Mua nhà xã hội: Người nghèo bị gạt ra rìa

Thông tin gói tín dụng 30.000 tỷ đồng cho vay mua bất động sản khiến người nghèo phấp phỏng mừng thầm nhưng tất cả đã ngã ngửa khi mình không có trong danh sách. Dù giá giảm, nhà ế nhưng người nghèo cũng bị gạt ra rìa.

Mừng hụt

Làm việc tại một cơ quan Nhà nước ở Hà Nội cũng gần chục năm nay, gia đình chị Bạch Thị Ngân, (Quận Thanh Xuân, Hà Nội) vẫn đi thuê nhà. Nghe thông tin việc cho vay lãi suất ưu đãi chị cũng đã mừng thầm nhưng khi được biết những đối tượng được mua nhà xã hội như gia đình chị lại không được diện cho vay, chị đã tỏ ra thất vọng.

Chị Ngân cho hay: "Chính sách được đưa ra nhằm hỗ trợ người thu nhập thấp, nhưng lại quy định chỉ cho vay mua nhà đối với người mua tại các dự án nhà ở thương mại, còn người mua nhà ở xã hội lại không thuộc diện được vay, như vậy là bất hợp lý.".

Theo chị Ngân, theo tính toán của của chị Ngân, để mua một căn hộ 60m2, có giá khoảng 700 triệu đồng, những quy định phổ biến tại các ngân hàng thương mại, sau khi nộp trước khoảng 30%, mỗi tháng người vay phải trả 5 triệu đồng tiền gốc và 3 triệu đồng tiền lãi tổng cộng là 8 triệu đồng. Nếu không có những hỗ trợ từ Nhà nước, ước mơ có được ngôi nhà của gia đình chị rất xa vời.

Đang trả góp mua nhà xã hội, ông Nguyễn Văn Vượng (cán bộ hưu trí, quê ở Thường Tín, Hà Nội) cho hay, khi có thông tin về việc cho vay lãi suất thấp gia đình ông cũng đã hy vọng sẽ có thể vay được nguồn vốn này để đóng nốt số tiền hơn 200 triệu đồng. Nhưng ông đã thất vọng khi người mua nhà xã hội ra khỏi danh sách ưu đãi cho vay.

"Người nghèo lại bị gạt ra rìa và lúc nào cũng chịu thiệt thòi", ông Vượng nói.

Ông Vương Thế Nam (ở quận Hoàng Mai - Hà Nội) cho rằng, quy định chỉ cho vay mua nhà đối với người mua tại các dự án nhà ở thương mại, còn người mua nhà ở xã hội lại không thuộc diện được vay là bất hợp lý. Điều này, làm khó cho những người thu nhập thấp có nhu cầu mua nhà ở xã hội.

"Nhà nước có chính sách tạo điều kiện cho người thu nhập thấp mua nhà ở xã hội nhưng lại không cho vay vốn ưu đãi sẽ gây khó khăn cho người nghèo", ông Nam nói.

Nhà xã hội chưa được thừa nhận

Theo lý giải từ Ngân hàng Nhà nước, việc không đưa hình thức cho vay để mua nhà ở xã hội vào dự thảo thông tư cho vay hỗ trợ nhà ở là để bảo đảm thực hiện đúng Nghị quyết số 02 của Chính phủ và Luật Nhà ở năm 2005.

Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cho rằng, nhà ở xã hội có giá thấp hơn nhà ở thương mại và phù hợp với túi tiền của người thu nhập thấp nhưng trong dự thảo thông tư không cho vay mua nhà ở xã hội với lãi suất 6%/năm là thiệt thòi cho khách hàng.

Ông Lê Hoàng Châu cho rằng tại khoản 1, điều 31 Nghị địnnh 71 của Chính phủ năm 2010 về hướng dẫn chi tiết triển khai Luật Nhà ở có nêu: Nhà ở xã hội có 3 hình thức là mua, thuê mua và thuê nên giải thích như trên là không thỏa đáng! Việc cho phép vay mua nhà ở xã hội lãi suất 6%/năm cũng phù hợp với Thông tư 02 của Bộ Xây dựng vừa ban hành về chuyển đổi nhà ở thương mại sang làm nhà ở xã hội...

Ông Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng: "Hỗ trợ cho người dân về tài chính để có nhà ở là tốt nhưng tôi không hiểu tại sao lại phải cho vay để thuê/thuê mua nhà ở xã hội? Đối tượng của chương trình đều là cán bộ công nhân viên, nghĩa là đều có thu nhập đều đặn và ổn định, mà đi vay tiền NH để thuê nhà hàng tháng thì tôi cho rằng hơi vô lý. Đối tượng cần cho vay nhất phải là đối tượng mua chứ?".


Theo ông Liêm, cần phải phân biệt rõ nhà ở xã hội và nhà ở giá thấp mà trong thông tư cũng đã có đề cập là giá bán dưới 15 triệu/m2 và diện tích nhỏ hơn 70m2. "Chính phủ nên có chính sách khuyến khích việc chuyển đổi hoặc phát triển mới phân khúc nhà ở giá thấp này. Ưu tiên cả doanh nghiệp lẫn người mua, doanh nghiệp phát triển theo phân khúc nhà ở giá thấp thì sẽ ưu tiên cho vay với mức lãi suất thấp, lãi suất ưu đãi, đi kèm với đó là những quy định về giá bán" ông Liêm nói.

Trước đó, Bộ Xây dựng đã đề xuất trong số 30.000 tỷ đồng dự kiến dành cho vay hỗ trợ thì nên chia làm hai phần, trong đó 65% là dành để cho người thu nhập thấp vay mua nhà, 35% còn lại cho các chủ đầu tư vay để triển khai dự án.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho biết, Bộ Xây dựng đã có văn bản báo cáo Thủ tướng kiến nghị bổ sung điều khoản người dân được vay tiền lãi suất 6%/năm theo dự thảo thông tư để mua nhà ở xã hội. Trong bối cảnh hàng tồn kho BĐS còn nhiều như hiện nay, ngoài việc cần cơ cấu lại sản phẩm hợp lý, dòng tiền cần rót vào phần lớn nguồn cầu, người dân phải được vay mua nhà ở xã hội.

Đại diện NHNN khẳng định rằng, NHNN hoàn toàn ủng hộ các đối tượng thu nhập thấp, cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang được vay vốn mua nhà ở xã hội theo chương trình này. Bất cứ khi nào các quy định của pháp luật cho phép, Ngân hàng Nhà nước sẽ bổ sung ngay hình thức mua nhà ở xã hội vào Thông tư quy định về cho vay hỗ trợ nhà ở theo Nghị quyết số 02 của Chính phủ