Nhiều địa phương chưa nộp về ngân sách tiền chuyển quyền sử dụng đất

Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước về Quyết toán NSNN năm 2015 vừa trình Quốc hội cho thấy, trong số 32 địa phương, chỉ có 10 địa phương nộp vào NSNN số thu từ bán tài sản trên đất, chuyển quyền sử dụng đất.

Theo báo cáo của 63 địa phương, năm 2015 có 32 địa phương có phát sinh số thu từ bán tài sản trên đất, chuyển quyền sử dụng đất 2.136,305 tỷ đồng.

Tuy nhiên qua kiểm toán cho thấy việc quản lý và sử dụng ở các địa phương khác nhau, chưa có sự thống nhất (10/32 địa phương nộp vào NSNN; 22/32 địa phương nộp vào tài khoản tạm giữ để thực hiện các dự án nếu còn dư thì nộp NSNN).

Số dư đầu năm tiền thu bán tài sản trên đất, sử dụng đất năm 2015 của các bộ, ngành trung ương  là 5.788,622 tỷ đồng; số thu trong năm 7.408,259 tỷ đồng; số chi trong năm 4.937,193 tỷ đồng; số dư cuối năm 8.259,688 tỷ đồng (tài khoản tạm giữ tại Kho bạc Nhà nước của Cục Quản lý công sản - Bộ Tài chính là 1.328,461 tỷ đồng, Bộ Quốc phòng 6.931,227 tỷ đồng); ghi thu, ghi chi ngân sách năm 2015 là 7.772,139 tỷ đồng, trong đó ngoài dự toán chi 3.555,2 tỷ đồng.

Kết quả kiểm toán cho thấy, quy định đối tượng được thụ hưởng từ nguồn kinh phí bán chuyển nhượng cơ sở nhà, đất còn chưa cụ thể nên trong quá trình xử lý nguồn kinh phí bán nhà, đất không thống nhất. Đồng thời số tiền bán chuyển nhượng tài sản nhà đất của các bộ, ngành và địa phương tương đối lớn chưa được quản lý tập trung vào NSNN và quản lý chặt chẽ theo quy định về đầu tư công.

Ngoài ra, một số bộ, cơ quan trung ương chưa hoàn thành công tác sắp xếp, xử lý nhà, đất, như Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp va Phát triển nông thôn...

Tình trạng bị lấn chiếm về nhà, đất chưa xử lý dứt điểm; một số đơn vị trực thuộc bộ, cơ quan trung ương sử dụng nhà đất chưa đúng quy định hoặc chưa hiệu quả, cá biệt còn trường hợp sử dụng đất được giao làm trụ sở để cho thuê không đúng mục đích.

Việc sử dụng nhà đất chưa hiệu quả được dẫn chứng là trường hợp của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam. Đơn vị này ký Hợp đồng hợp tác đầu tư kinh doanh với Công ty Cổ phần Hợp tác và Đầu tư Thăng Long tại cơ sở Phạm Hùng, Từ Liêm, Hà Nội, tổng diện tích 18.701m2, trong đó diện tích phải trả tiền thuê đất 12.517m2, thời gian thuê 50 năm (kể từ ngày 28/11/2012) để thực hiện dự án xây dựng Trung tâm Giới thiệu sản phẩm ngành nghề truyền thống và Dịch vụ kinh tế hợp tác, hợp tác xã.

Tuy nhiên, qua kiểm toán cho thấy mức thu tiền như hợp đồng thỏa thuận thì Liên minh Hợp tác xã Việt Nam không đủ để nộp tiền thuê đất vào NSNN.

Vừa qua, Tổng cục Thuế rà soát việc sử dụng đất của các DN cổ phần hóa giai đoạn từ 1/7/2014 đến 30/11/2016 cho thấy có 60 trường hợp DNNN, DNNN cổ phần được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Bộ Tài chính nhận thấy, việc xác định giá đất để thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chủ yếu dựa vào kết quả của DN tư vấn nhưng không đầy đủ và chưa sát với giá thị trường. Đồng thời, việc xác định giá đất làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tại một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ trình tự, thủ tục theo quy định.

Do đó, mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã chỉ đạo Bộ Tài chính chuyển danh sách các cơ sở nhà đất chuyển mục đích sử dụng để thực hiện các dự án đầu tư cho Thanh tra Chính phủ để phục vụ công tác thanh tra việc quản lý đất đai.

Theo số liệu công bố mới đây của Bộ Tài chính, 4 tháng đầu năm tổng thu cân đối NSNN ước đạt  396,47 nghìn tỷ đồng, bằng 32,7% dự toán. Tuy nhiên, trong số các khoản thu chưa đảm bảo tiến độ chung, trong đó nguồn thu từ quỹ đất công ích, hoa lợi, công sản tại xã chỉ đạt 27,2% dự toán.