Phát triển nhà ở xã hội cho thuê: Khó nhất vẫn là quỹ đất

Mặc dù đầu tư xây nhà cho thuê cũng là một nội dung lớn được khuyến khích trong Chiến lược phát triển nhà ở song chủ đầu tư xây dựng các dự án nhà ở xã hội (NƠXH) vẫn tập trung vào việc xây để bán hơn là cho thuê, bởi hình thức kinh doanh này không sinh lời nhanh, lâu hoàn vốn… Chính vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng, Nhà nước cần có hành lang pháp lý cụ thể, chính sách ưu đãi cũng như có giải pháp đầu tư dài hơi nhằm giúp các DN giảm khó khăn khi đầu tư vào phân khúc này, đồng thời có thể giúp người dân có nhà ở giá rẻ trong thời gian dài.

Một số chuyên gia bất động sản (BĐS) cho rằng, nếu đã có khả năng mua thì không còn là đối tượng của NƠXH nữa. Về nguyên tắc, NƠXH đối với người có thu nhập thấp thì nên xây dựng dưới hình thức thuê và thuê mua hơn là mua. Việc phát triển các dự án nhà ở cho thuê là phù hợp với nhu cầu thực tế. Bởi, hiện tại, dù có nhiều chính sách hỗ trợ cho người dân mua NƠXH nhưng vẫn còn rất nhiều người lao động ngoại tỉnh không thể đủ điều kiện để mua vì mức thu nhập không ổn định.

Ngay cả khi các ngân hàng và DN BĐS đưa ra nhiều mức ưu đãi về giá cả thì người dân (người nhập cư, công nhân, lao động…) cũng còn phải đắn đo, cân nhắc khi sở hữu một căn hộ. Thế nên, giải pháp khả thi nhất chính là tìm thuê một căn hộ nhằm giải quyết trước mắt về chỗ ở, sau đó là tập trung phát triển kinh tế.

Anh Vũ Văn Hảo, quê Hưng Yên cho biết, khi anh đến nộp hồ sơ để thuê nhà tại dự án NƠXH Đại Kim thì đã thấy rất đông người cũng đến nộp. Số lượng nhà ít nhưng nhu cầu người cần thuê cao hơn rất nhiều. Như vậy, để có một suất thuê thì hồ sơ của anh phải vượt qua hàng trăm người, nếu không đạt điểm cao thì sẽ khó có thể được tham gia bốc quyền thuê căn hộ. Hiện, vợ chồng anh đang thuê tạm nhà trọ khoảng 15m2 tại khu vực Linh Đàm với giá 2,5 triệu đồng/tháng…

Qua khảo sát của phóng viên, có thể thấy, cầu của phân khúc NƠXH cho thuê tỷ lệ nghịch với cung khi các dự án chỉ đếm trên đầu ngón tay. Việc hàng trăm người thu nhập thấp chen nhau nộp hồ sơ thuê căn hộ như tại dự án NƠXH Đại Kim, Bamboo Garden… mới đây đã chứng tỏ thị phần này rất “màu mỡ” và cần được khai phá.

Tuy nhiên, do đặc thù cần thời gian lâu để thu hồi vốn nên yêu cầu chủ đầu tư triển khai các dự án NƠXH cho thuê phải có lực lượng vốn hùng hậu thì mới có thể nghĩ đến phương án xây căn hộ cho thuê.

Nói về sự thiếu hụt phân khúc NƠXH cho thuê, bản thân các DN xây dựng nhà ở cho biết, vấn đề khó khăn đầu tiên chính là quỹ đất. Ngay cả quỹ NƠXH nói chung hiện nay cũng còn thiếu nói gì đến NƠXH dành cho thuê, thuê mua lại. Hà Nội muốn đẩy mạnh phát triển NƠXH phải rà soát lại toàn bộ quỹ đất. Một dự án xa trung tâm quá cũng không thể phát triển loại hình nhà ở này.

Chuyên gia kinh tế Tạ Thị Đoàn, Trưởng Khoa Kinh tế, Học viện Chính trị Quốc gia khu vực I cho biết: Việc xây dựng những căn hộ cho thuê là phương án tối ưu, vừa giúp DN tháo gỡ khó khăn về tồn kho BĐS, vừa có thể giúp người dân có nhà ở giá rẻ trong thời gian dài, giúp giảm gánh nặng cuộc sống… vì hầu hết đối tượng cần thuê căn hộ là gia đình trẻ đủ tiêu chuẩn mua NƠXH nhưng chưa đủ tài chính.

Mục tiêu phát triển nhà ở quốc gia cũng cần có loại hình căn hộ cho thuê giá bình dân, khoảng trên dưới 2 triệu đồng/căn hộ/tháng để đáp ứng nhu cầu của đông đảo người thu nhập thấp đô thị, góp phần làm thay đổi nhận thức và thói quen cũ là sở hữu nhà.

Ngoài ra, bên cạnh các chính sách hỗ trợ người thu nhập thấp mua nhà, cần xây dựng khung pháp lý cụ thể với phân khúc cho thuê, mở đường cho DN xây dựng hướng đầu tư dài hơi bằng cách hỗ trợ nhiều nguồn vốn với lãi suất khoảng 4-5%/năm, từ đó DN mới có lực đủ mạnh để đầu tư vào phân khúc nhà ở cho thuê giá rẻ này.