Mong manh giấc mơ an cư

Hàng trăm ngàn công nhân đang làm việc trong các nhà máy, xí nghiệp tại TP HCM mong muốn có một căn nhà để an cư lạc nghiệp. Thế nhưng, mong ước chính đáng này có vẻ đang ngày càng xa hơn

Cách đây 11 năm, vợ chồng anh Nguyễn Đức Trọng rời quê miền Trung vào TP HCM mưu sinh. Trong ngần ấy thời gian, anh chị và đứa con nhỏ liên tục chuyển chỗ trọ bởi công việc và giá thuê nhà tăng nhanh. Sau 11 năm gắn bó với TP HCM, hiện công việc của anh chị đã ổn định tại một công ty da giày ở quận Gò Vấp với tổng thu nhập gần 20 triệu đồng/tháng. Muốn vứt bỏ gánh nặng chi phí ở trọ nhưng điều kiện sinh sống hết sức tạm bợ nên từ cuối năm 2015, họ quyết tâm tìm cách mua nhà để ổn định cuộc sống.

Hy vọng rồi thất vọng...

Gói tín dụng 30.000 tỉ đồng là gói vay hỗ trợ mua nhà dành cho người nghèo, người thu nhập thấp, được triển khai từ tháng 6-2013. Anh Trọng cho biết thấy mình cũng tương đối đủ điều kiện tham gia, anh hăng hái tìm hiểu. Thế nhưng, để "chạm" được tới gói tín dụng này, anh đã phải lần lượt đi qua nhiều "cửa ải" với đủ loại giấy tờ, thủ tục hành chính nhiêu khê "không thể tưởng tượng nổi".

"Đến ngân hàng thì họ bắt chứng minh thu nhập, chứng minh khả năng trả nợ, rồi phải có tài sản thế chấp… Trong khi vợ chồng tôi là công nhân (CN), đang thuê trọ, mới có sổ KT3 thì lấy đâu ra các điều kiện ấy?" - anh Trọng nhớ lại.

Thất bại ngay từ "vòng gửi xe", vợ chồng anh Trọng đành từ bỏ căn nhà trong mơ từ gói tín dụng này. Hy vọng có được nơi an cư chợt lóe lên với gia đình anh cùng hàng trăm hộ CN khác khi Bộ Xây dựng đồng ý cho xây căn hộ diện tích 25 m2. Theo đó, doanh nghiệp (DN) bất động sản có thể xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp với diện tích này cho đến khi Bộ Xây dựng có quy chuẩn quốc gia về chung cư.

"Nếu giá bán mỗi mét vuông khoảng 15-18 triệu đồng thì giá căn hộ dạng này khoảng 375-450 triệu đồng, nằm trong khả năng của chúng tôi, tất nhiên là phải trả góp dài hạn. Thế nhưng, một lần nữa ước mơ sở hữu căn hộ nhỏ này tiếp tục bị dập tắt khi giữa tháng 9 vừa rồi, TP HCM ra thông báo không cho xây căn hộ thương mại 25 m2. Lý do là căn hộ chung cư với diện tích nhỏ sẽ đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa, làm tăng quy mô dân số và tăng áp lực lên hệ thống hạ tầng kỹ thuật - xã hội của TP, dẫn đến nguy cơ xuất hiện "nhà ổ chuột" trên cao trong lòng đô thị" - anh Trọng tiếc rẻ.

Khó vẫn cố gắng làm

Sau khi TP HCM bác đề xuất xây căn hộ 25 m2, Hiệp hội Bất động sản TP (HoREA) đã kiến nghị Bộ Xây dựng và chính quyền TP xem xét cho phép tỉ lệ căn hộ có diện tích từ 25 m2 đến dưới 45 m2 không vượt quá 25%-30% tổng số căn hộ của chung cư. HoREA cũng gợi mở nên cho phép xây dựng loại căn hộ có diện tích từ 25 m2 tại các quận vùng ven và các huyện ngoại thành nhưng phải bảo đảm phù hợp với quy hoạch chi tiết xây dựng, quy chuẩn xây dựng, kiến trúc nhà ở.

"Nếu TP đồng ý với kiến nghị của HoREA thì bài toán nhà ở cho người thu nhập thấp, chủ yếu là CN tại các KCX-KCN, sẽ được tháo gỡ. Trong khi đó, các DN bất động sản tham gia những dự án căn hộ nhỏ này sẽ có tính thanh khoản cao hơn bởi nhu cầu sở hữu căn hộ dạng này là thiết thực. Nếu được ủng hộ và hỗ trợ tốt, tôi nghĩ giải pháp này rất có ích cho TP HCM" - ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, nhận xét.

Ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty TM-XD Lê Thành - một DN theo đuổi các dự án căn hộ giá rẻ cho CN và người thu nhập thấp, cho biết từ năm 2011, công ty đã tung ra loại căn hộ cho thuê dài hạn 49 năm với diện tích vừa phải, giá chỉ 350 - 400 triệu đồng/căn. Khi ký hợp đồng thuê căn hộ dài hạn trong 49 năm, khách hàng chỉ cần thanh toán 60 - 100 triệu đồng, phần còn lại sẽ trả góp mỗi tháng 6 triệu đồng không lãi suất.

"Bên cạnh căn hộ thuê dài hạn 49 năm, Lê Thành tiếp tục nghiên cứu để đưa ra loại hình căn hộ mini với diện tích mỗi căn khoảng 20 m2, được thiết kế nhỏ, gọn, đẹp, tiện ích và thông minh với đầy đủ ban công phơi đồ, khu bếp nấu ăn, phòng ngủ, phòng khách… Để làm được dạng căn hộ này, DN sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Thế nhưng, để mang lại cơ hội mua hay thuê nhà dài hạn, ổn định cuộc sống cho người thu nhập thấp, chúng tôi vẫn sẽ làm" - ông Nghĩa khẳng định.

Cung quá ít so với cầu

Một kết quả khảo sát tại TP HCM giai đoạn 2016-2020 do Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM thực hiện cho thấy có đến 81.000 hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu mua, thuê mua nhà ở xã hội. Trong đó, cán bộ, công chức là 10.000 người; hộ nghèo và cận nghèo là 39.000 người; lao động trong khu công nghiệp là 17.000 người.

Trên thực tế, do ngân sách còn hạn chế nên nhu cầu nhà ở xã hội của người dân khó được giải quyết kịp thời. Sở Xây dựng TP HCM đã đưa ra mục tiêu hoàn thành 44.701 căn hộ nhà ở xã hội đến năm 2020 với 39 dự án. Tuy nhiên, nguồn cung vẫn còn quá ít so với nhu cầu.