Có nên cho phép kinh doanh tạm trên đất bỏ hoang?

Thực trạng các dự án đang tạm dừng triển khai hoặc bị bỏ hoang tại các TP hiện khá lớn, gây lãng phí nguồn lực đất đai. Mới đây, Bộ Xây dựng đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép Chủ đầu tư tổ chức khai thác kinh doanh tạm trên các dự án đã giải phóng mặt bằng, không để đất trống và chỉ đầu tư tiếp khi được cấp có thẩm quyền cho phép. Tuy nhiên, xung quanh kiến nghị này của Bộ Xây dựng có nhiều ý kiến trái chiều..

Những sân bóng đá mini như trên đang rất phổ biến tại Hà Nội. Điều đáng nói là địa điểm xây dựng của những sân bóng này phần lớn trên những khu đất vàng đang bị bỏ hoang của Thành phố. Dự án bất động sản vì một lý do nào đó chưa triển khai được, chính quyền địa phương và chủ đầu tư đã tận dụng mặt bằng cho thuê làm sân bóng. Ngoài cho thuê làm sân bóng, tại nhiều địa điểm khác, bất động sản được cho thuê làm chỗ rửa xe, bãi đỗ xe ô tô, hay kho hàng. Đây được xem là một cách giải quyết trong hoàn cảnh dự án không thể triển khai được như hiện nay.

Trao đổi với phóng viên, ông Phạm Sỹ Liêm – Phó Chủ tịch Tổng Hội Xây dựng Việt Nam cho rằng, có hai nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này, một là một số nhà đầu tư tranh thủ thời cơ thuận lợi nào đó tìm mọi cách đầu cơ đất đai. Thứ hai, kinh tế suy thoái nên không thể đầu tư vào các dự án bất động sản đó được do kẹt vốn, chưa tìm được đầu ra…, buộc họ phải tạm dừng các dự án lại.

Việc đất dự án tại các khu đất vàng bị bỏ hoang hoặc bị trưng dụng vào các mục đích khác gây nhiều bức xúc trong dư luận. Tuy nhiên, việc giải quyết không phải dễ dàng. Mới đây, Bộ Xây dựng đã kiến nghị: đối với các dự án đã giải phóng mặt bằng nhưng không phù hợp với nhu cầu và kế hoạch phát triển của địa phương thì yêu cầu chính quyền địa phương tạm thời điều chỉnh mục đích sử dụng đất có thời hạn và cho phép chủ đầu tư tổ chức khai thác kinh doanh tạm (chuyển mục đích tạm thời: bãi đỗ xe, kho tàng...) không để đất trống và chỉ đầu tư tiếp khi được cấp có thẩm quyền cho phép. Điều này có nghĩa là Bộ Xây dựng cho phép các chủ đầu tư kinh doanh trên đất bỏ hoang. Ý kiến này nhận nhiều phản ứng trái chiều.

Còn theo luật sư Nguyễn Hồng Bách – Công ty Luật Hồng Bách và cộng sự, 90% các dự án bị dừng, khi thanh tra lại đều là những dự án không khả thi và hiện tại chủ đầu tư đang đắp chiếu, họ không triển khai gì cả. Do đó việc này các cơ quan quản lý đã nghiên cứu trước và  rà soát lại, đa phần các dự án này khó triển khai hoặc xa trung tâm, vì thế việc rà soát lại là cần thiết để đánh giá lại năng lực của chủ đầu tư, khả năng triển khai của dự án, tránh lãng phí quỹ đất. Hiện tại các quỹ đất tại các khu vực gần như không còn nhiều, do đó cũng nên rà soát, tổng quát lại để sử dụng đất hiệu quả nhất, tốt cho nền kinh tế.

“Việc các dự án tuy bị bỏ hoang nhưng ít nhiều đã được triển khai, cũng phải xem xét đến quyền lợi của chủ đầu tư bởi vì khi xin cấp khi sử dụng đất chủ đầu tư đã phải bỏ ra một phần chi phí. Nếu thu hồi đất nên tạo điều kiện để họ vượt qua khó khăn, sau này triển khai tiếp”, ông Phạm Sỹ Liên chia sẻ thêm.

Việc thu hồi dự án đã được đề cập đến nhiều trong thời gian qua. Tuy nhiên, đối với những dự án đã GPMB xong hoặc GPMB được trên 50%, việc thu hồi không hề dễ dàng.

Ông Phạm Đức Toàn, Giám đốc công ty Bất động sản EZ cũng phân tích rằng, biện pháp khắc phục hạn chế những dự án chậm triển khai dự án của chủ đầu tư đó là ngay từ ban đầu khi nhà đầu tư nộp hồ sơ để xin triển khai dự án, xin đất thực hiện dự án, cơ quan ban ngành liên quan phải có những quy định chặt chẽ trong vấn đề hồ sơ điều kiện, tiềm lực kinh tế

Những khu đất vàng bị bỏ hoang rõ ràng đã gây lãng phí rất lớn và ảnh hưởng đến bộ mặt đô thị. Cách tận dụng mặt  bằng để kinh doanh hoặc cho thuê hiện nay của các chủ đầu tư chỉ là giải pháp tạm thời. Về lâu về dài, các cơ quan chức năng vẫn cần có những biện pháp quyết liệt để những dự án này được triển khai đúng kế hoạch, mang lại lợi ích chung cho cộng đồng, chứ không phải tập trung giải quyết những khó khăn vướng mắc tạm thời cho các chủ đầu tư.