Từ xây nhà đến... xây giá

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng đã ban hành quyết định thành lập Đoàn kiểm tra công tác đầu tư xây dựng và xây dựng giá bán, giá cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội (NƠXH). Trao đổi với báo giới, người đứng đầu ngành Xây dựng đã nhiều lần bày tỏ mong muốn các doanh nghiệp thực sự chung tay và thấy rõ trách nhiệm của mình, làm sao để giá NƠXH thực sự phù hợp với khả năng chi trả của người thu nhập thấp và đáp ứng được tiêu chí giá thấp nhưng chất lượng không thấp.

Chất lượng và giá bán - hai tiêu chí song hành

Trong thời gian qua, NƠXH được hưởng nhiều chính sách ưu đãi của Nhà nước, giá thành giảm đã giúp hàng ngàn người dân khó khăn về nhà ở tiếp cận được loại hình nhà ở này. Tuy nhiên, để các dự án NƠXH trên cả nước không chỉ đảm bảo tiêu chí về chất lượng mà còn phải có giá hợp lý, phù hợp với đại đa số người dân thu nhập thấp, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng đã ký quyết định thành lập Đoàn kiểm tra công tác đầu tư xây dựng và xây dựng giá bán, giá cho thuê, cho thuê mua NƠXH tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và TP Đà Nẵng.

Đoàn kiểm tra do Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam làm trưởng đoàn. Các đơn vị tham gia là Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Cục Hoạt động Xây dựng, Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, Thanh tra Bộ Xây dựng và Sở Xây dựng các TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, TP Đà Nẵng phối hợp thực hiện. Đoàn sẽ kiểm tra công tác đầu tư xây dựng, quản lý chất lượng xây dựng NƠXH theo quy định của pháp luật. Đồng thời, kiểm tra công tác xây dựng giá bán, giá cho thuê, cho thuê mua NƠXH theo quy định của pháp luật. Bộ trưởng cũng yêu cầu các Sở Xây dựng TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và TP Đà Nẵng lập báo cáo về tình hình đầu tư xây dựng, xây dựng giá bán, giá cho thuê, cho thuê mua của các dự án NƠXH trên địa bàn, gửi Đoàn kiểm tra trước ngày 30/5/2014.
Hiện nay, cả nước đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 98 dự án NƠXH và tiếp tục triển khai 129 dự án với quy mô xây dựng khoảng 55.000 căn hộ. Trong 98 dự án NƠXH đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng có 35 dự án dành cho người thu nhập thấp, quy mô xây dựng khoảng 18.950 căn hộ; 63 dự án NƠXH dành cho công nhân với quy mô xây dựng 17.430 căn hộ. Trong 129 dự án NƠXH đang triển khai xây dựng , có 90 dự án NƠXH dành cho người thu nhập thấp, quy mô xây dựng khoảng 55.000 căn hộ. Cùng với đó, 39 dự án NƠXH dành cho công nhân khu công nghiệp với quy mô xây dựng khoảng 27.000 căn.

Ưu đãi đi đâu?

Hiện nay, giá bán NƠXH thấp nhất được biết đến là ở dự án Đặng Xá do Viglacera thực hiện với giá gần 9 triệu đồng/m2. Đây cũng là một trong số ít dự án sẽ cung cấp NƠXH theo hình thức cho thuê với mức giá trên 1 triệu đồng/căn/tháng. Tuy nhiên, cũng có những dự án NƠXH đã đưa ra mức giá bán khá cao từ gần 14 triệu đồng/m2, có nơi còn đưa ra mức giá tạm tính là 16 triệu đồng/m2. Mức giá này không thấp hơn là mấy so với các dự án nhà ở thương mại tại cùng khu vực. Thực tế này khiến nhiều người đặt câu hỏi về cách tính giá cũng như những ưu đãi của Nhà nước dành cho NƠXH đã "chạy" đi đâu.

Tại buổi kiểm tra một số dự án nhà thu nhập thấp thuộc huyện Từ Liêm vào hồi đầu năm 2014, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng đã yêu cầu các chủ đầu tư không được tự ý tăng giá bán, hoặc giảm chất lượng công trình. Để góp phần làm giảm giá thành, Bộ khuyến khích các doanh nghiệp nghiên cứu áp dụng khoa học công nghệ, tăng cường sử dụng vật liệu sản xuất trong nước, tiết giảm chi phí thông qua phương thức quản lý và thiết kế. Bộ trưởng cũng phân tích rõ: “Các dự án NƠXH có được mức giá rẻ hơn là nhờ được hưởng chính sách ưu đãi, bởi vậy, các chủ đầu tư không phải cứ thấy nhiều người mua là tự ý tăng giá”.

Tuy nhiên, trên thực tế, một số dự án nhà cho người thu nhập thấp đang bị chê vì giá chẳng khác gì nhà thương mại, trong khi chất lượng còn là một câu hỏi lớn. TS Phạm Sỹ Liêm - Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng, giá nhà thu nhập thấp hiện đang cao là vì cách làm. "Đã là xét duyệt giá thì khó mà thấp được. Trong khi doanh nghiệp xây nhà thương mại được tự chủ về giá, họ cân nhắc các yếu tố để đưa ra giá phù hợp với thị trường thì dự án NƠXH còn đang chờ xét duyệt giá. Không chỉ có xét duyệt giá, việc dự án được hưởng một số ưu đãi nhưng cũng phải thực hiện nhiều thủ tục cũng sẽ khiến giá thành tăng lên".

Cùng với việc kiểm tra công tác đầu tư xây dựng và xây dựng giá bán, giá cho thuê, cho thuê mua NƠXH, trước đó, Bộ Xây dựng cũng đã ra quyết định thành lập đoàn kiểm tra công tác đầu tư xây dựng và quản lý sử dụng nhà ở phục vụ tái định cư tại các TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và TP Đà Nẵng nhằm đảm bảo chất lượng xây dựng, cũng như việc cung cấp các dịch vụ thiết yếu đảm bảo chất lượng sống của người dân sống tại các khu nhà ở tái định cư.