Thận trọng khi mua nhà 'ba chung' lập vi bằng

UBND H.Hóc Môn (TP.HCM) vừa có cảnh báo người dân cần tìm hiểu thông tin khi mua nhà đất trên địa bàn bằng giấy tay thông qua hình thức lập vi bằng tại các văn phòng Thừa phát lại nhằm tránh bị lừa gạt, tranh chấp.

Trên địa bàn huyện Hóc Môn thời gian qua xuất hiện nhiều trường hợp mua bán, chuyển nhượng nhà đất bằng giấy tay những căn nhà “ba chung” (chung giấy phép xây dựng, chung giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chung số nhà) thông qua hình thức lập vi bằng tại các văn phòng Thừa phát lại.

Việc mua bán này chưa đúng quy định, chưa đầy đủ cơ sở pháp lý. Thậm chí, một số trường hợp chủ sở hữu tài sản đã thế chấp tài sản ở ngân hàng, cầm cố hoặc chuyển nhượng cho người khác bằng giấy tay nhưng vẫn lập vi bằng chuyển nhượng nhà, đất dẫn đến phát sinh tranh chấp, gây khó khăn cho các cơ quan chức năng trong quá trình xử lý vụ việc và gây thiệt hại lớn đến tài sản của người dân.

Theo quy định, vi bằng là văn bản do Thừa phát lại lập, ghi nhận sự kiện, hành vi mà Thừa phát lại trực tiếp chứng kiến được dùng làm chứng cứ trong xét xử và trong các quan hệ pháp lý khác. Vi bằng chỉ có giá trị khi đã thực hiện thủ tục đăng ký tại Sở Tư pháp theo quy định. Vi bằng không có giá trị thay thế văn bản công chứng, chứng thực, tức là vi bằng không phải là cơ sở để thực hiện sang tên đổi chủ cho bên mua. Vi bằng chỉ có giá trị chứng cứ trước tòa án và các quan hệ pháp lý khác, dùng để chứng minh việc các bên đã giao nhận tiền, giao nhận giấy tờ, nhà đất... làm cơ sở để các bên tiếp tục thực hiện hợp đồng, hoàn thiện hợp đồng theo quy định của pháp luật, hoặc là cơ sở để giải quyết khi có tranh chấp xảy ra.

Việc mua bán chuyển nhượng nhà đất phải được lập thành văn bản như hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất có công chứng, chứng thực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Sau đó, giấy tờ được đăng ký trước bạ, sang tên (đăng ký biến động) cho bên mua tại văn phòng đăng ký đất đai quận, huyện.

Mua bán, chuyển nhượng nhà đất bằng giấy tay, thông qua hình thức lập vi bằng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho các bên trong giao dịch, đặc biệt là bên mua. Thực tế, hiện nay một số người môi giới bất động sản (cò đất) sử dụng thuật ngữ “vi bằng công chứng Thừa phát lại”, “công chứng Thừa phát lại” để tư vấn cho khách hàng của mình. Đó không phải là một thuật ngữ pháp lý mà là một cách dùng từ sai và tùy tiện của những người môi giới bất động sản nhằm mục đích thuyết phục khách hàng rằng đã có sự đảm bảo về mặt pháp lý của giao dịch bất động sản mà họ tham gia.

UBND H.Hóc Môn đề nghị người dân có nhu cầu giao dịch hoặc thực hiện thủ tục hành chính về bất động sản trên địa bàn huyện cần liên hệ UBND xã, thị trấn nơi có bất động sản cần giao dịch hoặc Phòng Tài nguyên và Môi trường, Phòng Quản lý đô thị huyện để tìm hiểu kỹ thông tin và thực hiện đúng quy định của luật Nhà ở, luật Đất đai tránh tình trạng bị lừa gạt, phát sinh tranh chấp sau này.