Kiến nghị không thu tiền ‘chuộc’ nhà xây sai phép

Hiện TP.HCM giao Sở TN&MT, Sở Xây dựng, Sở Tư pháp nghiên cứu ý kiến này để tham mưu đề xuất hướng giải quyết.

UBND quận 2 vừa trình lãnh đạo TP.HCM về việc nhà xây sai phép không phải nộp tiền “chuộc” vi phạm.

Phía quận 2 cho biết theo thống kê, trên địa bàn quận còn nhiều trường hợp xin cấp giấy chứng nhận (GCN) có công trình xây dựng sai phép, sai quy hoạch được duyệt xảy ra từ sau ngày 1-5-2009 đến trước 30-11-2013 (ngày Nghị định 121/2013 về xử phạt vi phạm trật tự xây dựng có hiệu lực).

Theo đó, hầu hết vi phạm tập trung tại các dự án phát triển nhà ở đã được phê duyệt quy hoạch 1/500 thực hiện kéo dài nhiều năm. Do giấy phép xây dựng (GPXD) cũ hoặc mẫu nhà cũ đã duyệt từ lâu không còn phù hợp vào thời điểm xây dựng nên nhiều người dân đã tự ý điều chỉnh xây dựng dẫn tới không đúng mẫu nhà được duyệt.

Nay các công trình này đã hoàn thành, đưa vào sử dụng và trong quá trình nộp hồ sơ xin cấp GCN thì cơ quan quản lý mới phát hiện vi phạm và xử phạt. Trong đó nhiều trường hợp vi phạm nhưng phù hợp với chỉ tiêu quy hoạch, quy chuẩn xây dựng hiện nay và thỏa các điều kiện được áp dụng cho tồn tại nhưng phải nộp 40% giá trị phần xây dựng sai phép theo quy định tại khoản 9 Điều 13 Nghị định 121.

Ngoài ra còn có một số trường hợp không thỏa điều kiện nhưng diện tích sai phép nhỏ buộc phải tháo dỡ.
Quận 2 cho hay vướng mắc ở chỗ nhiều chủ nhà không đồng ý nộp “số tiền do thu lợi bất hợp pháp” (40% giá trị phần sai phép) tại Nghị định 121. Nhiều trường hợp theo tính toán phải nộp vài trăm triệu đồng. Nhiều người cũng không đồng ý tháo dỡ phần không phù hợp quy hoạch vì việc tháo dỡ làm ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực hoặc ảnh hưởng đến kiến trúc công trình.

“Việc buộc nộp tiền do thu lợi bất chính tại Nghị định 121 và buộc tháo dỡ phần không phù hợp quy hoạch gặp nhiều khó khăn và gây bức xúc đối với người dân. Bởi lẽ phần diện tích sai mẫu nhà được duyệt buộc phải nộp tiền phù hợp quy chuẩn xây dựng hiện hành” - quận 2 nhận xét.

Cần cho phép tồn tại?

Trước thực trạng này, quận 2 kiến nghị nhà xây dựng riêng lẻ từ ngày 1-5-2009 đến trước 30-11-2013 xây sai phép hoặc sai mẫu nhà được duyệt, nay đã hoàn thành đưa vào sử dụng nhưng trong quá trình xây dựng cơ quan nhà nước không phát hiện và xử lý thì được cấp GCN.

Theo đó, đối với diện tích vi phạm hiện phù hợp quy hoạch, quy chuẩn xây dựng theo quy định hiện hành thì được hợp thức hóa, công nhận quyền sở hữu mà không phải nộp số lợi bất hợp pháp theo Nghị định 121.

Đối với phần diện tích vi phạm không phù hợp quy hoạch, quy chuẩn xây dựng hiện hành (nhưng không vi phạm chỉ giới đường đỏ, không ảnh hưởng công trình lân cận, không có tranh chấp, xây dựng trên phần đất được quyền sử dụng hợp pháp) thì không công nhận phần vi phạm nhưng cho tồn tại mà không phải tháo dỡ...