Chuyên gia WB: Áp thuế nhà, người nghèo phải nộp nhiều hơn nhà giàu

Theo WB, 1,8 triệu hộ sẽ chịu tác động bởi Thuế tài sản và tỷ lệ số thuế so với thu nhập của hộ nghèo cao hơn người giàu có.

Thông tin này được chuyên gia Ngân hàng Thế giới (WB) Việt Nam đưa ra tại cuộc làm việc với Phó thủ tướng Vương Đình Huệ về chính sách thuế tài sản chiều 7/6. Buổi làm việc được tổ chức theo đề nghị của lãnh đạo Chính phủ Việt Nam nhằm lắng nghe kinh nghiệm của các quốc gia, tổ chức tài chính, kinh tế trên thế giới.

Dựa trên dự thảo Luật Thuế tài sản Bộ Tài chính công bố gần đây, WB tính toán, sẽ có khoảng 1,8 triệu hộ gia đình (7,2% số hộ) chịu tác động, số hộ nghèo bị tác động rất nhỏ khoảng 23.000 hộ; ngân sách dự tính thu khoảng gần 3.000 tỷ đồng... Tuy nhiên, tỷ lệ số thuế nhà phải nộp so với thu nhập của hộ nghèo là 0,83%, cao hơn hộ gia đình giàu có (0,58%).

Về số thu tuyệt đối, nhóm hộ nghèo dự kiến đóng góp khoảng 17 tỷ đồng tiền thuế nhà, trong khi nhóm hộ giàu nhất đóng góp gần 2.000 tỷ đồng.

Theo dự thảo Luật Thuế tài sản Bộ Tài chính công bố lấy ý kiến hồi giữa tháng 4, cơ quan này đề xuất áp thuế căn hộ chung cư, đất ở, đất xây nhà chung cư, đất kinh doanh... có giá trị từ 700 triệu đồng, thuế suất là 0,4% một năm (cho phần giá trị vượt 700 triệu đồng). Đề xuất này của Bộ Tài chính nhận được không ít ý kiến trái chiều khi cho rằng ngưỡng chịu thuế trên 700 triệu đồng sẽ tạo sự không công bằng giữa người thu nhập thấp và người giàu.

Theo ông Sebastian Eckardt, Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, thuế tài sản không chỉ là nguồn thu mà còn là công cụ góp phần nâng cao tính công bằng và hiệu quả, trách nhiệm giải trình của chính quyền địa phương, góp phần phát triển thị trường nhà đất, cơ sở hạ tầng. Việt Nam còn nhiều dư địa khi hiện nay thuế tài sản chỉ chiếm 0,04% GDP, trong khi ở các nước có nền kinh tế chuyển đổi và nước đang phát triển, tỷ lệ lần lượt là 0,5 và 2%.

Số thu từ chính sách này ở Việt Nam sẽ không lớn, trong khi chi phí quản lý thuế là không nhỏ, chiếm 10-20% số thu. Do đó, nếu Việt Nam muốn thực hiện chính sách thuế này, WB khuyến nghị, cần tiếp tục gia cố chính sách thuế theo từng giai đoạn, xem xét cách tính thuế theo giá trị tuyệt đối hoặc theo tỷ lệ giá trị tài sản,...

Ông Ousmane Dione - Giám đốc Giám đốc Quốc gia WB Việt Nam nhấn mạnh, ngoài nguồn thu lợi ích thuế tài sản cần kèm theo trách nhiệm và đề cao trách nhiệm giải trình của chính quyền với người dân trong sử dụng thuế đầu tư vào hạ tầng. "Việt Nam không nên thực hiện chính sách thuế này đơn lẻ mà cần đặt trong cải cách hệ thống chính sách tài chính mới đạt được mục tiêu", ông Ousmane Dione khuyên.

Qua các góp ý của chuyên gia, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục phối hợp với WB, các tổ chức quốc tế để nghiên cứu đầy đủ về chính sách thuế tài sản, lựa chọn các phương án phù hợp nhất với điều kiện kinh tế, xã hội Việt Nam.

Chính phủ cũng chỉ đạo Bộ Tài chính rà soát các chính sách thuế trong thực hiện tái cơ cấu thu, chi ngân sách, tăng cường cải cách hành chính, cắt giảm chi phí quản lý chính sách thuế.

Giải trình trước đó về thuế tài sản tại Quốc hội, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định, đánh thuế tài sản để tăng thu thêm cho ngân sách "chỉ là mục tiêu thứ yếu". Ông Dũng nói, thuế tài sản sẽ được thiết kế theo hướng tạo công bằng xã hội, đảm bảo minh bạch, chống tham nhũng.