Nhà ở xã hội khan hiếm, vì sao?

Hiện nay, tốc độ đô thị hóa nhanh khiến dân số thành thị tăng chóng mặt. Vì thế, khu vực thành thị, nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp ngày càng cấp thiết. Tuy nhiên, NOXH vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thực của người dân.

Mặc dù, phân khúc nhà giá rẻ nhờ có gói hỗ trợ tín dụng 30 nghìn tỷ đồng đem lại cơ hội mua nhà cho nhiều người có thu nhập trung bình - thấp. Nhưng số lượng các dự án nhà giá rẻ, NOXH vẫn còn khiêm tốn so với nhu cầu thực của người dân.

Nếu như trước đây các chủ đầu tư phải cắt giảm lợi nhuận, giảm giá bán để đưa những sản phẩm chung cư giá rẻ đến tay khách hàng, thì hơn 1 năm trở lại đây, các chủ đầu tư lại đua nhau tăng giá và chuyển từ đầu tư phân khúc trung bình - thấp sang phân khúc cao cấp khi thị trường có dấu hiệu tích cực.

Hướng đầu tư này khiến thị trường dư thừa nhà ở trung cấp, cao cấp nhưng lại thiếu nhà ở xã hội. Thực trạng này gây cản trở không nhỏ đến chủ trương giải quyết nhà ở cho người thu nhập thấp, đồng thời tác động trực tiếp đến sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến nợ xấu gia tăng của hệ thống ngân hàng.

Người tiêu dùng gặp khó khăn, bất cập về việc tiếp cận nguồn vốn vay từ gói tín dụng 30.000 tỷ đồng để phát triển nhà ở như trong điều kiện vay, thủ tục còn rườm rà, thời hạn hỗ trợ còn ngắn, lãi suất cao... khiến gói vay này không phát huy tác dụng.

Ngoài ra, hạn chế về NOXH là nỗi lo về chất lượng và tiêu chuẩn thiết kế chưa phù hợp; các quy định liên quan đến việc quản lý, vận hành nhà ở còn chưa tốt; chất lượng chưa được đảm bảo; các điều kiện hạ tầng kỹ thuật phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người dân còn rất bất cập... làm xuất hiện tình trạng một số dự án nhà ở xã hội đã hoàn thành, tuy nhiên, không thu hút được người dân đến ở, lãng phí nguồn lực.

Thực tế cho thấy, những dự án có giá dưới 20 triệu đồng/m2 dường như không có hoặc được đầu tư xây dựng ở những khu vực quá xa, giao thông không thuận tiện…

Chẳng hạn như dự án Golden Silk với mức giá từ 20 - 23 triệu đồng/m2, dự án Eco Green (Nguyễn Xiển) mức giá cũng từ 25 triệu đồng/m2, dự án tại khu vực Linh Đàm hiện đều được giao dịch ở mức giá trên 20 triệu đồng/m2… Hay như tại TP.HCM, thời gian qua hầu như rất hiếm dự án có mức giá dưới 20 triệu đồng ra thị trường.

Một số chuyên gia BĐS nhận định: Việc tìm các dự án mới ra thị trường hiện nay có mức giá dưới 20 triệu đồng/m2 là rất khó, đa số các dự án có mức giá trên 30 triệu đồng/m2, có những dự án mức giá lên tới 60 - 70 triệu đồng/m2.

Trong khi đó, nhu cầu ở thực của đại đa số người dân vẫn tập trung ở phân khúc nhà giá rẻ, thì việc các chủ đầu tư phát triển ồ ạt các dự án cao cấp sẽ khiến hàng hóa bất động sản bị mất cân đối.

Xét về vấn đề này, GS Đặng Hùng Võ cho hay: “Năm 2016, mức giá nhà của thị trường BĐS tăng cao, vượt quá khả năng chi trả của nhiều khách hàng, khi đại bộ phận người dân chưa có nhà vẫn là người thu nhập thấp.”

Phân khúc trung và cao cấp thực tế đến nay vẫn chủ yếu phục vụ cho đối tượng kinh doanh là chính, còn nhu cầu ở thực không có nhiều. Vì vậy, Nhà nước cần có sự hỗ trợ để phân khúc nhà giá rẻ đáp ứng được nhu cầu của người có thu nhập thấp…