Lội ngược dòng thời khó

Ngành Xây dựng trong vài năm qua đã trải qua thời kỳ khó khăn kéo dài; nhiều công trình xây dựng bị tạm hoãn, ngừng giải ngân khiến các nhà thầu điêu đứng và tìm mọi biện pháp kiếm việc nuôi quân. Tuy vậy, trong bức tranh ảm đạm cũng đã lộ sáng một số nhà thầu nội khẳng định được uy tín, thương hiệu và năng lực lội ngược dòng khi đã bước đầu vượt qua khủng hoảng bằng các hợp đồng thầu xây lắp giá trị lớn, thậm chí cạnh tranh và thắng thầu các công trình đòi hỏi trình độ khoa học công nghệ, trình độ quản lý cao và có sự tham gia đấu thầu của các nhà thầu ngoại danh tiếng.

Trúng thầu nhiều công trình lớn

Sau nhiều thời gian theo đuổi, Cty CP Xây dựng và Kinh doanh Địa ốc Hòa Bình cũng công bố trúng thầu dự án Saigon Centre giai đoạn 2 - 3 (số 92 - 97 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Q.1, TP.HCM) do Keppel Land WATCO II và III làm chủ đầu tư. Hòa Bình là tổng thầu tòa tháp Saigon Centre giai đoạn 1 với tổng giá trị hơn 1.600 tỷ đồng. Một dự án khác là Hilton Đà Nẵng do Cty CP DV-TM Khách sạn Bạch Đằng làm chủ đầu tư do thiếu vốn bị tạm ngưng một thời gian khá dài cũng được Hòa Bình nỗ lực hỗ trợ tìm nguồn tài trợ. Với động thái tích cực này, dự án chính thức được tái khởi động và Hòa Bình tiếp tục là nhà thầu chính thi công khối đài móng và tầng hầm của công trình.

Năm 2013 và 2014, Cty CP Kỹ thuật nền móng và công trình ngầm Fecon liên tiếp được các Tổng thầu lựa chọn là đối tác cung cấp và thi công cọc bê tông ly tâm dự ứng lực cho các đại dự án lớn có vốn đầu tư nước ngoài lớn nhất Việt Nam như: Nhà máy gang thép Formosa, Hà Tĩnh; Samsung Electro - Mechanics; Nhà máy điện tử LG Electronics, Hải Phòng.

Ngay trong tháng 5/2014 Fecon được nhà thầu Samsung C&T Corporation thông báo trúng gói thầu cung cấp và thi công cọc PHC cho hạng mục xây dựng wireless complex thuộc tổ hợp dự án Samsung Thái Nguyên với tổng trị giá doanh thu trên 2 triệu USD. Đến nay Fecon đã được Tổng thầu này giao cung cấp và thi công hơn 70% khối lượng cọc của SEVT.

Trước đó, DN này đã nhận được thư thông báo chấp thuận từ TCty Xây dựng số 1 TNHH MTV (CC1) cho gói thầu cung cấp khối lượng lớn cọc PHC D400 - D600 cho dự án Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn tại KKT Nghi Sơn (Thanh Hóa).

Ngày 05/6, Nhà thầu LILAMA 69-1 cũng đã có các ký kết thỏa thuận hợp tác với các đối tác hàng đầu trên thế giới gồm thỏa thuận với Tập đoàn Foster Wheeler (Mỹ) và Cty Hitachi Plant Construction (Nhật Bản).

Có thể nói, LILAMA 69-1 là một trong số ít nhà thầu nội nỗ lực trong việc có kế hoạch dài hơi để chuẩn bị khởi động nhà máy điện Hạt Nhân Ninh Thuận 2018 - một lĩnh vực rất mới là phát triển điện hạt nhân Việt Nam dần thay thế nhà máy nhiệt điện khi các nguồn nguyên liệu than đá bị cạn kiệt.

Trong lĩnh vực dầu khí, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đã lắp đặt thành công giàn khoan tự nâng 90m nước. Đây là một trong những công trình cơ khí trọng điểm quốc gia lần đầu tiên được chế tạo tại Việt Nam do PVN làm chủ đầu tư và Cty CP Chế tạo giàn khoan dầu khí (PV Shipyard) - đơn vị thành viên PVN - làm tổng thầu EPC. Sự kiện này đưa Việt Nam trở thành một trong 3 nước thuộc khu vực châu Á và một trong 10 nước trên thế giới chế tạo giàn khoan tự nâng đạt tiêu chuẩn quốc tế mà trước đây Việt Nam phải nhập khẩu.

Mới đây nhất, PVN cũng ký kết Hợp đồng EPC phần đường ống biển dự án Đường ống dẫn khí Nam Côn Sơn 2 - giai đoạn 1 và Thỏa thuận khung Hợp đồng EPC dự án Thu gom khí mỏ Đại Hùng. Đại diện Tập đoàn này công bố, toàn bộ các hạng mục của dự án đều do các đơn vị thành viên PVN thực hiện.

Cần thiết phải sàng lọc

Trên đây chỉ là vài nhà thầu nội điển hình chưa phản ánh hết tình trạng chung của trên 2.000 nhà thầu xây dựng lớn trong cả nước. Bài toán đặt ra là làm thế nào để vừa phát huy nội lực của DN xây dựng trong nước, vừa tích lũy thêm được các kinh nghiệm mới từ đối tác ngoại. Thực hiện được bài toán này cần một sự sàng lọc, các DN không đủ năng lực sẽ bị đào thải.

Nếu nhà thầu nội không đảm bảo được các yêu cầu về trình độ quản lý, máy móc thiết bị, nhân lực và tài chính tất yếu sẽ bị giải thể. DN nào năng lực tốt, thương hiệu uy tín thì cần thiết có cơ chế khuyến khích, chính sách hỗ trợ bằng hàng rào kỹ thuật. Không chỉ sàng lọc nhà thầu mà phải sàng lọc cả quy trình làm việc của cơ quan quản lý và các chủ đầu tư.

Luật Đấu thầu mới vừa được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ 01/7/2014 sẽ xử lý những bất cập và có cơ chế khuyến khích nhà thầu nội phát triển. Nhà thầu nội có thêm cơ hội và biết tận dụng Luật này linh hoạt trong thực tiễn sẽ là động lực tốt để lội ngược dòng thời khó và phát triển bền vững.