Nghị định 84/2007/NĐ-CP: Phát huy cao độ tính công bằng và minh bạch trong quản lý đất đai

Nhằm điều chỉnh những vướng mắc phát sinh trong thực tế quản lý và sử dụng đất, Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 84/2007/NĐ-CP quy định bổ sung về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, thực hiện quyền sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và giải quyết khiếu nại về đất đai.

Với 7 chương và 68 điều, Nghị định 84/2007/NĐ-CP (NĐ) đã giải quyết ổn thỏa và xác đáng những vấn đề mà ba đối tượng là nhân dân, chủ đầu tư và nhà quản lý đặt ra.

Quyền sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận trên tinh thần kế thừa và đổi mới

Đây luôn là vấn đề nhạy cảm và khó điều chỉnh nhất, NĐ đã phân tích từng trường hợp để có những quy định đi sát với thực tế. Để xác định được mục tiêu “sử dụng đất ổn định” theo đúng tinh thần của Luật Đất đai (2003), tại mục a, khoản 1, Điều 3 của NĐ nêu rõ “Đất sử dụng ổn định là đất đã được sử dụng liên tục cho một mục đích chính nhất định kể từ thời điểm bắt đầu sử dụng đất..”

Thời điểm xác định nghĩa vụ tài chính khi nộp hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận hoặc xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xin giao đất hoặc thuê đất đối với tổ chức, cá nhân đã tính đến chính sách và giá đất áp dụng tại thời điểm bàn giao đất thực tế hoặc tại thời điểm mà tổ chức, cá nhân nộp hồ sơ xin sử dụng đất.

Nghị định vẫn duy trì cơ chế được cho là hợp lý đối với những hộ gia đình, cá nhân chưa đủ khả năng nộp tiền sử dụng đất thì được ghi “nợ tiền sử dụng đất” trên giấy chứng nhận.

Đối với đất có gắn liền với tài sản là công sản thuộc phạm vi quản lý của Nhà nước thì chỉ được phép chuyển mục đích sử dụng khi có sự chấp thuận bằng văn bản của Bộ Tài chính.

Một điểm nhấn nhằm khuyến khích và tạo điều kiện làm ăn ổn định lâu dài cho tổ chức, cá nhân khi được cấp giấy chứng nhận cho đất trang trại tại khu vực nông thôn sẽ không phải nộp tiền sử dụng đất cho việc chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản...  sang đất trang trại (nhà kính, vườn ươm, chuồng trại chăn nuôi...).

Tại Điều 24 quy định cho phép tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được nhận chuyển nhượng dự án có sử dụng đất của tổ chức kinh tế trong nước. Nếu đất có nguồn gốc được sử dụng ổn định lâu dài thì thời gian thuê đất là 70 năm chứ không vô hạn. Nếu bên sử dụng đất có nhu cầu sẽ được gia hạn nhưng không phải nộp tiền thuê đất cho thời gian được gia hạn. Như vậy là công bằng giữa người thuê đất trong nước và nước ngoài.

Quy định chặt chẽ, minh bạch về thời hạn thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư

UBND tỉnh sẽ ban hành quyết định thu hồi đất trong 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được tờ trình của cơ quan tài nguyên môi trường cùng cấp.Tại khoản 5 Điều 56 quy định trong thời hạn không quá 15 ngày, UBND cùng cấp xem xét, quyết định phê duyệt phương án bồi thường.

Điều 57 yêu cầu trong thời hạn không quá 3 ngày kể từ ngày nhận được phương án bồi thường đã được phê duyệt thì các cơ quan chức năng phải niêm yết công khai về địa điểm chi trả bồi thường, mức bồi thường, hỗ trợ, về bố trí nhà và đất tái định cư (nếu có).

Điều 20 của NĐ này, chủ dự án không phải trả tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với diện tích đất sử dụng cho mục đích công cộng. Đây là vấn đề mà trước đây chưa được quy định rõ ràng dẫn tới thủ tục, quy trình thu hồi tùy tiện, và quy định này cũng hạn chế tình trạng gây phiền hà của một số cán bộ địa phương trong khi thi hành nhiệm vụ quản lý về đất đai.

Bãi bỏ một số điều khoản không còn mang tính chất điều chỉnh hợp lý

Trải qua mỗi giai đoạn điều chỉnh về đất đai khác nhau với điểm nhấn là Luật Đất đai (2003) cùng hệ thống nghị định hướng dẫn được Chính phủ ban hành kèm theo. Trên tinh thần đổi mới và tham khảo từ thực tế, Nghị định 84/2007/NĐ-CP đã bãi bỏ một số điều khoản của các nghị định trước đây được xem là không còn mang tính chất hợp lý. Thay vào đó, việc xử lý các vấn đề tranh chấp đất đai được xem là cực kỳ quan trọng cũng đã được quy định cụ thể tại Chương VI - Bổ sung một số quy định đối với giải quyết khiếu nại về đất đai, phù hợp với pháp luật sửa đổi Luật Khiếu nại, tố cáo.

Theo HL - BTN & MT