Ngổn ngang Bình Chánh

Với vị trí là cửa ngõ phía Tây - Tây Nam TP.HCM, nối liền với các trục đường giao thông quan trọng như Quốc lộ 1A, tỉnh lộ 10, cao tốc Trung Lương - TP.HCM, huyện Bình Chánh có vai trò khá quan trọng trong việc phát triển chung của TP.HCM. Tuy nhiên, với tốc độ đô thị hóa nhanh đến chóng mặt, công tác quản lý không theo kịp khiến Bình Chánh hiện ngổn ngang với nhiều công trình xây dựng sai phép và dự án treo.

Điểm nóng về xây dựng trái phép

Gần 15 năm trước, thời điểm mới chia tách, dân số của huyện Bình Chánh khoảng hơn 220.000 người, nhưng đến nay, con số này đã tăng gấp 2,5 lần, lên hơn 625.000 người.

Dân số tăng nhanh kéo theo hàng loạt nhu cầu thiết yếu cần được giải quyết như nhà ở, môi trường, giao thông, an ninh trật tự..., gây áp lực lớn trong công tác quản lý nhà nước. Nổi trội nhất, trong vài năm gần đây, Bình Chánh luôn là địa bàn nóng về tình trạng xây dựng nhà trái phép.

Theo báo cáo của UBND huyện Bình Chánh, trong năm 2016, trên địa bàn xảy ra 591 trường hợp xây dựng không phép, chiếm 42,4% trường hợp vi phạm không phép trên địa bàn TP.HCM. Toàn huyện hiện có 93 dự án đang triển khai nhưng thời gian kéo dài từ 10 - 20 năm, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của hơn 10.000 hộ dân chưa được bồi thường, tái định cư theo quy định. Chưa kể, dân cư trên địa bàn phần đông là lao động nhập cư có thu nhập thấp, có nhu cầu về nhà ở giá rẻ.

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Đầu tư Bất động sản, trong vài năm trở lại đây, giá đất tại các dự án ở Bình Chánh tăng lên khá mạnh, dao động từ 15 - 20 triệu đồng/m2, diện tích thửa đất từ 120 m2 trở lên (theo quyết định số 33/2014/QĐ-UBND quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa của UBND ngày 15/10/2014), tương đương trên dưới 2 tỷ đồng/thửa.

Giá đất thổ cư trên địa bàn tại các đường Vĩnh Lộc, Võ Văn Vân, Quách Điêu…, thuộc xã Vĩnh Lộc A và B dao động từ 25 - 30 triệu đồng/ m2, vượt qua mức chi trả của phần đông người có nhu cầu về nhà ở. Trong khi đó, giá đất nông nghiệp được phân lô bán chỉ từ 5 - 7 triệu đồng/m2, diện tích tách thửa cũng nhỏ hơn đáng kể, chỉ từ 40 m2.

Với mức chênh lệch lớn như vậy, nhiều người dân chọn mua đất nông nghiệp tách thửa, dù biết sẽ có nhiều rủi ro khi mua và xây dựng nhà trên những khu đất này.

Một nguyên nhân nữa dẫn đến tình trạng xây dựng nhà không phép trên địa bàn huyện Bình Chánh, là dù hầu hết các xã đã đô thị hóa, nhưng vẫn phải theo cơ chế quản lý nhà nước như ở nông thôn. Điều này kéo theo hàng loạt hệ lụy, vì bộ máy quản lý nhà nước ở xã quá tải, không đáp ứng yêu cầu phát triển của địa phương. Đội ngũ cán bộ còn hạn chế về năng lực và có cả tiêu cực trong việc xử lý nhà không phép.

Cần rà soát lại quy hoạch

Trước thực trạng đô thị hóa nhanh, bộ máy quản lý hành chính không theo kịp, thời gian qua, lãnh đạo TP.HCM đã từng có chủ trương sẽ nâng cấp huyện Bình Chánh lên quận để phù hợp với tình hình thực tế.

Tuy nhiên, dù mới chỉ là chủ trương, nhưng thông tin này đã bị giới cò đất lợi dụng để “thổi” giá đất Bình Chánh lên cao, khiến thị trường bất động sản Bình Chánh trở nên phức tạp. Để ổn định thị trường, lãnh đạo TP.HCM mới đây đã công bố, chưa có chuyện nâng cấp Bình Chánh lên quận.

Theo ghi nhận thực tế của Đầu tư Bất động sản, điều đáng báo động của Bình Chánh hiện nay là tình trạng xây dựng trái phép do nhu cầu nhà ở tăng cao, trong khi câu chuyện quản lý quy hoạch ở địa phương này không theo kịp.

Việc xây dựng trái phép tràn lan không chỉ phá vỡ quy hoạch đô thị, hình thành nên những khu dân cư tự phát, nhà ở tạm bợ, nhếch nhát, gây mất mỹ quan đô thị, mà còn tạo ra sự lãng phí lớn do hàng loạt vụ cưỡng chế liên tục diễn ra.

Trong thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của UBND TP.HCM, huyện đã có những biện pháp quyết liệt xử lý tình trạng nhà không phép. Tính từ cuối năm 2016 đến nay, tình trạng xây dựng nhà trái phép đã giảm rõ rệt. Điển hình, 6 tháng đầu năm 2017 không còn tình trạng xây dựng nhà không phép tại ấp 4B, xã Vĩnh Lộc B.

Song, theo các chuyên gia, để tình trạng này không tiếp diễn, huyện Bình Chánh cần rà soát lại quy hoạch trên toàn huyện. Với các quy hoạch không phù hợp, kiến nghị Thành phố cho điều chỉnh quy hoạch theo tình hình thực tế của địa phương.

Cần có những chính sách chuyển đổi mục đích sử dụng đất phù hợp để tạo điều kiện cho người dân ổn định cuộc sống. Còn với các dự án chậm triển khai, không còn khả thi, huyện cũng nên kiến nghị cho rà soát lại, thu hẹp dự án, hủy bỏ quyết định thu hồi đất để trả lại quyền lợi cho người dân.