Việt Nam trải qua một năm bùng nổ M&A bất động sản

Năm 2017, các thương vụ mua bán sáp nhập địa ốc tại Việt Nam đã chạm ngưỡng 1,5 tỷ USD, tăng 60% so với 2016 (đạt 921 triệu USD).

Jones Lang LaSalle (JLL) Việt Nam vừa công bố báo cáo diễn biến đầy sôi động của hoạt động mua bán sáp nhập (M&A) tại thị trường Việt Nam năm 2017. Đơn vị này còn cho biết thêm hiện có hàng trăm triệu USD chờ đợi để đổ vào thị trường Việt Nam ở hầu hết các phân khúc, bao gồm nhà ở, văn phòng, bán lẻ, khách sạn và khu công nghiệp.

Ở nhóm bất động sản phát triển đô thị mới của TP HCM đã chứng kiến một thương vụ lớn. Tại Thủ Thiêm, có thể kể đến thương vụ của liên doanh giữa Hongkong Land (HKL) và Công ty Cổ phần Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP HCM (CII). Sau một thời gian tiến hành thương thảo, ngày 12/12/2017, CII và Hongkong Land đã chính thức tiến hành ký kết hợp đồng hợp tác phát triển dự án Thủ Thiêm River Park. Đây là nhóm bất động sản cao cấp và hạng sang.

Cũng trong quý IV/2017, CapitaLand công bố đã mua lại dự án căn hộ với diện tích đất rộng 1,45 ha tại quận 4 với 53,5 triệu đôla Singapore (tương đương với 40 triệu USD). Giao dịch này đã nâng số lượng dự án nhà ở của CapitaLand tại TP HCM lên con số 9 và là dự án thứ 11 tại Việt Nam.

Một giao dịch dự án khu dân cư khác liên quan đến quỹ VinaLand, một quỹ đóng chuyên đầu tư vào bất động sản tại Việt Nam và do VinaCapital quản lý, đã bán toàn bộ cổ phần trong dự án Vina Square cho Công ty Bất động sản Trí Đức. Đây là khu đất phát triển có diện tích 3ha tại quận 5, TP HCM. Thương vụ này giúp doanh nghiệp thu về tiền mặt ròng có giá trị khoảng 41,2 triệu USD, trong đó bao gồm cả việc trả nợ vốn vay của cổ đông. Sau khi hoàn thành, dự án phát triển phức hợp này sẽ cung cấp hơn 1.000 căn hộ dân cư cùng với khu bán lẻ và văn phòng.

Nhu cầu cho các cao ốc văn phòng đang hoạt động ở khu vực trung tâm vẫn tiếp tục gia tăng. Trong tháng đầu tiên của năm 2017, CapitaLand đã ký thỏa thuận có điều kiện để có mua một khu đất thương mại tại trung tâm kinh doanh của TP HCM với mục tiêu phát triển tòa tháp văn phòng hạng A quốc tế đầu tiên ở Việt Nam. Theo đó, CapitaLand sẽ nắm giữ 100% cổ phần khu đất có diện tích 0,6ha với tổng diện tích sàn dự kiến là 106.000 m2. Song song đó, Mitsubishi cũng đã mua lại 11.000 m2 văn phòng của khách sạn Le Me'ridien từ Công ty cổ phần Bất động sản Tiến Phước và Công ty TNHH 990.

Các dòng vốn nước ngoài đang có xu hướng ồ ạt tìm bến đỗ tại thị trường Việt Nam khiến năm qua, thị trường bất động sản đón chào một số lượng kỷ lục các nhà đầu tư ngoại, chủ yếu là các quỹ đầu tư tư nhân, muốn triển khai vốn nhanh chóng và hiệu quả. Giao dịch đáng chú ý trong năm qua có thể kẻ đến sự thành lập liên doanh và hợp tác chiến lược giữa Warburg Pincus (Mỹ) và Tổng Công ty Becamex IDC để phát triển các kho hậu cần tiêu chuẩn quốc tế. Đại gia ngoại này sẽ chia sẻ kinh nghiệm về thị trường vốn cũng như hỗ trợ Becamex phát triển kinh doanh và mở rộng mạng lưới khách hàng trên toàn cầu.

Khẩu vị của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam đang dần trở nên đa dạng hơn trong năm 2017. Thông thường, phân khúc nhà ở vẫn là thị trường hấp dẫn nhất. Tuy nhiên, 12 tháng qua, các nhà đầu tư đang có xu hướng chuyển sang thị trường bất động sản thương mại, đặc biệt tập trung vào các dự án văn phòng hạng A có vị trí đắc địa, tiềm năng tăng trưởng về giá trị vốn và lợi suất đầu tư (7-8%).

Mức giá thuê văn phòng tại Việt Nam đang cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực, phản ánh sự thiếu hụt nguồn cung là một hiệu ứng tốt kích cầu cho khối ngoại nhảy vào thị trường này. Ngoài ra, các nhà đầu tư nước ngoài cũng thể hiện sự quan tâm đặc biệt đối với những dự án khách sạn.

Nhìn tổng thể, các phân khúc bất động sản của thị trường Việt Nam vẫn có nhiều nhân tố đột biến thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài. JLL dự báo rằng có thể kỳ vọng hoạt động M&A tại Việt Nam sẽ ghi nhận mức kỷ lục mới trong năm 2018.

Mặc dù có những thương vụ và tổng giá trị M&A cực kỳ ấn tượng trong năm 2017, đơn vị tư vấn này cho rằng vẫn còn không ít những rào cản là chướng ngại vật cho quá trình mua bán sáp nhập của khối ngoại tại thị trường Việt Nam.

Chẳng hạn như, đối với các dự án nhà ở và thương mại, các nhà đầu tư nước ngoài thường tìm kiếm những khu đất sạch (đã hoàn tất pháp lý và sẵn sàng triển khai xây dựng). Tuy nhiên, những dự án đạt chuẩn đất sạch rất hiếm. Thời gian hoàn thành thủ tục bồi thường, giải phóng mặt bằng, hoàn tất thanh toán chi phí sử dụng đất, có quyền sử dụng đất, và kế hoạch phát triển dự án thường kéo dài. Điều này trở thành thách thức lớn đối với khối ngoại.

Bên cạnh đó, thị trường bất động sản Việt Nam vẫn còn thiếu sự đa dạng sản phẩm, khá ít các dự án có tiềm năng phát triển tốt đáp ứng nhu cầu lớn của khối ngoại. Khả năng tiếp cận đến các dự án vẫn còn tương đối hạn chế. Do đó, các nhà đầu tư nước ngoài thường mất khá nhiều thời gian để tìm hiểu, kết nối và xâm nhập thị trường Việt Nam.