bếp ăn chỉ đủ chỗ cho 2 người đứng.

Yếu tố quý hiếm và tâm lý lưu luyến với quá khứ đã tạo nên giá trị mới cho những căn hộ cũ này. Theo lý lẽ thông thường, giá căn hộ sở hữu có thời hạn sẽ giảm xuống cùng với thời gian, nhưng điều này không hoàn toàn đúng với căn hộ HDB cũ.

Dựa vào số liệu tập hợp từ trang web của HDB từ 1-1-2012 đến 1-9-2015, các chuyên gia cho biết giá căn hộ tính theo m2 xây trong thập niên 60 và 70 lại cao hơn căn hộ xây trong thập niên 80 hay giữa 90. Ngoài các yếu tố mang tính lịch sử và văn hóa, các căn hộ cũ thường gần ga tàu điện cùng nhiều khu ẩm thực, quán xá hay nhà hàng nổi tiếng xung quanh. Tuy nhiên sở hữu căn hộ HDB cũ cũng có nguy cơ bị đập bỏ theo chương trình SERS như đã nói ở trên.

Mặc dù giá đền bù của HDB là thỏa đáng theo mức thị trường hoặc được mua căn hộ mới theo giá ưu đãi, nhưng theo phản hồi của nhiều người dân Singapore, họ đã phải chuyển sang ở những căn hộ mới nhưng diện tích nhỏ hơn. Nói cách khác, nếu muốn ở căn hộ rộng như trước đây họ phải bỏ thêm tiền. Một điểm khác cần lưu ý là nhà nước có thể không đập căn hộ HDB để xây mới theo SERS mà lấy lại sau khi hết thời gian sở hữu 99 năm.

Bất động sản cũng giống như thời trang và có những chu kỳ của nó. Đối với người theo trường phái hiện đại hóa, có thể những căn hộ 20-30 năm tuổi đã trở nên cũ và buồn chán. Thật vậy, có dịp vào một khu chung cư này có thể bạn sẽ chẳng có ấn tượng gì đặc biệt, thậm chí có thể bị sốc vì căn hộ không dưới nửa triệu đô mà sàn nhà đá hoa cương bị nứt hay kiến trúc rất đơn sơ.

Nhưng người lớn tuổi và thậm chí một số người thuộc thế hệ trẻ Singapore lại cho đó là khác biệt và chú trọng đến yếu tố lịch sử, thậm chí hành trình lập quốc của đất nước chỉ mới có trong một thời gian ngắn. Nhìn chung, theo các chuyên gia bất động sản, nếu một quốc gia biết cách gìn giữ  những tòa nhà mang tính lịch sử và thoát khỏi tâm lý phải phát triển bằng mọi giá, giá trị căn hộ cũ vẫn sẽ được duy trì.