TPHCM cần 44 tỷ USD để đầu tư phát triển hạ tầng

Chiều nay 7-7, Sở GTVT TPHCM phối hợp Công ty Đầu tư tài chính Nhà nước TPHCM (HFIC) tổ chức hội thảo “Các giải pháp huy động vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng TPHCM trong giai đoạn 2016-2021”. Sở GTVT và HFIC cũng đã ký kết Quy chế phối hợp huy động đầu tư hạ tầng đô thị.

Theo đại diện lãnh đạo UBND TPHCM, ước tính giai đoạn 2015-2030, TPHCM cần nguồn vốn khoảng 1 triệu tỷ đồng (khoảng 44 tỷ USD) để đầu tư cơ sở hạ tầng tạo nền tảng phát triển chung của TPHCM. Với khả năng thu xếp vốn ngân sách còn hạn chế như hiện nay, vấn đề huy động các nguồn lực sẽ là một mấu chốt rất quan trọng để đẩy nhanh khả năng đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng của TP.

Tại hội thảo, ông Phạm Phú Quốc, Tổng Giám đốc HFIC cho biết: HFIC là một định chế tài chính công chiến lược của TP trong việc huy động vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng và các lĩnh vực quan trọng. Giai đoạn 2010 - 2015, HFIC đã tài trợ tín dụng cho 131 dự án hạ tầng trên địa bàn TP với tổng mức đầu tư là 14.010 tỷ đồng. Trong đó, có thể kể đến 34 dự án Hạ tầng kỹ thuật, 32 dự án Y tế, 54 dự án Giáo dục và 11 dự án khác. Theo ông Phạm Phú Quốc, hiện nay ngoài các phương thức đầu tư truyền thống, HFIC đang đẩy mạnh hợp tác với các nhà đầu tư có năng lực để triển khai các dự án hạ tầng theo hình thức đối tác công tư (PPP), trong đó tập trung vốn vào các dự án thuộc danh mục đầu tư công được HĐND TPHCM phê duyệt, các dự án thuộc 7 Chương trình đột phá của TP.

Hội thảo đã ghi nhận nhiều ý kiến góp ý, hiến kế của các nhà khoa học, chuyên gia về các giải pháp huy động vốn đầu tư cho hạ tầng TP. Theo TS Trần Du Lịch, Quỹ đất đô thị trong quá trình đô thị hóa chính là con gà “đẻ trứng vàng” nhưng từ trước đến nay ta đã để thất thoát quá nhiều, do đó cần tận dụng triệt để nguồn lực này. Ngoài ra, TP còn nguồn quỹ nhà đất công nhiều, cần mạnh dạn đề xuất Trung ương giao quyền chủ động cho TP khai thác, sử dụng tạo vốn thêm cho đầu tư phát triển hạ tầng. TP cũng có nhiều Tổng Công ty, doanh nghiệp Nhà nước đang cổ phần hóa với nguồn lực rất lớn, TP cần chủ động đề xuất Trung ương giao lại cho TP bổ sung vào nhu cầu đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật, cải thiện dân sinh cho TP.

Cũng theo TS Trần Du Lịch, TP cần phải có 1 công cụ tài chính riêng và mạnh cho TP, như mô hình của HFIC hiện nay. Vai trò của HFIC cần được phát huy tối đa, làm tốt vai trò sử dụng nguồn lực của Nhà nước thành vốn mồi để huy động các nguồn vốn khác, đồng thời là đầu mối quản lý, sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp, Tổng Công ty cổ phần hóa  để bổ sung nguồn lực cho TP. Trong đó, quan trọng nhất vẫn là Trung ương cần tạo điều kiện đột phá về mặt chính sách và thể chế chung cho TPHCM có điều kiện để phát huy tính năng động, sáng tạo, huy động cao nhất mọi nguồn lực cho sự phát triển toàn diện.

TS Huỳnh Thế Du, Giám đốc đào tạo Chương trình Giảng dạy kinh tế Fullbright tại TPHCM đề xuất cụ thể: Nên cho thử nghiệm mô hình đơn vị hành chính đặc biệt cho Thủ Thiêm để thử nghiệm các cách thức cung cấp dịch vụ công hiện đại; đưa ra các sáng kiến liên kết vùng; xây dựng chương trình đột phá chỉnh trang và phát triển đô thị gắn với phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng làm xương sống cho hệ thống giao thông của TP và tạo cấu trúc không gian đô thị thông minh, hiệu quả để có sức cạnh tranh cao và đáng sống. TPHCM cũng cần vận dụng một cách sáng tạo và xem xét thấu đáo những rủi ro liên quan đến mô hình hợp tác công tư, đồng thời cần đề xuất các hình thức khai thác giá trị từ đất trong quá trình chuyển đổi bao gồm thuế bất động sản, thuế cải thiện và phí phát triển. Đặc biệt cần nâng cao vai trò của các tổ chức hiện có, nhất là vai trò của HFIC.

Theo Quy chế này, nhằm đẩy mạnh các công tác trọng tâm đã và đang được HFIC, Sở GTVT và các sở, ngành có liên quan triển khai để huy động kịp thời các nguồn vốn và đầu tư hiệu quả cho những dự án hạ tầng trọng điểm của TP trong thời gian tới. Cụ thể, ngoài những nhiệm vụ đã được UBND TP giao cho hai cơ quan phối hợp trong cung cấp thông tin; huy động quỹ đất, đầu tư phát triển quỹ đất sạch; ứng phó kịp thời nhu cầu nguồn vốn đầu tư công. Đồng thời, hỗ trợ lập đề xuất dự án, phương án tài chính của các dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư, thủ tục đầu tư công của nguồn vốn nhà nước tham gia vào các dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách hoặc các dự án.

Chứng kiến và đánh giá cao Quy chế phối hợp huy động đầu tư hạ tầng đô thị giữa Sở GTVT TP và HFIC, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến yêu cầu, HFIC nhanh chóng xây dựng Đề án huy động vốn phục vụ cơ sở hạ tầng của TP. Trong đó, HFIC cần tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò là nhà đầu tư chiến lược của TP, cũng như là nhà đầu tư mở đường huy động mọi nguồn lực tài chính ngoài nhà nước phục vụ nhu cầu đầu tư phát triển hạ tầng và các chương trình trọng điểm của TP trong thời gian tới.