Thủ tục cấp phép xây dựng cần thông thoáng hơn

Nhằm tạo thuận lợi cho người dân sửa chữa, xây dựng nhà ở, UBND thành phố Hà Nội đã quy định một số nội dung về cấp giấy phép xây dựng. Tuy nhiên, thủ tục hành chính trong lĩnh vực này theo phản ánh của người dân vẫn còn rườm rà, phức tạp.

Là chủ thầu xây dựng công trình nhà ở riêng lẻ tại khu vực các quận Hoàng Mai, Hai Bà Trưng, anh Nguyễn Văn Mạnh nhận làm luôn việc chuẩn bị hồ sơ, xin giấy phép xây dựng cho chủ công trình. Anh cho biết, thủ tục lĩnh vực này rất phức tạp. Nếu người dân, chủ đầu tư xây dựng các công trình nhà ở riêng lẻ tự chuẩn bị hồ sơ, làm thủ tục xin cấp giấy phép sẽ gặp rất nhiều khó khăn và tốn thời gian, có thể kéo dài nhiều tháng mà chưa có kết quả. Thực tế là ở tất cả các phường, bộ phận Một cửa các quận đều công khai các thành phần hồ sơ xin cấp phép xây dựng, gồm: đơn đề nghị cấp giấy phép xây dựng, giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất, bản vẽ thiết kế gồm bản vẽ mặt bằng vị trí công trình trên lô đất, sơ đồ vị trí công trình, bản vẽ các mặt bằng, mặt đứng, mặt cắt, mặt bằng móng, sơ đồ đấu nối với hệ thống hạ tầng kỹ thuật về giao thông, cấp thoát nước, điện. Đồng thời, công khai các yêu cầu, biện pháp kỹ thuật bảo đảm an toàn cho công trình, công trình lân cận, các quy định về môi trường, phòng cháy, chữa cháy. Đối với công trình có quy mô từ ba tầng trở lên phải có bản kê khai năng lực, kinh nghiệm của tổ chức thiết kế, cá nhân là chủ nhiệm, chủ trì thiết kế, kèm theo bản sao có chứng thực chứng chỉ hành nghề của chủ nhiệm, chủ trì thiết kế... Ngoài ra, đối với công trình xây dựng xen kẽ có tầng hầm phải có văn bản phê duyệt biện pháp thi công móng và tầng hầm. Công trình cao từ bảy tầng trở lên phải có thêm báo cáo thẩm tra thiết kế do cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng hoặc tổ chức tư vấn có đủ điều kiện năng lực tiến hành… Thời gian giải quyết trong 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Việc hoàn thiện đầy đủ những thành phần hồ sơ như trên rất khó khăn, phần lớn hồ sơ do người dân tự chuẩn bị đều phải sửa chữa, bổ sung nhiều lần. Vướng mắc, khó khăn và dễ bị cơ quan chức năng yêu cầu sửa chữa, bổ sung nhất trong các thành phần hồ sơ là bản thiết kế công trình. Cán bộ chuyên môn có thể yêu cầu chủ đầu tư chỉnh sửa những chi tiết rất nhỏ, từ khoảng lùi, độ cao công trình, độ cao từng tầng, chiều dài, rộng ban-công, chiều cao lan-can, đến biện pháp thi công bảo đảm an toàn công trình lân cận… Mỗi lần như vậy chủ đầu tư lại thêm một lần bàn bạc, đề nghị đơn vị thiết kế chỉnh sửa, đi lại nộp hồ sơ tốn rất nhiều thời gian, công sức, khiến rất ít người đủ kiên nhẫn đáp ứng. Tuy nhiên, theo anh Mạnh, mặc dù khó khăn, phức tạp như vậy, nhưng nếu chủ đầu tư “nhờ” cán bộ chuyên môn của phường, quận “làm hộ” giấy phép xây dựng thì mọi việc lại rất đơn giản, nhanh chóng. Chủ đầu tư chỉ cần đưa ra một số giấy tờ chính liên quan đến đất đai, thông tin số tầng, diện tích công trình dự định xây dựng, còn lại đều do đội ngũ “cò” này chuẩn bị. Đối với bản vẽ thiết kế, chủ đầu tư vẫn thuê thiết kế riêng để xây dựng, còn bản thiết kế để xin giấy phép đã có “kho” dữ liệu chung do các “cò” chuẩn bị, đáp ứng đầy đủ yêu cầu của cơ quan chuyên môn. Vì thế, mới xảy ra tình trạng thiết kế để duyệt cấp giấy phép xây dựng một đường, thiết kế thực để xây dựng một nẻo. Vi phạm trật tự xây dựng do đó tiếp tục diễn biến phức tạp.

Một trong những biểu hiện rõ nhất về công tác cấp phép xây dựng chính là diện mạo của những tuyến phố chính, nhất là những tuyến phố mới. Nếu việc quản lý đất đai, cấp phép xây dựng công khai, minh bạch thì diện mạo các tuyến phố khang trang, hiện đại. Ngược lại, nếu việc cấp phép xây dựng thiếu chặt chẽ sẽ dẫn đến những tuyến phố nhếch nhác, mất mỹ quan, gây bức xúc dư luận. Bà Nguyễn Thị Thuần, người dân sinh sống tại quận Hai Bà Trưng có ý kiến, tuyến phố Thanh Nhàn mở rộng và đường vành đai 1, đoạn Ô Đông Mác - Nguyễn Khoái, được đầu tư rất đồng bộ và hiện đại, nhưng do công tác quản lý đất đai, cấp giấy phép xây dựng không thống nhất, dẫn đến nhiều căn nhà xây dựng mới nhưng thò ra, thụt vào, cao thấp khác nhau, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị.

Cải tạo, xây dựng nhà cửa là quyền lợi chính đáng của người dân. Để tiếp tục tinh gọn thủ tục cấp phép xây dựng, tăng cường công tác quản lý trật tự xây dựng, mới đây UBND thành phố yêu cầu các sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã thực hiện quy định các loại giấy tờ hợp pháp về đất đai để cấp phép xây dựng. Thành phố cũng yêu cầu Sở Xây dựng chủ trì nghiên cứu, trình UBND thành phố ban hành văn bản điều chỉnh hoặc thay thế quy định về cấp phép xây dựng, theo hướng thông thoáng, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân khi cải tạo, xây dựng nhà. Thiết nghĩ, bên cạnh những giải pháp trên, UBND thành phố cần đẩy mạnh thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 về cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ trên địa bàn, tạo điều kiện cho người dân có thể ngồi nhà gửi hồ sơ xin phép xây dựng qua in-tơ-nét. Đặc biệt, cần công khai, minh bạch quy hoạch chi tiết, quy chế quản lý về quy hoạch, thiết kế đô thị để người dân, đơn vị thực hiện đo vẽ, thiết kế xây dựng nhà ở nắm rõ, thực hiện; loại bỏ những thủ tục hành chính không cần thiết để người dân xin giấy phép xây dựng được thuận tiện, nhanh chóng hơn.