Đất vàng bị “thả nổi” ở Quy Nhơn

Giữa lúc chật vật tìm cách mở rộng sang các địa bàn lân cận bởi cạn kiệt không gian phát triển thì TP.Quy Nhơn (Bình Định) lại phung phí hàng chục ngàn mét vuông đất “vàng” ngay khu vực nội thành. Nghịch lý trên tồn tại nhiều năm, xuất phát từ sự hớ hênh của cơ quan quản lý.

Mênh mông đất trống

Quốc lộ 1D, đoạn từ cầu Long Vân đến bến xe trung tâm TP.Quy Nhơn đang sôi sục nâng cấp, mở rộng, với mịt mù bụi đất, ầm ào xe máy thi công. Không khí ấy tuồng như không ăn nhập gì với khung cảnh quạnh hiu, lạnh lẽo của Cty TNHH Hòa Bình - một tên tuổi quen thuộc của công nghiệp chế biến gỗ Bình Định, hiện đang toạ lạc trên hơn 22.000m2 đất tại số 37 Tây Sơn từ năm 1996. Lô đất này được thuê 50 năm để xây dựng nhà máy chế biến hàng nông-lâm sản xuất khẩu. Hiện Cty đang thoi thóp, nhà xưởng bỏ trống, doanh nghiệp hiện nợ tiền thuê đất gần 3,3 tỉ đồng.

Cách đó không xa, Cty CP Xây dựng 47 thuê khu đất rộng 19.216,7m2 làm kho chứa và xưởng sửa chữa phương tiện cơ giới, sau đó tháng 12.2011, chuyển sang công năng xây dựng chung cư cao tầng. Đến nay, mảnh đất này vẫn trống. Khoản nợ tiền thuê đã tới gần 1,5 tỉ đồng. Tương tự, ở 83 Trần Hưng Đạo, một trong những con đường đắt đỏ nhất TP, 3.488m2 của Cty TNHH Xây dựng và Đầu tư Kiến Hoàng dự kiến xây khách sạn cũng để “mốc meo”. Ngoài ra còn hàng loạt dự án như Cty CP Lương thực Bình Định bỏ trống 3.224m2; Cty TNHH Như Ý “án binh bất động” trên lô đất 2.374m2 ở 195 Tây Sơn. Đáng chú ý hơn 42.000m2 đất ở phường Trần Quang Diệu, DNTN Dệt may Thương mại Vạn Phát cũng bỏ trống lâu nay, bị cư dân địa phương chiếm dụng dựng lều nuôi bò, vịt một phần…

Khu đất “đắt xắt ra miếng” của Văn phòng Cảng Hàng không Phù Cát tọa lạc ở vị trí 01 trục đường xương sống Quy Nhơn - đại lộ Nguyễn Tất Thành - trên khu đất thuê 11.569m2, đơn vị này tự ý xẻ 1.076m2 làm sân tennis và cho 13 cá nhân thuê lại với tổng diện tích 3.446m2. Và cùng cách làm như nhau, ít nhất, đã có gần 31.000m2 đất đô thị bị các doanh nghiệp thao túng, gây biến dạng quy hoạch bằng phương thức chuyển đổi mục đích trái phép hoặc cho thuê lại kiếm lời.

Hưởng lợi trái phép tiền tỉ

Có rất nhiều đơn vị, khi lập hồ sơ thuê đất, đã phóng tay “kê kích” nhu cầu sử dụng của mình. Phần “dư” ra, họ đem cho thuê với giá cao hơn. Ví dụ, tháng 3.2007, Cty CP Xây lắp tổng hợp Bình Định ký hợp đồng cho Cty TNHH Thương mại và Dịch vụ Nhà Việt thuê 1.000m2 làm kho chứa hàng ở địa chỉ 70 Tây Sơn, thời hạn đến tháng 3.2021. Đơn giá thỏa thuận là 11,4 triệu đồng/tháng, cao hơn 5,2 lần so với giá thuê của tỉnh cùng thời điểm của Nhà nước. Hay Cty CP In và bao bì Bình Định cho Cty CP FRESENIUS KABI BIDIPHAR thuê 2.400m2 đất ở phường Nhơn Phú làm kho chứa hàng với giá 50.000 đồng/m2/tháng, gấp hơn 7 lần giá mà Cty thuê của Nhà nước. Theo Thanh tra tỉnh Bình Định, chỉ kiểm tra 27 vị trí đất của 16 đơn vị có cho thuê lại đất và tài sản trên đất, số tiền hưởng lợi trái phép phát hiện được đã gần 1,4 tỉ đồng. Thậm chí nhiều Cty còn gửi Sở Tài chính Bình Định đề nghị xin hạ giá thuê đất để hưởng lợi nhiều hơn, và thực tế, đã có không ít doanh nghiệp trơn tru lọt cửa kiểm soát.

Năm 2013, 137 vị trí được xét giảm với số tiền 26,3 tỉ đồng… Trong số này, Cục Thuế Bình Định ban hành quyết định giảm 62,2 triệu tiền thuê đất cho Cty CP Lương thực. Tuy nhiên, việc giảm trừ này là... trật lấc, bởi doanh nghiệp đã sử dụng 144,25m2 đất ở 65 Lê Lợi cho thuê. Với khu đất rộng 11.569.4m2 của Cảng Hàng không Phù Cát, Sở TNMT cũng xác nhận sai dẫn tới việc xét giảm trái quy định 86,6 triệu đồng. Phát hiện ban đầu ở 5 đơn vị (thêm Cty CP Giao nhận kho vận ngoại thương, Cty In và Bao bì, Cty CP PETEC Bình Định), tổng số tiền giảm trừ sai địa chỉ là 210,1 triệu đồng.

Ngày 20.10, UBND tỉnh Bình Định cho biết, cơ quan này đã giao Sở TNMT tổ chức kiểm tra, rà soát và tham mưu việc thu hồi đất đối với các đơn vị thuê đất nhưng thực hiện trái quy định. Tổng diện tích đất bị đặt trước cận cảnh thu hồi lên đến gần 190.000m2! Sở TNMT, hồi giữa tháng 9, cũng nhận chỉ thị phải “kiểm điểm nghiêm túc đối với những tồn tại, khuyết điểm trong lĩnh vực cho thuê đất, quản lý sử dụng đất thuê ở TP.Quy Nhơn”. Một yêu cầu như vậy cũng được gửi tới Cục Thuế liên quan đến trách nhiệm kéo dài thời gian xét giảm và việc tồn tại các khoản nợ đọng tiền thuê đất.