Khắc phục lệch pha cung-cầu

Theo lãnh đạo Bộ Xây dựng, vấn đề cốt lõi để tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS hiện nay là phải khắc phục sự lệch pha cung - cầu, điều chỉnh cơ cấu hàng hóa một cách hợp lý để sản phẩm BĐS đến được với mọi đối tượng, phù hợp với nhu cầu và khả năng thanh toán thực của thị trường. Trong đó, phát triển nhà ở xã hội (NoXH) là chính sách nhân văn, góp phần hiện thực hóa giấc mơ an cư của người nghèo đô thị.

Phát triển nhà ở xã hội

Để khắc phục sự lệch pha cung - cầu của thị trường BĐS, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng đã đề xuất một nhóm giải pháp đồng bộ tháo gỡ khó khăn cho thị trường, gắn với thực hiện Chiến lược nhà ở quốc gia, đặc biệt là NoXH, được Chính phủ cụ thể hóa tại Nghị quyết 02 năm 2013 và Nghị quyết 61 năm 2014. Bên cạnh việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, đã tiến hành rà soát phân loại các dự án BĐS trên phạm vi cả nước, thực hiện chuyển đổi nhiều dự án nhà ở thương mại (NoTM) sang dự án NoXH, điều chỉnh cơ cấu căn hộ các dự án NoTM (chia nhỏ căn hộ) cho phù hợp hơn với nhu cầu của thị trường; miễn giảm tiền sử dụng đất, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT đối với các doanh nghiệp phát triển NoXH. Đặc biệt, Chính phủ đã dành gói hỗ trợ tín dụng 30.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi dành cho DN phát triển NoXH và người dân vay để mua, thuê, thuê mua NoXH, NoTM giá bán thấp...

Chính nhờ các giải pháp đồng bộ đó, thị trường BĐS đã phục hồi tích cực. Thể hiện qua lượng giao dịch thành công liên tục tăng, bắt đầu từ phân khúc sản phẩm trung bình và thấp, lan dần sang khu vực sản phẩm trung và cao cấp. Đặc biệt, với gói hỗ trợ tín dụng 30.000 tỷ đồng cho NoXH, đã giúp cho hàng chục ngàn hộ người nghèo, người thu nhập thấp được cải thiện nhà ở. “Nếu không có dự án xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp, năm nay chắc cả gia đình tôi vẫn phải ở thuê trong những phòng trọ chật chội, ẩm thấp. Gần 40 tuổi tôi mới có một ngôi nhà của riêng mình. Tôi hạnh phúc lắm” - chị Dương Thị Liên, một hộ dân được vay gói tín dụng 30.000 tỷ đồng để mua NoXH Rice City, Tây Nam Linh Đàm, chia sẻ khi chị sắp được nhận nhà trước Tết Bính Thân 2016.

Chị Liên cũng như hàng trăm người nghèo khác may mắn được xét duyệt và tạo điều kiện mua nhà ở dành cho người có thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở trên địa bàn TP Hà Nội. “Hiện, mỗi tháng tiền thuê nhà của gia đình hết 3 triệu đồng, trong khi căn phòng trọ chỉ rộng chừng 9m2 cho 3 người tá túc. Việc sắp được nhận nhà tuy có diện tích nhỏ (khoảng 53m2) nhưng đó là niềm vui vô bờ, chấm dứt bao năm ngược xuôi cảnh thuê mướn nhà trọ” - chị Liên tâm sự.

Tháo gỡ rào cản

Theo báo cáo của Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS, Bộ Xây dựng, đến tháng 10-2015 các ngân hàng đã cam kết cho vay đối với 31.367 hộ gia đình, cá nhân và 56 dự án, tổ chức với tổng số tiền 21.518 tỷ đồng (đạt 72%), trong đó có 11.340 hộ vay để mua NoXH, 16.832 hộ vay để mua NoTM giá bán thấp (dưới 1.05 tỷ đồng) và 3.195 hộ vay để cải tạo, xây mới nhà ở; đã thực hiện giải ngân 13.499 tỷ đồng (đạt 45%).

Cùng với các chương trình hỗ trợ NoXH cho đối tượng chính sách, người nghèo khu vực nông thôn, các mô hình khu đô thị NoXH với hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ dành cho người nghèo, người thu nhập thấp đô thị (như các dự án NoXH tại khu đô thị Đặng Xá, Gia Lâm, Hà Nội của Viglacera, tại TP mới Bình Dương của Becamex IDC), đã góp phần khẳng định một hướng đi mới trong việc kết hợp giữa phát triển kinh tế với đảm bảo an sinh xã hội, thực hiện mục tiêu xã hội chủ nghĩa hướng tới con người, vì con người, đảm bảo tiến bộ và công bằng xã hội của Đảng và Nhà nước. Đẩy mạnh phát triển NoXH cũng được các cơ quan quản lý, chuyên gia xác định là một trong các giải pháp đảm bảo để thị trường BĐS phát triển ổn định, lành mạnh, phù hợp với điều kiện thực tế của nước ta trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo.

Mặc dù vậy, thực tế sản phẩm NoXH còn thiếu nhiều so với nhu cầu và vẫn còn nhiều lực cản. Một số địa phương chưa thật sự quan tâm đẩy mạnh phát triển NoXH, nhất là quy định dành 20% quỹ đất trong các dự án NoTM để đầu tư phát triển NoXH ở một số nơi chưa thực hiện nghiêm. Nguồn vốn trung và dài hạn cho phát triển NoXH còn thiếu, nhiều doanh nghiệp BĐS chưa mặn mà với NoXH, mới chỉ có NoXH để bán, còn thiếu nhà ở cho thuê...

Ông Nguyễn Trần Nam, Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam, cho rằng trong khoảng thời gian ngắn, một chính sách mới về phát triển NoXH đã phát huy hiệu quả bước đầu, cho dù cần tiếp tục tháo gỡ khó khăn, như việc thiếu quỹ đất; nguồn vốn trung và dài; chỉ có nhà để bán, chưa có nhà cho thuê… Đồng thời, các bộ, ngành, các địa phương cần quan tâm hơn nữa, nhất là việc dành quỹ đất sạch, có cơ sở hạ tầng tốt cho phát triển NoXH, giúp người dân có thu nhập thấp hưởng những lợi ích như người có thu nhập khá và cao, xóa mờ khoảng cách giàu - nghèo.

Một chính sách phù hợp với những đổi mới từ quan điểm, cách tiếp cận cho đến giải pháp thực thi, cùng sự quyết tâm và vào cuộc tích cực của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, kỳ vọng đem lại nhiều kết quả quan trọng, khẳng định phát triển NoXH hướng đi đúng đắn trong phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn hiện nay.