Cơ hội sở hữu nhà ở xã hội còn rất xa vời

Trong mục hỏi đáp với Bộ trưởng Bộ Xây Dựng Trịnh Đình Dũng, nhiều người dân băn khoăn khi cơ hội sở hữu nhà ở xã hội còn rất xa vời.

Chính sách nhà ở xã hội được xem là chính sách nhân văn của Nhà nước dành cho người dân có thu nhập thấp. Tuy nhiên không ít người dân vẫn băn khoăn khi cơ hội sở hữu nhà ở xã hội còn rất xa vời, hay vấn đề thị trường bất động sản đang nóng dần lên...Những nội dung này được Bộ trưởng Bộ Xây Dựng Trịnh Đình Dũng trả lời người dân trong chuyên mục “Dân hỏi Bộ trưởng trả lời” tuần này.

Sau đây là nội dung của chương trình:

* Chúng tôi xin chuyển đến Bộ trưởng câu hỏi đầu tiên từ một cặp vợ chồng trẻ. Sau khi tốt nghiệp đại học và quyết định ở lại Hà Nội để làm việc chúng tôi vẫn ước mơ mua một căn hộ giá rẻ. Với thu nhập của hai vợ chồng chỉ hơn 10 triệu/tháng, chúng tôi ngày ngày nghe ngóng mọi thông tin về các dự án nhà ở xã hội để tìm cơ hội, nhưng đến nay lượng dự án nhà ở xã hội rất ít. Hiện nay tháng nào chúng tôi cũng mất 1/3 tháng lương để thuê nhà, chúng tôi không biết liệu ước mơ của mình có thành hiện thực hay không?

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng: Đến nay các Nghị định Thông tư hướng dẫn phát triển nhà ở xã hội đang được hoàn thiện và trong năm 2015 Luật nhà ở xã hội mới đi vào cuộc sống, nói như vậy để thấy rằng chính sách của chúng ta vẫn còn rất mới. Tuy vậy, với sự vào cuộc quyết liệt của nhiều địa phương và sự chỉ đạo của Chính phủ thì trong những năm vừa qua chúng ta đã phát triển được 40.000 nhà ở xã hội, đáp ứng cho gần 200.000 người dân.

Mặc dù vậy, việc triển khai các Dự án nhà ở xã hội vẫn còn chậm, nguyên nhân là chính sách mới hoàn thiện, thứ 2 đây là chiến lược phát triển dài hạn lâu dài, chứ không phải trung hạn, ngắn hạn. Mặt khác phát triển nhà ở xã hội cần rất nhiều tiền, trong khi ngân sách nhà nước không có để đầu tư mà cần phải xã hội hoá. Một mâu thuẫn nữa là phát triển nhà ở xã hội yêu cầu là phải chất lượng nhà tốt, giá phải rẻ, để phù hợp với người có thu nhập thấp, vì vậy nó không hấp dẫn với các nhà đầu tư, đây cũng là nguyên nhân khiến các nhà ở xã hội chậm triển khai, thực hiện.

* Vậy thưa Bộ trưởng, Bộ Xây dựng đang có những giải pháp như thế nào để đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà ở xã hội?

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng: Để đẩy mạnh việc triển khai nhà ở xã hội chúng ta phải đẩy mạnh hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến phát triển nhà ở, trong đó tạo môi trường để hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội. Thứ hai là sự vào cuộc của các cơ quan Trung ương, đặc biệt là vai trò của các địa phương trong việc lập chương trình làm việc, kế hoạch phát triển nhà ở xã hội, coi đây là nhiệm vụ chính trị của kế hoạch 5 năm và hằng năm.

Các địa phương cần tập trung chuẩn bị quỹ đất, tạo điều kiện để các doanh nghiệp sử dụng lao động, cũng như các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản được đầu tư kinh doanh nhà ở xã hội một cách thuận lợi nhất. Đồng thời cũng tạo điều kiện cho người dân đầu tư phát triển nhà ở xã hội cho cán bộ, công nhân các khu công nghiệp được thuê để cải thiện chỗ ở, mà pháp luật đã cho phép. Làm được như vậy tôi tin tưởng rằng là chắc chắn từng bước những người có nhu cầu sẽ được tiếp cận và cải thiện chỗ ở cho mình.

* Cũng liên quan đến vấn đề này thì một số công nhân ở Thái Nguyên gửi thư về chia sẻ cứ 4 công nhân ở đây thì chỉ có 1 người thuê được nhà trọ, những người còn lại phải đi rất xa để tìm chỗ ở. Tuy nhiên, ở Đông Anh thì một số công nhân cho biết là có Dự án nhà ở xã hội nhưng không vào vì chưa đủ cơ sở hạ tầng đồng bộ như dịch vụ trông trẻ, ăn uống. Vậy làm thế nào để giải quyết vấn đề này khi nơi thì không có nhà ở xã hội nơi thì có nhưng cơ sở hạ tầng không đồng bộ, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng: Để phát triển nhà ở công nhân thì vai trò của các cấp chính quyền và sự chỉ đạo của các cơ quan Chính phủ trong việc hoàn thiện cơ chế chính sách. Nhưng điều quan tâm ở đây là trong Nghị định 188 về phát triển nhà ở xã hội cũng như trong luật nhà ở và các Nghị định hướng dẫn sắp ban hành thì yêu cầu gắn phát triển các khu công nghiệp với việc phát triển nhà ở. Bởi tại các khu công nghiệp tạo ra gia tăng cơ học về người lao động rất nhanh nên chúng ta không chủ động quỹ đất để phát triển nhà ở thì người công nhân sẽ rất khó khăn trong việc cải thiện nhà ở.

Phải gắn phát triển công nghiệp với phát triển nhà ở, nhưng đặc biệt lưu ý lấy dịch vụ phục vụ nhà ở làm trọng tâm để nâng cao chất lượng cuộc sống của người công nhân, lao động. Trong đó, để người dân gửi trẻ tại chỗ, rồi học hành, mua sắm tại chỗ và khám chữa bệnh tại chỗ và kết nối giao thông công cộng, giảm chi phí của người lao động, và giảm giao thông con lắc giúp cải thiện nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm áp lực nên hệ thống hạ tầng giao thông để tiết kiệm đầu tư cho hệ thống giao thông.

* Thưa Bộ trưởng, giá bất động sản hiện nay ở nhiều phân khúc đang tăng khá nhanh. Thậm chí một số dự án gần bằng mức giá đỉnh điểm năm 2011. Một số người cho rằng thị trường bất động sản đang nóng lên do đầu cơ chứ không phải do nhu cầu thực. Vậy quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này là như thế nào?

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng: Nói thị trường bất động sản phục hồi mà có giao dịch nhiều là do đầu cơ là không đúng, vì chúng ta đều biết giai đoạn 2011-2013 là giai đoạn thị trường đóng băng lúc đó không có đầu cơ và rất ít. Khi đó các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản được thực hiện, trong đó một quan điểm là chìa khoá mở cửa cho thị trường bất động sản phục hồi trở lại là chúng ta gắn phá băng thị trường với thực hiện chiến lược nhà ở quốc gia.

Từ đó các giải pháp để cấu trúc lại thị trường, cấu trúc là các dự án, các sản phẩm bất động sản để đa dạng hoá các sản phẩm hướng tới người tiêu dùng phù hợp với nhiều đối tượng có khả năng chi trả khác nhau, để chuyển từ khu vực dư thừa sang khu vực thiếu nguồn cung. Do đó thị trường đã phục hồi trong đó chúng ta cũng tập trung phát triển nhà ở xã hội giúp thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế và giải quyết được vấn đề người dân cải thiện về nhà ở.

* Vậy theo Bộ trưởng, với việc giá nhà tăng ở nhiều khu vực và việc hàng loạt ngân hàng mạnh tay đổ vốn vào thị trường bất động sản, liệu có hay không nguy cơ bong bóng bất động sản tái diễn như cách đây 4, 5 năm?

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng: Khi giao dịch tăng lên thì khả năng đầu cơ trở lại là điều không tránh khỏi. Vấn đề chính là chúng ta kiểm soát không để thị trường nóng tạo ra bong bóng bất động sản, muốn làm được điều này thì cần tăng cường kiểm soát sự phát triển của các đô thị, kiên trì các giải pháp kiểm soát thị trường bất động sản với việc thực hiện chiến lược nhà ở quốc gia, tức là cân đối cung cầu. Chiến lược nhà ở quốc gia đưa ra cầu để cải thiện nhà ở cho người dân thì thị trường cũng phải đáp ứng cầu đó, nếu được như vậy chắc chắn sẽ phát triển bền vững.

Cụ thể, chúng ta phải tăng cường kiểm soát các Dự án bất động sản tiếp tục cơ cấu thị trường, các dự án, cơ cấu lại các sản phẩm bất động sản để các sản phẩm đến với mọi người. Vì vậy chúng ta phải thực hiện nghiêm Nghị định 11 của Chính phủ về quản lý phát triển đô thị, trong đó yêu cầu phải phát triển đô thị theo quy hoạch và có kế hoạch.

Như vậy thì các địa phương tập trung xây dựng các khu đô thị, thành lập ban quản lý phát triển đô thị để cân đối nhu cầu các nguồn lực và dự báo khả năng phát triển nhà ở của từng khu vực từ đó chúng ta kiểm soát, khắc phục tình trạng phát triển tự phát phong trào như trong thời qua tạo sự lệch phát cung cầu và khó khăn cho thị trường bất động sản.

* Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!