Thị trường nhà đất Trung Quốc: Cỗ máy không thể dừng

Thị trường bất động sản bong bóng luôn dễ bị nổ ở nhiều quốc gia. Nhưng tại Trung Quốc, thị trường này giống như một cỗ máy kinh tế không thể dừng lại được.

Văn phòng bất động sản của bà Elena Lou rộn ràng trở lại khi có một khách hàng giàu có muốn bán nhà. Cách đây ba năm, vị khách đã bỏ ra 320.000 đô la Mỹ để mua một căn biệt thự gần sân bay Bắc Kinh và tốn thêm 100.000 đô la nữa để sửa sang lại nó.

Bây giờ có người trả 820.000 đô la để mua lại căn biệt thự. Nhưng thời hạn đặt cọc đã qua mà người đặt mua vẫn chưa thanh toán tiền. Vậy vị khách hàng này phản ứng ra sao?

Bà Lou, giám đốc của Elite Realty, một văn phòng bất động sản nhỏ ở Bắc Kinh, cho biết: “Vị khách đã nâng giá ngôi nhà của ông ta lên. Bây giờ ông ta đòi 7,8 triệu nhân dân tệ (hơn 1 triệu đô la Mỹ). Hiện nay, có nhiều người quan tâm muốn mua nhà đã qua một đời chủ. Vì thế người bán đã nâng giá nhà lên thêm hàng trăm ngàn nhân dân tệ so với mức giá đưa ra lúc đầu”.

Giá các căn hộ cao cấp ở thủ đô Trung Quốc tăng vụt hàng năm; năm sau lại leo lên mức kỷ lục mới so với năm trước mặc dù có rất ít giao dịch thành công, giá thuê nhà thì đứng và nhiều căn hộ mới xây đang bị bỏ trống. Cách đây vài năm căn hộ chung cư ở các địa điểm tốt của Bắc Kinh được bán với giá 1.200 đô la/mét vuông, nay đã tăng đến 2.500 - 4.000 đô la/mét vuông tuy chỉ mới bắt đầu đi vào giai đoạn hoàn thiện. Các nhà phân tích cho rằng, niềm phấn khích đối với địa ốc ngày càng tăng, đặc biệt khi Thế vận hội Olympic Bắc Kinh đang đến gần.

Bà Anna Kalifa, Giám đốc nghiên cứu thị trường của Công ty Bất động sản Jones Lang LaSalle ở Bắc Kinh, nhận xét: “Ở đây sự tăng trưởng của thị trường này là quy luật. Nhưng vấn đề là tăng ít hay tăng nhiều mà thôi”.

Theo số liệu của văn phòng thống kê quốc gia, giá bán của những ngôi nhà mới xây tăng hơn 40% trong sáu tháng đầu năm 2007, trong khi theo các nhà môi giới bất động sản, giá của những căn hộ mới và những căn hộ mua đi bán lại đã tăng từ 12-15% so với cuối năm 2007.

Việc giá cả tăng vọt không phải là điều các quan chức nhà đất mong muốn vào năm 2004. Năm 2004, họ đã thực hiện kế hoạch thắt chặt thị trường trên khắp cả nước nhằm làm nguội thị trường nhà cao cấp và để có thể xây nhiều nhà hơn cho người có thu nhập thấp.

Bà Lou cho biết: “Kể từ giữa năm 2006, chính phủ đã cho tăng lãi suất đối với người vay tiền mua nhà và đánh thuế thu nhập đối với người bán nhà. Chính phủ còn hạn chế việc mua nhà của các nhà đầu tư và các công ty đầu tư nước ngoài. Các biện pháp này đã có một số tác động, nhưng các tác động đó lại không giống như những gì chính phủ mong muốn”. Tháng 8-2007, chẳng hạn, giá nhà các loại trên cả nước đã tăng trung bình hơn 8,2% so với cùng kỳ năm 2006.

Bên cạnh nguồn cung đang bị thắt chặt, thuế và lãi suất cũng là những yếu tố làm cho giá cả tăng lên. Tháng 7-2007, Bắc Kinh áp dụng mức thuế 5,5 % tính trên giá nhà bán lại trong vòng năm năm kể từ ngày có giấy tờ nhà. Nhưng người bán nhà chỉ có việc chuyển toàn bộ phí tổn đó cho người mua. Bà Lou cho biết: “Cho dù thế nào đi nữa, người ta vẫn tiếp tục mua nhà”.

Đầu tháng 2-2008, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc lại tăng lãi suất. Đây là lần tăng thứ năm tính từ đầu năm 2007 và là động thái mới nhất để kiềm chế đầu tư các loại, trong đó có địa ốc, và nhằm kiểm soát lạm phát. Nhưng theo các nhà môi giới, việc tăng lãi suất không ảnh hưởng gì đến số người mua giàu có. Họ cho biết thêm, có đến gần một nửa số khách hàng của họ thường xuyên mua nhà trả bằng tiền mặt.

Trong cuộc họp gần đây nhất (tổ chức đầu tháng 2-2008), Chính phủ Trung Quốc cho biết sẽ quy trách nhiệm và trừng phạt các quan chức đã thất bại trong việc kìm hãm đà tăng giá của thị trường bất động sản.

Trong khi chờ đợi, tại Bắc Kinh các khu chung cư cao cấp vẫn tiếp tục mọc lên ở những nơi trước đây là nhà máy. Các khu biệt thự cũng được tiếp tục xây dựng tại các vùng ngoại ô, nơi trước đây là những làng quê êm ả.

Và những nhà đầu tư địa ốc giàu có Trung Quốc ngày càng trở nên giàu có hơn.