Nhà ở xã hội giá rẻ thành “gánh nặng” với người thu nhập thấp

Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) vừa có văn bản “thúc” các chủ đầu tư (CĐT) nhà ở xã hội (NOXH), nhà ở thương mại (NOTM) tham gia gói 30.000 tỉ đồng đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án trước 15.12.2016 cho kịp hạn chót giải ngân là ngày 31.12. Đồng nghĩa với việc khi hết thời hạn này, khách hàng sẽ phải chịu lãi suất thả nổi khoảng 10%-11%/năm. Thu nhập không đuổi kịp biến động về lãi suất sẽ khiến nhà giá rẻ trở thành “gánh nặng” với nhiều khách hàng.

“Thúc” tiến độ bàn giao nhà

Trước đó, HoREA đã nỗ lực đề nghị NHNN xem xét lại để cho phép khách hàng là cá nhân, hộ gia đình đã vay gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỉ đồng, được giải ngân đến hết hợp đồng, kể cả trong trường hợp nhận bàn giao nhà sau thời điểm 31.12.2016, để hỗ trợ người mua nhà, vì trách nhiệm giao nhà cho khách hàng thuộc về chủ đầu tư. Thế nhưng đến nay, NHNN đã xác định thời hạn giải ngân đối với khách hàng là cá nhân từ nguồn tái cấp vốn của NHNN để cho vay hỗ trợ nhà ở được thực hiện tối đa là đến hết ngày 31.12.2016.

Cụ thể, trong văn bản mới nhất số 6746 mà NHNN gửi HoREA ngày 8.9.2016, phía NHNN giải thích: “Đề nghị thời hạn đến 31.12.2016 là do khi thực hiện việc gia hạn giải nhân tái cấp vốn đối với hợp đồng tín dụng đã ký của nhóm khách hàng cá nhân cần quy định một thời hạn nhất định để kết thúc việc giải ngân tái cấp vốn vì có thể có trường hợp hợp đồng tín dụng giải ngân hết số tiền cam kết do khách hàng không có nhu cầu giải ngân toàn bộ, đã bố trí được một phần từ nguồn khác, hoặc dự án dở dang, kéo dài thủ tục quá lâu… Với tốc độ giải ngân trong thời gian qua, NHNN xét thấy thời gian gia hạn tái cấp vốn tối đa đến 31.12.2016 là phù hợp”.

SSau khi xem xét ý kiến Hiệp hội đề nghị gia hạn giải ngân tái cấp vốn đối với nhóm khách hàng cá nhân đến khi giải ngân hết mà không giới hạn thời gian và ý kiến của NHNN tại công văn 3954, Thủ tướng Chính phủ đã có công văn số 5344 ngày 30.6.2016 đồng ý với đề nghị của NHNN. Trên cơ sở đó, NHNN đã phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng và các đơn vị liên quan ban hành Thông tư 25 quy định thời hạn giải ngân đối với khách hàng nêu trên từ nguồn tái cấp vốn của NHNN để cho vay hỗ trợ nhà ở được thực hiện tối đa đến ngày 31.12.2016. Các khoản giải ngân sau ngày 31.12.2016 sẽ được giải ngân từ nguồn vốn của ngân hàng thương mại và áp dụng lãi suất theo thỏa thuận chung giữa ngân hàng và khách hàng.

Do đó, trong văn bản mới nhất chiều 12.9, HoREA đề nghị chủ đầu tư các dự án NOXH, dự án NOTM đã tham gia gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỉ đồng cần khẩn trương đẩy nhanh tiến độ xây dựng hoàn thiện công trình nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng, hoàn thành bàn giao nhà cho khách hàng tốt nhất là trước ngày 15.12.2016 để khách hàng kịp giải ngân trước ngày 31.12.2016.

Không gia hạn cho nhóm khách hàng doanh nghiệp

Trước đó, HoREA cũng đã kiến nghị chấp nhận cho giải ngân tái cấp vốn đối với các hợp đồng tín dụng đã kí trước ngày 31.3.2016 đối với các chủ đầu tư dự án NOXH. Ông Trương Anh Tuấn - Chủ tịch Công ty Địa ốc Hoàng Quân cho rằng, việc giải ngân gói 30.000 tỉ đồng bị gián đoạn khiến các dự án NOXH của doanh nghiệp (DN) bị ảnh hưởng khi phải chờ dòng vốn từ gói tín dụng hỗ trợ này cho nhóm khách hàng tiếp tục giải ngân hợp đồng cũ.

Tuy nhiên, theo NHNN, việc không gia hạn giải ngân tái cấp vốn cho nhóm khách hàng DN là bởi đây là đơn vị kinh doanh đã được hưởng lợi nhuân định mức, đã được hưởng các chính sách ưu đã về thuế, đất đai… khi xây dựng NOXH. Việc gia hạn cho người dân cũng là một hình thức hỗ trợ gián tiếp cho việc bán hàng của các DN. Mặt khác, mục tiêu an sinh xã hội thông qua việc hỗ trợ người dân tiếp cận nguồn vốn giá rẻ để cải thiện điều kiện về chỗ ở là mục tiêu quan trọng, được ưu tiên hơn.

Phía NHNN cũng cho rằng, tiến độ giải ngân của nhóm khách hàng DN diễn ra rất chậm do dự án chậm tiến độ. Việc gia hạn chương trình cho các dự án chậm tiến độ sẽ tạo tiền lệ không tốt, gây tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước.

Nhiều chuyên gia BĐS cũng chung nhận định này và cho rằng, động thái này của NHNN góp phần ngăn chặn những CĐT kém năng lực, trục lợi “đục nước béo cò”, hưởng ưu đãi từ gói 30.000 tỉ đồng xây dựng NOXH để chuyển mục đích sang làm NOTM kiếm lời.

Được biết, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có công văn số 5344 đồng ý với đề nghị của NHNN chỉ gia hạn giải ngân tái cấp vốn đối với nhóm khách hàng cá nhân. Do đó, việc giải ngân tái cấp vốn đối với các khách hàng là hộ gia đình, cá nhân đầu tư cải tạo hoặc xây dựng mới NOXH, chủ đầu tư dự án xây dựng NOXH, dự án NOTM chuyển đổi công năng sang NOXH kết thúc theo đúng quy định tại Thông tư 11 và Thông tư 32 của NHNN.