Lối thoát pháp lý cho giao dịch viết tay

Từ trước tới nay, hoạt động chuyển nhượng nhà, đất thông qua hình thức giao dịch viết tay luôn có sức sống bền bỉ, bất chấp những rủi ro đi kèm cho người mua. Mới đây, theo Nghị định 01 của Chính phủ, từ ngày 3/3/2017, đất chuyển nhượng bằng giấy viết tay sẽ được cấp sổ đỏ đã thắp lên hy vọng cho rất nhiều chủ sở hữu.

Nghị định 01 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai được đánh giá đã giải quyết hàng loạt vướng mắc cho người dân. Đặc biệt, một trong những nội dung người dân kỳ vọng là cơ quan chức năng sẽ cấp sổ đỏ cho đất chuyển nhượng bằng giấy viết tay.

Không còn cảnh “trọ trong nhà mình”

Phạm vi xét cấp sổ đỏ cho trường hợp chuyển nhượng đất bằng giấy viết tay sẽ được điều chỉnh theo hướng “dễ thở” hơn. Thông tin từ Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội (Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội) cho biết, quận, huyện sẽ có trách nhiệm kiểm tra, ký cấp sổ đỏ cho những thửa đất mua bán bằng giấy viết tay.

Đồng thời, sau khi xác minh tình trạng của những thửa đất liên quan, chính quyền sở tại sẽ gửi thông tin sang văn phòng đăng ký đất đai. Từ đây, văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm in thông tin trên phôi sổ đỏ và gửi lại cho quận, huyện ký cấp cho người dân.

Bên cạnh đó, quy định điều kiện để cấp sổ đỏ dạng này khá rõ ràng. Cụ thể: nhà, đất hiện sử dụng ổn định, phù hợp quy hoạch và không có tranh chấp, khiếu nại; đảm bảo yêu cầu về công khai, minh bạch, đồng thời thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định pháp luật.

Chưa hết, việc rút ngắn thủ tục hành chính trong Nghị định 01 cũng được người dân đón nhận tích cực do phần lớn thủ tục được rút ngắn từ 1/3 đến 1/2 thời gian thực hiện so trước đây.

Đơn cử, thủ tục đăng ký, cấp sổ đỏ cho cá nhân và tổ chức tối đa 15 ngày (quy định cũ là 30 ngày); đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền trên đất; xử lý hợp đồng thế chấp, góp vốn; kê biên bán đấu giá tài sản… không quá 10 ngày (quy định hiện hành không quá 15 ngày); cấp lại sổ đỏ bị mất không quá 10 ngày (quy định hiện nay không quá 30 ngày)…

Được biết, hiện nay đã ghi nhận hàng chục nghìn trường hợp người dân gặp vướng khi xin cấp sổ đỏ bằng giấy viết tay. Với Nghị định 01 đi vào thực thi, những thửa đất nông nghiệp, đất thổ cư giao dịch viết tay sẽ được xem xét cấp sổ đỏ.

Đồng thời, khớp với quy định cũ (vốn chỉ cho phép những trường hợp mua bán nhà đất bằng giấy viết tay đến trước ngày 01/7/2004 được cấp sổ đỏ), chính sách mới đã cho phép mở rộng biên độ thời gian áp dụng cho các giao dịch dạng này được thực hiện đến trước ngày 01/1/2008.

Nghĩ về ác mộng “ngóng” sổ đỏ

Thời gian trước, tình trạng người dân dọn về ở cả chục năm nhưng chưa được cấp sổ tại nhiều chung cư Hà Nội đã được nhắc tới nhiều lần. Nguyên nhân có đủ, nhưng lỗi chính vẫn đến từ việc chấp hành luật pháp của chủ đầu tư trong quá trình triển khai, kinh doanh dự án.

Cơ quan đầu ngành lẫn nhà chức trách sở tại đều nỗ lực, rốt ráo bằng nhiều quyết sách, chế tài nghiêm ngặt, song dường như bài toán sổ đỏ chung cư chưa được giải trọn vẹn.

Rất nhiều trường hợp chủ đầu tư bị cư dân đấu tố vì “nợ” sổ đỏ kéo dài, thậm chí đâm đơn kiến nghị tới các cấp. Gần đây, có thể kể tới dự án tòa nhà CT3 Lê Đức Thọ (C’Land làm chủ đầu tư) giàu tai tiếng, hay trong năm 2016 là Meco Complex (ngõ 102 Trường Chinh) đã khiến nhiều khách hàng chán nản và tự đi làm hồ sơ sổ đỏ…

Trong một phát ngôn với báo giới giữa năm 2016, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã cho biết, Hà Nội còn khoảng 50 tòa nhà chủ đầu tư chây ỳ làm sổ đỏ cho người dân.

Điều đáng nói là, không chỉ thiếu trách nhiệm trong việc cấp sổ đỏ cho người mua nhà, nhiều chủ đầu tư còn cản trở, gây khó cho người mua nhà ở khâu hồ sơ xin cấp sổ đỏ, ví dụ không xác nhận đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính cho người mua nhà.

Thực tế này một lần nữa cản trở chính sách mà Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã đưa ra nhằm tạo điều kiện cho người dân, bằng phương án cho phép người dân tự nộp hồ sơ căn hộ để thực hiện xét cấp sổ đỏ, dù chỉ một người.