Ngân hàng "lách" lãi suất trần

Các ngân hàng than lỗ nếu cho vay ngắn hạn với lãi suất trần 12%/năm - Ảnh: Ngọc Thắng

Sau khi Ngân hàng Nhà nước cho phép các ngân hàng được cho vay theo lãi suất thỏa thuận đối với các khoản vay trung dài hạn, hầu hết các ngân hàng đều "tạm ngừng" cho vay ngắn hạn.

“Được 2 việc”

Hiện tượng "tạm ngừng" cho vay ngắn hạn của các ngân hàng xảy ra gần như đồng thời với hiệu lực của quy định về lãi suất thỏa thuận đối với các khoản vay trung dài hạn. Theo tìm hiểu của Thanh Niên, trước đây, các ngân hàng cho vay ngắn hạn đồng loạt với lãi suất trần là 12%/năm, sau đó tìm cách tính phí cao ở những dịch vụ khác... Nhưng thời gian gần đây, ngân hàng chuyển tất cả các khoản cho vay ngắn hạn mới sang dạng trung dài hạn, dù khách hàng không có yêu cầu.

Lãnh đạo một ngân hàng cổ phần tại Hà Nội tiết lộ: "Tiếng là cho vay trung dài hạn nhưng chỉ giải ngân và trả nợ trong vòng vài tháng thôi. Cái này được 2 việc: một là không vi phạm quy định của Nhà nước, hai là lãi suất được thỏa thuận với khách hàng. Nếu làm như trước kia lúc nào cũng nơm nớp lo bị thanh, kiểm tra". Tổng giám đốc một ngân hàng quốc doanh thì cho biết: "Chúng tôi không làm được như mấy ngân hàng cổ phần nhưng cũng phải xoay xở. Chứ cho vay ngắn hạn nghiêm túc với lãi suất trần là 12%/năm thì lỗ".

Trên thực tế, với việc huy động lãi suất với mức đồng loạt là 10,5%/năm, cộng với dự trữ bắt buộc, dự trữ thanh khoản, chi phí quản lý, dự phòng rủi ro... giá vốn của các ngân hàng đều cao hơn 12%/năm. Vì thế, việc ngân hàng cho vay với lãi suất 12%/năm bằng lãi suất trần là điều không ngân hàng nào muốn làm. Thế nhưng, theo đúng quy định thì họ phải tuân thủ dù tất cả các ngân hàng đều tìm cách "lách" mức trần này.

“24 giờ định mệnh”

Kể từ khi có quy định về lãi suất thỏa thuận với các khoản vay trung dài hạn, các khoản vay có thời hạn 366 ngày tại các ngân hàng tăng đột biến. Lý do là 365 ngày được coi là vay ngắn hạn, còn 366 ngày thì được coi là vay trung dài hạn. Với 366 ngày, ngân hàng được quyền thỏa thuận lãi suất vay với khách hàng; còn 365 ngày thì chỉ được cho vay tối đa là 12%/năm theo trần lãi suất hiện hành.

Tổng giám đốc một ngân hàng gọi đây là "24 giờ định mệnh". Ông này nói: "Mở ra cho vay trung dài hạn được thỏa thuận lãi suất nhưng các tồn tại của trần lãi suất thì vẫn còn đó. Các ngân hàng thực chất đã có thể cho vay ngắn hạn với lãi suất thỏa thuận nhưng không được chính danh. Điều này cũng tạo ra những vấn đề không tốt cho tính minh bạch của hệ thống ngân hàng".

Một chuyên gia về tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước thì chia sẻ rằng, trần lãi suất huy động hiện nay đang làm khó cho người gửi tiền nhỏ (do không được hưởng lãi suất cao hơn 10,5%/năm) và chỉ có lợi cho người gửi tiền lớn (được ngân hàng thỏa thuận lãi suất thông qua các hình thức khác nhau). Thế nhưng, cơ quan quản lý vẫn có những "lý do tế nhị" nên chưa thể bỏ hẳn trần lãi suất huy động cũng như cho vay đối với ngắn hạn.

Trên thực tế, các ngân hàng đều kiến nghị nên bỏ trần lãi suất bởi nó đã không còn phù hợp với sự phát triển của thị trường vào thời điểm hiện tại. "Nếu thấy cái gì không hợp lý, cản trở sự phát triển thì cũng nên hành động nhanh để tạo điều kiện cho ngân hàng cũng như nền kinh tế phát triển. Càng để chậm thì không chỉ ngân hàng mà doanh nghiệp cũng khổ", một lãnh đạo ngân hàng cổ phần tại TP.HCM nói.

DiaOcOnline.vn - Theo Thanh Niên