Dấu hiệu trục lợi từ nhà ở xã hội?

Trong những năm qua, chính sách về nhà ở xã hội (NƠXH) của Nhà nước đã góp phần giải quyết vấn đề bức xúc về chỗ ở cho nhiều người thu nhập thấp tại các đô thị. Tuy nhiên, do nhu cầu sử dụng NƠXH của người dân có thu nhập thấp ngày càng tăng cao, trong khi đó, nguồn cung lại chưa đáp ứng đủ và kịp thời nên nhiều đối tượng đã lợi dụng chính sách này để trục lợi.

Ngày 21-1, khi đến dự lễ bàn giao căn hộ NƠXH tại một dự án khu chung cư thu nhập thấp nằm trên địa bàn P. An Hải Tây (Q. Sơn Trà, TP Đà Nẵng), nhiều người hết sức ngạc nhiên khi thấy một số khách hàng đi ô-tô đến dự lễ để nhận bàn giao căn hộ. Trước đó một tuần, khi đến dự lễ bàn giao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất (gọi tắt là sổ hồng) đợt cuối cho khách hàng mua căn hộ NƠXH tại một dự án khu chung cư thu nhập thấp khác ở trên địa bàn P. Nại Hiên Đông (Q. Sơn Trà, TP Đà Nẵng), chúng tôi tròn xoe đôi mắt khi thấy trong khuôn viên khu chung cư này tràn ngập ô-tô con. Một người dân ở khu chung cư này khẳng định: “Các ô-tô đó đều của chủ hiện đang sinh sống trong các căn hộ tại đây. Trong đó, có người còn có thêm nhà mặt tiền ở phố đang cho thuê kinh doanh”. Một người dân khác sinh sống tại khu chung cư thu nhập thấp này từ khi hình thành cho đến nay chia sẻ thêm rằng nhiều chủ đầu tiên mua căn hộ ở đây đã bán hoặc cho thuê lại căn hộ, thậm chí, có căn hộ đã mua bán, sang tay qua nhiều chủ…

Qua tìm hiểu ở Tập đoàn Vicoland – đơn vị làm chủ đầu tư một số dự án NƠXH trên địa bàn TP Đà Nẵng, chúng tôi được biết hiện Tập đoàn Vicoland đang giữ sổ hồng của nhiều căn hộ mặc dù đã thông báo rất nhiều lần nhưng vẫn chưa thấy khách hàng đến nhận. Lý giải vấn đề này, đại diện Tập đoàn Vicoland cho biết là do chủ đầu tiên của các căn hộ đã bán lại căn hộ rồi đi đến nơi khác sinh sống, trong khi đó, do mua bán không hợp pháp nên chủ mới của các căn hộ này không đủ cơ sở pháp lý để được nhận sổ hồng dẫn đến việc nhiều sổ hồng không có chính chủ đến nhận. Không chỉ có việc người mua căn hộ NƠXH rồi bán, sang nhượng, cho thuê lại bất hợp pháp để trục lợi, tình trạng này còn diễn ra đối với các trường hợp được Nhà nước bố trí cho thuê căn hộ NƠXH.

Thời gian gần đây, trên một số trang mạng xã hội hay báo giấy hoặc trang điện tử chuyên về mua bán bất động sản xuất hiện nhiều thông tin đăng mua bán, sang nhượng, cho thuê lại các căn hộ tại các khu chung cư NƠXH trên địa bàn TP Đà Nẵng do Nhà nước bố trí cho thuê đối với các đối tượng đủ điều kiện được thuê căn hộ để ở đến mức Sở Xây dựng TP Đà Nẵng phải lên tiếng cảnh báo. Đơn cử gần đây nhất là việc rao bán các căn hộ tại khu chung cư NƠXH Phước Lý nằm trên địa bàn P. Hòa An (Q. Cẩm Lệ). Trước tình hình này, Sở Xây dựng TP khẳng định: Đây là khu chung cư NƠXH được đầu tư 100% từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước, được UBND TP phê duyệt bố trí cho thuê căn hộ chung cư để ở đối với các đối tượng đáp ứng các điều kiện theo quy định. Người được thuê NƠXH tại khu chung cư này không được chuyển đổi, bán, cho thuê lại hoặc cho mượn nhà ở dưới bất kỳ hình thức nào.

Theo Điều 19 Nghị định 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ về Phát triển và Quản lý NƠXH nêu rõ: người mua, thuê mua NƠXH không được chuyển nhượng nhà ở dưới mọi hình thức trong thời gian tối thiểu là 5 năm kể từ thời điểm trả hết tiền mua, thuê mua nhà ở theo hợp đồng đã ký với bên bán, bên cho thuê mua; chỉ được phép bán lại hoặc cho thuê sau khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ hồng). Trong thời hạn chưa đủ 5 năm, kể từ thời điểm trả hết tiền mua, thuê mua NƠXH, nếu bên mua hoặc thuê mua có nhu cầu bán lại NƠXH thì chỉ được bán lại cho Nhà nước hoặc bán lại cho chủ đầu tư, hoặc bán lại cho đối tượng đủ điều kiện được mua, thuê mua NƠXH với giá bán tối đa bằng giá bán NƠXH cùng loại tại cùng địa điểm.

Mặc dù có quy định như vậy nhưng nhiều người vẫn tìm cách để có hồ sơ hợp lệ mua nhà, tuy nhiên mua xong thì ngay lập tức bán hoặc cho thuê lại để trục lợi. Điều này khiến vô số người có nhu cầu thực sự sẽ khó khăn hơn trong việc tìm kiếm nhà ở. Có thể nhận thấy, nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng mua bán NƠXH sai quy định xảy ra tràn lan hiện nay chủ yếu do nhu cầu về nhà ở quá lớn, kinh phí để sử dụng vào mục đích này của nhiều hộ gia đình còn hạn hẹp, nên nhiều người bất chấp các rủi ro để mua lại NƠXH nhằm giải quyết nhu cầu chỗ ở trước mắt. Điều này đã khiến không ít người, thậm chí có cả “cò” và môi giới bất động sản tranh thủ trục lợi, mua bán, chuyển nhượng NƠXH trái phép hưởng chênh lệch và đẩy rủi ro về phía người mua nhà.

Chính sách phát triển NƠXH của Nhà nước là hết sức đúng đắn và phù hợp với nhu cầu bức thiết về nhà ở của người dân thu nhập thấp tại các đô thị hiện nay. Tuy nhiên, việc lợi dụng chính sách này của Nhà nước để trục lợi bằng bất cứ hình thức nào đều cần phải ngăn chặn và xử lý