Phát triển không gian công cộng, Việt Nam chỉ có vài “đốm sáng“

Dù cố gắng, nhưng cho tới thời điểm nà, tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam vẫn chưa thể tìm ra một giải pháp triệt để để phát triển không gian công cộng..

Từ nhiều năm nay, trong Báo cáo về Phát triển Bền vững trong giai đoạn 2016 – 2030, Liên Hợp Quốc đã rất nhiều lần nhấn mạnh tới vấn đề này, đặc biệt là tại khu vực Châu Á, nơi hiện đang chiếm 53% dân số thành thị toàn cầu, và chiếm 16 trong tổng số 28 siêu đô thị của toàn cầu với hơn 10 triệu dân.

Đối với các thành phố châu Á mới phát triển như Cyberjaya và Đài Bắc, chính quyền địa phương đã có những thành tựu nhất định.

Tiến sĩ Chua Yang Liang, Giám đốc bộ phận nghiên cứu Jones Lang Lasalle tại khu vực Đông Nam Á và Singapore nhận xét: “Trong những thành phố mới nổi ở khu vực châu Á, các chính sách này có thể tác động trong việc thiết lập diện tích dành cho không gian công cộng. Hiện nay, các thành phố đang bắt đầu nhìn thấy giá trị của việc tích hợp các công viên cây xanh, và đây được xem là một giải pháp cho các vấn đề đô thị”.


Một ví dụ điển hình như Thành phố Surabaya của Indonesia, là một trong những thành phố có tốc độ tăng trưởng nhanh dẫn đến giá đất và thị trường bất động sản tăng vọt. Với việc sử dụng tối đa hoá không gian bên trong ngôi nhà, dân cư sẽ phụ thuộc vào không gian công cộng.

Ông Joseph Lukito, giám đốc văn phòng Surabaya của JLL cho biết: “Không gian công cộng, bao gồm khu vực cây xanh và công viên thành phố - rất có giá trị ở Surabaya, giúp cảnh quan thành phố đẹp hơn, cải thiện môi trường và cung cấp cho cư dân những không gian mở để hòa nhập với cộng đồng”.

Trong số các dự án, công viên Bungkul với có diện tích 15.000 m2, gồm một hội trường, đài phun nước, khu vực chạy bộ và một sân chơi dành cho trẻ em. Giống như tất cả các công viên trong thành phố Surabaya, dự án này cũng cung cấp Wi-Fi miễn phí.

Theo một cuộc khảo sát những khách tham quan công viên Surabaya cho thấy đến 80% du khách đến những công viên này một hoặc hai lần trong một tuần, và đa dạng các tầng lớp kinh tế - xã hội. Seoul (Hàn Quốc) cũng là một ví dụ điển hình khi thực hiện việc chuyển đổi một đường cao tốc thành lối đi bộ cảnh quan ngay trong trung tâm thành phố, và đến nay đã có hơn 60.000 lượt du khách ghé thăm mỗi ngày.

Tuy vậy, những thành phố khác như Manila và Mumbai đối mặt với những thách thức khác nhau. Nhiều thành phố đã phát triển vượt mức và hiện đang phải tìm cách trang bị thêm những không gian công cộng trong thiết kế của toàn thành phố. Thế nhưng, do vướng mắc trong việc thay đổi các khung chính sách phát triển, dẫn đến không đạt hiệu quả cao trong việc chuyển đổi, đặc biệt là tại các thành phố lâu đời

Tại Việt Nam, việc xây dựng và phát triển các không gian công cộng bền vững trong cuộc sống đô thị nói riêng luôn là một thách thức, đặc biệt khi mà hiện nay có nhiều dự án lớn đang được triển khai tại các thành phố.

Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể thấy một vài đốm sáng của quá trình phát triển không gian công cộng ở Việt Nam, chẳng hạn như việc mở con đường đi bộ đầu tiên Nguyễn Huệ tại Tp. Hồ Chí Minh vào tháng 4/2015 và mở rộng các phố đi bộ quanh Hồ Hoàn Kiếm ở Hà Nội từ tháng 9/2016.

Những công trình này đã tạo nên một sức hút rất lớn không chỉ người địa phương mà còn cả những du khách nước ngoài.

Chúng ta vẫn có thể thấy một vài đốm sáng của quá trình phát triển không gian công cộng ở Việt Nam.

Theo ông Chua, việc tạo ra những không gian, đặc biệt là không gian xanh chỉ là bước khởi đầu: Như một cam kết dài hạn, các dự án này cần được đầu tư thường xuyên để đảm bảo mục đích sử dụng như đã đề ra.

Ông Chua chia sẻ: “Thách thức thực sự nằm ở việc duy trì và đảm bảo các không gian cộng đồng được giữ gìn sạch sẽ. Đối với những thành phố và cư dân sống tại đó, những lợi ích đạt được có thể bù đắp lại cho các chi phí, khi mà môi trường được cải thiện nhanh chóng, chất lượng cuộc sống được gia tăng, và tất cả sẽ góp phần xây dựng một xã hội phát triển và thịnh vượng”