Ngành xi măng: Thúc đẩy tiêu thụ nội địa

Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, tháng 5/2015, lượng xi măng và clinker của Việt Nam xuất khẩu (XK) đã giảm 28% về lượng và 27,2% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Bài toán đối với doanh nghiệp (DN) xi măng tại thời điểm này là thúc đẩy tiêu thụ nội địa để hoàn thành kế hoạch năm và tạo đà cho XK.

XK giảm mạnh

Thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, con số XK của xi măng trong tháng 5 chỉ đạt 7,14 triệu tấn, giá trị XK thu về 307,75 triệu USD, giảm 28% về lượng và 27,2% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Băngladesh là thị trường XK lớn nhất của Việt Nam và cũng là thị trường nhập khẩu xi măng, clinker lớn thứ ba trong khu vực Nam Á, quý I/2015 kim ngạch XK xi măng, clinker của Việt Nam sang Bangladesh chỉ đạt 70,1 triệu USD, giảm 33,6% so với cùng kỳ năm 2014.

Theo các chuyên gia trong ngành xi măng, hiện XK xi măng của Việt Nam đang chịu sức ép cạnh tranh rất lớn bởi một số nhà XK chính trong khu vực sẽ tăng lượng XK khoảng 5 - 6 triệu tấn do nhu cầu trong nước thấp và dây chuyền mới đi vào hoạt động. Một nguyên nhân nữa cũng tác động trực tiếp làm mất dần lợi thế XK của Việt Nam, đó là sự chênh lệch giá cước vận chuyển giữa Việt Nam và các quốc gia này không còn là lợi thế XK của Việt Nam như trước đây.

Đại diện các DN XK lớn như Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (Vicem), Tập đoàn Xi măng The Vissai cho rằng, hiện nay trong khu vực châu Á, Việt Nam có khá nhiều đối thủ cạnh tranh quyết liệt. Đặc biệt là cuộc chiến được xem ra không cân sức từ xi măng Trung Quốc với giá thành rẻ hơn, khiến XK xi măng thêm phần trầm lắng.

Tiêu thụ nội địa - giải pháp tình thế

Tại thời điểm này kích cầu tiêu thụ nội địa là giải pháp tình thế mà các DN XK quan tâm.

Theo ông Lê Văn Tới- Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng), tháng 5, sản lượng xi măng tiêu thụ nội địa tăng cao do các DN nỗ lực đẩy mạnh tiêu thụ nội địa trong mùa xây dựng. Đây là tín hiệu khởi sắc, kỳ vọng tạo sức bật trong sản xuất, tiêu thụ xi măng, đánh dấu sự hồi sinh của thị trường bất động sản.

Cụ thể, theo thống kê từ Bộ Xây dựng, xi măng tiêu thụ 5 tháng đầu năm 2015 là 27,19 triệu tấn, bằng 101% so cùng kỳ năm 2014. Trong đó, tiêu nội địa tháng 5 đạt 5,28 triệu tấn, bằng 111% so tháng 5/2014. Riêng Vicem tiêu thụ tháng 5 đạt 1,95 triệu tấn, bằng 114% so với tháng 5/2014.

Theo lý giải của ông Tới, trong khi nguồn cung xi măng nội địa không tăng, nhưng tiêu thụ nội địa tăng với kết quả trên thì XK giảm là phù hợp. “Nói thế không có nghĩa là DN xi măng không quan tâm đến XK, mà XK vẫn là hướng đi bền vững mà DN cần hướng đến, là kênh quan trọng điều tiết lượng hàng khi tiêu thụ trong nước gặp khó khăn”- ông Tới chia sẻ.

Ông Nguyễn Quang Cung- Chủ tịch Hiệp hội Xi măng Việt Nam- cho rằng, trong điều kiện XK khó khăn thì cần tính đến thúc đẩy tiêu thụ nội địa, sau đó mới tính đến nâng cao năng lực cạnh tranh hướng tới XK lâu dài, bài bản. Ông Cung bày tỏ: “Theo tôi, cần có định hướng xem DN nào phù hợp thì tập trung cho XK, còn lại thì phục vụ cho nhu cầu trong nước. Có như vậy mới đem lại hiệu quả XK cao nhất”.
Nhằm thực hiện kích cầu cho sản phẩm xi măng, giảm nhập siêu, Bộ Xây dựng tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông Vận tải triển khai chương trình phát triển hạ tầng, đường giao thông, tạo đà cho ngành xi măng tăng trưởng như kỳ vọng.