Thị trường xi măng - Sân chơi của những “ông lớn”

Trước những thách thức mới trong hội nhập, bên cạnh việc hạ giá thành sản phẩm, doanh nghiệp (DN) ngành xi măng đang chủ động hợp tác, sáp nhập để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Từ tháng 10/2015, Công ty TNHH Lafarge Việt Nam chính thức trở thành công ty con của Công ty TNHH Xi măng Holcim Việt Nam. Quá trình sáp nhập giữa 2 công ty sản xuất xi măng này dự kiến hoàn thành vào tháng 12/2015. Sau sáp nhập, sản lượng của LafargeHolcim tại Việt Nam được nâng lên hơn 6 triệu tấn, chưa kể các lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng khác.

Về nguyên nhân sáp nhập, ông Nguyễn Công Minh Bảo- Giám đốc phát triển bền vững Holcim Việt Nam - cho biết: Sáp nhập giúp LafargeHolcim tối ưu hóa sản xuất trong bối cảnh ngành xi măng Việt Nam đang trong tình trạng cung vượt cầu, khiến các nhà sản xuất xi măng gặp nhiều khó khăn. Chiến lược của công ty sau sáp nhập tại thị trường Việt Nam nói riêng và phạm vi toàn cầu nói chung là giải quyết 3 vấn đề cốt lõi được người tiêu dùng quan tâm: Giá thành xây dựng rẻ, thi công nhanh và chất lượng công trình bền vững hơn.

Ngoài thương vụ sáp nhập lớn này, trước đó, Semen Glesik- Tập đoàn xi măng lớn nhất của Indonesia đã mua lại Xi măng Thăng Long (công suất 2,5 triệu tấn/năm) với giá 230 triệu USD. Gần đây, tập đoàn này tiết lộ ý định thâu tóm thêm một nhà máy xi măng tư nhân đang nắm khoảng 4% thị phần tại Việt Nam.

Trong quá trình hội nhập, DN xi măng nào không đủ khả năng nâng cao năng lực cạnh tranh, rất dễ bị thâu tóm.

Việc một số DN xi măng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) sáp nhập và có ý định thâu tóm DN yếu kém cho thấy xu hướng mới trong quá trình hội nhập: DN nào không đủ khả năng nâng cao năng lực cạnh tranh, rất dễ bị thâu tóm. Thực tế, từ đầu năm tới nay, ít nhất đã có 2 DN xi măng phải dừng “cuộc chơi”. Tháng 6/2015, Công ty Cổ phần Xi măng Tiên Sơn Hà Tây (TSM) chính thức rời sàn chứng khoán do trong 3 năm liên tiếp, hoạt động kinh doanh của TSM kém hiệu quả. Tháng 8/2015, Công ty Cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh (QNC) cũng dừng sản xuất Nhà máy Xi măng Lam Thạch do dây chuyền lạc hậu, sản phẩm thiếu sức cạnh tranh.

Ở khía cạnh khác , nhiều DN xi măng trong nước đã nhanh chóng lên kế hoạch đầu tư công nghệ, dự án mới. Công ty Cổ phần Tập đoàn ThaiGourp chuẩn bị nguồn lực thực hiện Dự án Xi măng Xuân Thành giai đoạn 2, công suất 12.500 tấn clinker/ngày (tương đương 4,5 triệu tấn xi măng/năm), tổng mức đầu tư lên tới gần 11.000 tỷ đồng. ThaiGourp cũng mở rộng phạm vi hoạt động bằng việc mua tiếp Dự án Nhà máy Xi măng Minh Tâm có công suất 2 triệu tấn/năm. Trong khi đó, Xi măng Cẩm Phả cũng làm mới bằng cách sản xuất thành công xi măng theo tiêu chuẩn 52.5N của châu Âu để phục vụ cho các dự án trong nước và xuất khẩu. Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (Vicem) hướng tới mục tiêu chính là thị trường nội địa. Ngoài ra, các đơn vị thành viên thuộc Vicem cũng có chiến lược riêng nhằm tối ưu hóa sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm.