Bảo tồn khu phố Pháp: Có những việc rất đơn giản, không tốn kém

Để bảo tồn những giá trị kiến trúc, không gian đô thị của khu phố Pháp, có những việc làm đòi hỏi sự công phu, tốn kém về kinh phí, phức tạp trong quá trình thực hiện, nhưng cũng có những việc rất đơn giản, có thể làm ngay, không cần đến những khoản chi phí lớn. Đó là một phần kết quả nghiên cứu ban đầu của Dự án hợp tác quốc tế về nghiên cứu bảo tồn và phát triển khu phố Pháp phía nam quận Hoàn Kiếm giữa thành phố Hà Nội và vùng Ile De France (Pháp).

Theo ông Nguyễn Văn Hải, Phó giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc, khu phố Pháp phía nam quận Hoàn Kiếm được đánh giá là tài sản kiến trúc quan trọng của Hà Nội, góp phần tạo nên đặc trưng diện mạo kiến trúc đô thị, đặc biệt là khu trung tâm. Mặc dù có giá trị to lớn và không thể phủ nhận nhưng việc xác lập cơ sở pháp lý cũng như các giải pháp để công nhận, bảo vệ, phát huy các giá trị của loại di sản kiến trúc này còn quá hạn chế. Khu vực này đang đứng trước sức ép nội tại và thách thức của sự phát triển, nếu không được định hướng, quản lý, kiểm soát phát triển kịp thời sẽ có nguy cơ làm mất giá trị đặc trưng khu vực.

Từ gam màu của tường và biển hiệu…

Qua khảo sát, ông Thierry Huan, chuyên gia quy hoạch cảnh quan, nghiên cứu chính của dự án cho biết, một số biệt thự trong khu phố Pháp đã được tư nhân cải tạo rất cẩn thận và chuyển đổi chức năng khá phù hợp, làm khách sạn, nhà hàng. Những sáng kiến bảo tồn này cần được khuyến khích, bởi sẽ góp phần gìn giữ di sản, đồng thời vẫn hỗ trợ cho quá trình phát triển kinh tế. Tuy nhiên, có một số trường hợp cải tạo không được quản lý nên không thu được kết quả khả quan.

Nếu có được một cuốn hướng dẫn cải tạo công trình sẽ giúp cho các chủ đầu tư tư nhân biết cách lựa chọn vật liệu phù hợp như nên thay mái tôn bằng mái ngói, các kết cấu khung thép không nên để lộ ra ngoài. Thực tế là, những gam màu tiêu biểu trong khu phố Pháp của Hà Nội, tường vàng và cửa sơn xanh, thường không được tôn trọng. Vấn đề phổ biến hơn cả chính là các biển hiệu của các cửa hàng có kích thước quá to, quá lòe loẹt, đôi khi che khuất toàn bộ mặt tiền của công trình. Vì vậy, theo nhóm nghiên cứu, trong quy định hướng dẫn cần nêu rõ những gam màu và tông màu phù hợp. Chỉ cần một vài quy định đối với các biển hiệu cũng đã đủ để cải thiện đáng kể cảnh quan đô thị.

Những dãy tường rào chạy thẳng hàng dọc theo hè phối là một trong những nét đặc trưng cơ bản tại các đường phố trong khu phố Pháp. Tất cả đều có dạng bờ tường thấp có cắm hàng rào sắt. Những tường rào này là một yếu tố di sản, tạo nên khung cảnh đồng đều và đặc trưng cho khu phố. Việc chỉnh trang các dãy tường rào cần được nhanh chóng thực hiện bởi rất đơn giản và không tốn kém nhưng có thể tạo sự cải thiện ngay lập tức và rõ ràng đối với các không gian công cộng. Để chứng minh, trước hết nên nhanh chóng chỉnh trang các dãy tường rào của chính các cơ quan công quyền.

Cây xanh cũng là… di sản

Khu phố Pháp được xây dựng theo các nguyên tắc của một thành phố vườn. Di sản cây xanh trong khu vực này chủ yếu được thể hiện qua các hàng cây dọc hai bên phố tạo thành một mạng lưới theo ô bàn cờ giống như các ô phố. Những hàng cây này có từ thời Pháp thuộc và đến nay vẫn liên tục được duy trì và bảo dưỡng với nhiều loài cây có giá trị. Các loài cây hai bên phố rất phong phú, nhưng chiếm đa số vẫn là những loài có tán rộng như phượng, me, muồng vàng, điệp, bằng lăng…

Theo ông Thierry Huan, các loại cây xanh trồng tại khu phố Pháp đã được lựa chọn rất kỹ lưỡng. Các cây đã được trồng và tạo ra khung cảnh chung đặc thù. Cây cối cũng là di sản cần được bảo tồn như là công trình xây dựng. Có những loại cây có rễ cổ, tạo nét rất riêng cho Hà Nội. Có những cái cây, nếu ở Pháp, đã được xếp hạng tương tự như xếp hạng đối với công trình.

GS.TS Nguyễn Tấn Vạn, Chủ tịch Hội Kiến trúc Sư Việt Nam đồng tình với quan điểm nghiên cứu cây xanh như một thành phần của bản sắc đô thị Hà Nội, một giá trị văn hóa của khu phố Pháp. Giá trị lớn nhất là nghệ thuật tạo hình ảnh các phố bằng đặc trưng, chủng loại cây xanh. Về giá trị của những di sản của khu phố Pháp, ông Vạn cho rằng "Nếu những hình ảnh đáng giá nhất của đặc trưng khu phố Pháp không còn nữa thì giá trị của đô thị Hà Nội cũng tự đánh mất".

Quy mô dự án dự kiến khoảng 210 ha với phạm vi nghiên cứu đề xuất:

Phía bắc giáp Hồ Gươm và các tuyến phố Hai Bà Trưng, Hàng Bông, Âu Triệu, Lò Sũ…

Phía nam giáp đường Nguyễn Thượng Hiền, Nguyễn Du, Lê Văn Hưu, Hàn Thuyên, Trần Hưng Đạo.

Phía đông giáp đường Trần Quang Khải, Trần Khánh Dư.

Phía tây giáp đường Lê Duẩn.

DiaOcOnline.vn - Theo Kinh Tế Đô Thị