Trúng đấu giá 650 tỷ không được giao đất: Hai hướng dẫn khác nhau từ cục thuế

Vụ việc DN trúng đấu giá nhưng chưa được giao đất đang có nhiều ý kiến khác nhau từ địa phương tới bộ ngành. Cả 2 bên TP. Đà Nẵng và DN đều có văn bản gửi đến Thủ tướng với quan điểm khác nhau của mình. Thậm chí, ngay trong hướng dẫn của Cục Thuế Đà Nẵng về việc nộp tiền đấu giá cũng có nhưng điểm khác nhau khiến cho vụ việc thêm nhiều tranh cãi về pháp lý.

Theo báo cáo của UBND TP. Đà Nẵng, ngày 27/6/2017, Công ty Cổ phần Vipico (Vipico) được Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản TP. Đà Nẵng công nhận là đơn vị trúng đấu giá, mức giá cao nhất đối với Khu đất A20 với diện tích là 11.487 mét vuông và giá trúng đấu giá là 56.800.000 đồng/m2.

Ngày 28/7/2017, UBND TP. Đà Nẵng ban hành QĐ số 4105/QĐ-UBND về việc công nhận kết quả đấu giá khu đất A20, theo đó, đơn vị trúng đấu giá là Công ty Cổ phần Vipico vì trả giá cao nhất là 652 tỷ đồng cho lô đất (cao hơn gần 240 tỷ đồng so với giá khởi điểm).

Ngày 21/9/2017, Cục Thuế Đà Nẵng có văn bản thông báo tới Vipico về việc nộp tiền thuê đất. Cụ thể, trong thông báo có ghi, việc nộp tiền được chia làm 2 đợt. Đợt 1, trong thời hạn 30 ngày (tức đến 20/10) Vipico phải đóng 50% số tiền sử dụng đất theo thông báo của Cục thuế Đà Nẵng. Đợt 2, trong 60 ngày sau đó (tức đến 19/12/2017) công ty nộp nốt 50% số tiền còn lại.

Thông báo của Cục Thuế Đà Nẵng hướng dẫn, đơn vị nộp tiền thuê đất, thuê mặt nước và các khoản chậm nộp (nếu có) vào ngân hàng nhà nước theo phương thức điện tử. Quá thời hạn nộp nêu trên, nếu đơn vị chưa nộp số tiền thuê đất phải nộp thì sẽ bị xử lý chậm nộp theo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Quản lý Thuế.

Thế nhưng đến ngày 12/10/2017,  Cục Thuế Đà Nẵng lại có thông báo gửi tới Vipico về việc điều chỉnh nội dung thông báo nộp tiền sử dụng đất.

Thông báo nêu: Ngày 21/9/2017, Cục Thuế Đà Nẵng ban hành thông báo số 5548/TB-CT về việc thông báo nộp tiền sử dụng đất. Theo đó, tại điểm 17, Phần I Thông báo 5548/TB-CT có ghi nội dung: “Thời hạn nộp tiền: Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký Thông báo của cơ quan Thuế (đến ngày 20/10/2017), người sử dụng đất phải nộp 50% số tiền sử dụng đất theo Thông báo. Trong vòng 60 ngày tiếp theo (đến ngày 19/12/2017), người sử dụng đất phải nộp 50% số tiền sử dụng đất còn lại. Quá ngày phải nộp theo quy định mà người nộp tiền sử dụng đất chưa nộp đủ tiền dử dụng đất vào Ngân sách Nhà nước thì bị xử lý chậm nộp theo quy định của Luật Quản lý Thuế”.

Nay điều chỉnh lại thành: “Thời hạn nộp tiền: trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký Thông báo của cơ quan Thuế (đến ngày 20/10/2017) người sử dụng đất phải nộp 50% số tiền sử dụng đất theo Thông báo. Trong vòng 60 ngày tiếp theo (đến ngày 19/12/2017), người sử dụng đất phải nộp 50% số tiền sử dụng đất còn lại.

Quá thời hạn theo thông báo của cơ quan Thuế mà người nộp tiền sử dụng đất không nộp đủ số tiền sử dụng đất vào Ngân sách Nhà nước (kể cả đợt nộp đầu tiên trong vòng 30 ngày kể từ ngày có thông báo của cơ quan Thuế) thì hủy kết quả đấu giá và thu hồi tiền cọc nộp ngân sách thành phố theo quy định tại Quyết định số 01/2015/QĐ-UBND ngày 15/01/2015 của UBND TP. Đà Nẵng.

Như vậy, trong 2 hướng dẫn liên tiếp, Cục Thuế Đẵng Nẵng đã có những điều chỉnh trái ngược nhau về cách xử lý nếu chậm nộp tiền trúng đấu giá đất. 

Giải thích cho việc chỉ trong một thời gian ngắn Cục Thuế Đà Nẵng đã đưa ra 2 thông báo hướng dẫn trái ngược hoàn toàn nhau, ông Nguyễn Đình Ân, Cục trưởng Cục Thuế Đà Nẵng khẳng định, đơn vị có hai thông báo với các nội dung như trên. Tuy nhiên ông Ân cho rằng, có sự khác biệt trong nội dung hướng dẫn ở hai thông báo này là do sự nhầm lẫn trong quá trình soạn thảo.

Cụ thể, ông Ân cho biết: Thông báo lần đầu anh em nhầm lẫn, sử dụng thông báo bình thường nên khi phát hiện thì điều chỉnh lại cho đúng phương án về đấu giá đối với lô đất.

“Đó là thông báo theo mẫu chung trong trường hợp bình thường như mua bán hợp hóa quyền sử dụng đất, chứ không phải áp dụng trong phương thức đấu giá. Về đấu giá thì chỉ có nộp đúng hạn chứ không được nộp trễ. Sau đó, anh em đã làm thông báo thứ hai để đính chính lại. Đây chỉ là sự nhầm lẫn mà thôi”, ông Ân nói.

Cục thuế đã từng nhận được đơn của công ty Vipico xin chậm nộp nhưng không thể giải quyết. “Chúng tôi sau đó có văn bản trả lời là phải theo phương thức đấu giá chứ Cục thuế không có thẩm quyền làm việc đó”, ông Ân nói.

Sau đó, trên căn cứ này, trong các buổi làm việc TP. Đà Nẵng đều bày tỏ quan điểm sẽ hủy kết quả đấu giá do DN chậm nộp tiền.

Theo báo cáo mới nhất gửi lên Thủ tướng ngày 1/11/2018, Đà Nẵng cũng viện dẫn báo cáo của Kiểm toán Nhà nước yêu cầu huỷ kết quả bán đấu giá. Vì thế, UBND TP. Đà Nẵng đề xuất hủy kết quả đối với khu đất Vipico đã trúng đấu giá.

Cụ thể, Kiểm toán dẫn chiếu nội dung Cục Thuế Đà Nẵng có thông báo cho doanh nghiệp như sau: “Quá thời hạn theo thông báo của cơ quan thuế mà người nộp tiền sử dụng đất không nộp đủ tiền vào ngân sách nhà nước thì hủy kết quả đấu giá và thu hồi tiền cọc nộp ngân sách thành phố theo quy định tại Quyết định số 01/2015/QĐ-UBND của UBND TP. Đà Nẵng”.

Tuy nhiên, Quyết định số 01/2015/QĐ-UBND nêu trên là văn bản được chính UBND TP Đà Nẵng công bố đã hết hiệu lực từ ngày 1/7/2017, trước thời hạn Vipico được UBND TP Đà Nẵng ra quyết định công nhận trúng đấu giá lô đất nêu trên.

Chính vì thế, trong ý kiến của mình về vấn đề này, Sở Tư pháp TP. Đà Nẵng cho rằng, người trúng đấu giá có trách nhiệm nộp tiền đấu giá theo thông báo của Cục thuế. Nếu chậm nộp thì phải nộp tiền chậm nộp theo quy định của pháp luật về quản lý thuế. Việc hủy kết quả bán đấu giá của Công ty cổ phần Vipico là không phù hợp với quy định của Luật Đấu giá tài sản.

Giải thích về lý do chậm nộp tiền trong đơn gửi lên Thủ tướng, DN Vipico cho biết, doanh nghiệp đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính đợt 1 đúng hạn. Song, trước ngày đến hạn nộp đợt 2, để tránh rủi ro xảy ra, công ty đã chủ động xin ý kiến UBND TP. Đà Nẵng về việc xin giãn thời gian nộp tiền đợt 2 và được phản hồi là chờ ý kiến của Bộ Tài chính.

Sau đó, Bộ Tài chính đã có Công văn 1712/BTC-TCT ngày 9/2/2018 nêu rõ, trường hợp của Vipico có thể áp dụng chế tài nộp tiền chậm nộp theo định mức quy định của pháp luật về quản lý thuế. Và ngay sau đó, Vipico đã nộp đủ 100% số tiền trúng đấu giá quyền sử dụng đất và số tiền chậm nộp cho Cục thuế thành phố.

Liên quan đến vấn đề này, Bộ Tư Pháp và Bộ TN&MT cũng có văn bản gửi Đà Nẵng, trong đó cho rằng Vipico đã chậm nộp tiền trúng đấu giá đất, nhưng có thể áp dụng chế tài nộp tiền chậm nộp theo mức quy định của pháp luật về quản lý thuế, đồng thời đề nghị chính quyền triển khai sớm việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho doanh nghiệp.