Dự án chống ngập 10.000 tỷ bất động: "Công ty Trung Nam làm bậy, còn nói bậy"

Dự án chống ngập TP.HCM có tổng mức đầu tư khoảng 10.000 tỷ đồng bị ngưng trệ gần 5 tháng qua đang gây bức xúc dư luận. Trong khi đó, chủ đầu tư là UBND TP.HCM vẫn loay hoay chưa đưa ra được biện pháp thiết thực tháo gỡ những mâu thuẫn đang bị đẩy lên cao.

Liên quan đến những nhận định trên, PV Người Đưa Tin đã có cuộc trao đổi với TS. Nguyễn Bách Phúc, Chủ tịch hội Tư vấn Khoa học công nghệ & quản lý TP.HCM (HASCON), Viện trưởng viện Điện - Điện tử - Tin học (EEI).

"Tuýt còi" là đúng

PV: Thưa Tiến sĩ, ông đánh giá như thế nào về việc đơn vị tư vấn giám sát (TVGS) “tuýt còi” đơn vị thi công dự án chống ngập có số vốn 10.000 tỷ đồng?

TS. Nguyễn Bách Phúc: Công ty TVGS thi công làm như thế là hoàn toàn đúng. Bởi, theo luật Xây dựng và luật Đầu tư, tổ chức TVGS có trách nhiệm giám sát quá trình thi công của đơn vị thi công (công ty Trung Nam), nhằm xác định thi công có đúng với thiết kế hay không.

Nếu thấy thi công sai thiết kế, dù sai rất nhỏ, TVGS phải lập tức thông báo cho đơn vị thi công, không ký vào biên bản giám sát và phải báo cáo cho chủ đầu tư, đó là trách nhiệm, là luật pháp.

Trong khi đó, công ty Trung Nam lại thay thép tiêu chuẩn châu Âu (G7) theo thiết kế bằng thép tiêu chuẩn Trung Quốc. Do đó, công ty TVGS “tuýt còi” là đúng. Đồng thời báo cáo vụ việc với chủ đầu tư là trách nhiệm của họ.

Phải nói thêm rằng, chủ đầu tư ở đây là UBND TP.HCM, chứ không phải là công ty Trung Nam như dư luận hiểu nhầm thời gian qua. Thực chất công ty Trung Nam chỉ là đơn vị thi công, làm thuê cho chủ đầu tư mà thôi.

Về nguyên tắc, công ty Trung Nam phải làm đúng theo thiết kế đã được chủ đầu tư phê duyệt. Bây giờ, họ lại làm sai thiết kế thì đương nhiên đơn vị TVGS sẽ không thể đồng tình.

Công ty Trung Nam đã thay thiết kế, thay thép khác và phân trần rằng, thép Trung Quốc nhưng lại tốt hơn loại thép theo thiết kế tiêu chuẩn của G7. Như vậy, công ty Trung Nam đã làm bậy, lại còn nói bậy. Bởi, theo luật pháp, đơn vị thi công phải làm đúng như thiết kế.

PV: Vậy nếu đúng luật, công ty Trung Nam phải thực hiện thế nào nếu muốn thay đổi thiết kế khi thi công?

TS Nguyễn Bách Phúc: Nếu bên thi công vì một số lý do thấy cần phải thay đổi thiết kế thì trước hết phải báo cáo với chủ đầu tư - ở đây là UBND TP.HCM. Khi đó, chủ đầu tư sẽ yêu cầu đơn vị thiết kế ban đầu kiểm tra lại, tính toán lại bản thiết kế cũ và đề xuất thiết kế mới, sau đó vẫn phải trình chủ đầu tư phê duyệt lại.

Theo luật, quy trình là phải như thế. Tuy nhiên, khi thi công dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng, việc thay đổi sử dụng thép Trung Quốc thay vì thép tiêu chuẩn G7 là do công ty Trung Nam tự đề xuất chỉ được sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (sở NN&PTNT) TP.HCM xác nhận.

Họ lý giải rằng, sở này đã được UBND TP giao cho quyền phê duyệt về sự thay đổi thiết kế. Điều này là hoàn toàn sai luật, bởi vì sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn hoàn toàn không có chức năng phê duyệt thiết kế công trình.

PV: Vậy ở đây công ty Trung Nam sai hay sở NN&PTNT sai?

TS Nguyễn Bách Phúc: Có hai trường hợp, nếu thực tế chủ đầu tư (UBND TP.HCM - PV) giao cho sở NN&PTNT thẩm định thì UBND TP sai. Nếu Sở tự ý thẩm định, phê duyệt cho đơn vị thi công thay đổi thiết kế thì lại càng sai trầm trọng, bởi sở NN&PTNT không có chức năng, nhiệm vụ hay tư cách của người thiết kế công trình.

Hơn nữa, việc thay đổi thiết kế là nhiệm vụ của đơn vị thiết kế, được chủ đầu tư thuê, chứ không phải chủ đầu tư giao cho một đơn vị như sở NN&PTNT - chuyên đi lo trồng cây gì, nuôi con gì - đi phê duyệt thiết kế kỹ thuật cho công trình gần 10.000 tỷ đồng như vậy. Làm như vậy là hết sức bậy.

Do vậy, Trung Nam cãi như thế là hoàn toàn sai.

Gỡ nút thắt từ đâu?

PV: Một số ý kiến cho rằng, việc ngân hàng không giải ngân cho dự án là nguyên nhân khiến tiến độ thi công chậm trễ. Ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

TS Nguyễn Bách Phúc: Việc ngân hàng không giải ngân cho dự án là hoàn toàn đúng, chứ không sai như một số thông tin dư luận đưa ra. Theo luật thì ngân hàng chỉ giải ngân khi công trình được xác nhận làm đúng tiến độ, đúng thiết kế, ngân hàng giải ngân (cấp tiền) từng bước, bước nào hoàn thành thì được giải ngân.

Tuy nhiên, tại dự án này, đơn vị TVGS không ký xác nhận thì đồng nghĩa với việc, công trình này chưa hoàn thành theo thiết kế, theo tiến độ. Do đó, việc giải ngân cho bước sau là không có. Vì vậy, nói ngân hàng không chịu giải ngân là thiếu căn cứ, không có cơ sở.


PV: Tuy nhiên trong cuộc họp đơn vị TVGS không đến họp để giải quyết khúc mắc, mâu thuẫn giữa các bên. Vậy làm thế nào để các bên giải quyết vấn đề này?

TS Nguyễn Bách Phúc: Đầu tiên phải làm rõ lý do vì sao đơn vị này lại không đến họp. Theo như thông tin mà các phương tiện truyền thông cho biết, nhân viên của đơn vị TVGS đến hiện trường bị đe doạ, mất an toàn. Tuy nhiên, đây chỉ là phát ngôn của đơn vị TVGS, do đó, chủ đầu tư phải vào cuộc xác minh thông tin trên có đúng hay không, nếu cần thiết thì để cơ quan chức năng có thẩm quyền (như công an) điều tra, xử lý vấn đề này.

Việc để dự án đình trệ trong thời gian dài rõ ràng là do lỗi của chủ đầu tư. Vừa rồi UBND TP.HCM có chỉ đạo cho Chánh Văn phòng tổ chức họp báo và nhận lỗi với người dân. Ở đây không phải nói xin lỗi cho vui mà thay vào đó, chủ đầu tư cần có những động thái, phương án giải quyết theo hướng:

Một là, yêu cầu đơn vị thiết kế, đánh giá lại toàn bộ công trình, chứ không thể nói thay một số chi tiết sẽ không ảnh hưởng tới công trình. Bởi, thay đổi bất cứ chi tiết nào đó cũng sẽ làm đảo lộn toàn bộ công trình. Do đó, phải yêu cầu đơn vị này kiểm tra, đánh giá lại, đồng thời có kết luận về việc thay đổi đó, bằng một bản thiết kế mới.

Nếu chủ đầu tư quyết định phê duyệt theo thiết kế mới, lúc đó, đơn vị TVGS sẽ không còn vấn đề gì tranh cãi hay thắc mắc nữa.

Hai là, chủ đầu tư phải xác minh xem đơn vị TVGS có bị đe dọa hay không?. Nếu có, phải có biện pháp xử lý người đe doạ. Nếu không thì cũng phải có xử lý thích đáng để đơn vị TVGS nghiêm túc làm việc.

Trong trường hợp, nếu có kết luận là đơn vị TVGS vu khống cho bên thi công thì đương nhiên sẽ cắt hợp đồng, rồi chọn và ký hợp đồng với TVGS khác, chứ hoàn toàn không thể thay TVGS một cách võ đoán như yêu cầu của công ty Trung Nam.

Xin cảm ơn Tiến sĩ!