Bùng nổ khu dân cư tự phát ở vùng ven

Đặc điểm chung của các khu dân cư tự phát là hạ tầng đô thị rất kém, nhiều nơi chỉ là đường đất, không có cống thoát nước, điện phải tự câu nối...

Việc các khu dân cư (KDC) tự phát mọc lên như nấm sau mưa đã và đang làm đau đầu chính quyền huyện Cần Giuộc, Long An (giáp ranh với huyện Bình Chánh, TP.HCM). Tình trạng này xuất hiện ở huyện từ năm 2008 nhưng tới năm 2014 bắt đầu bùng phát. Đặc điểm chung của các KDC tự phát là hạ tầng đô thị rất kém, nhiều nơi chỉ là đường đất, không có cống thoát nước, điện phải tự câu nối...

“Cò” từ nơi khác tới

Ông Nguyễn Văn Bé (ấp Tân Điền, xã Long Thượng, huyện Cần Giuộc) cho hay quanh đây không hiếm trường hợp “cò” mua đất ruộng để san lấp, chuyển mục đích rồi xây hàng loạt nhà, rao bán vài trăm triệu đồng/căn.

Anh Đinh Văn Tấn, sống hơn 30 năm ven đường ĐT 4 (ấp Tân Điền, xã Long Thượng), kể thêm: Giới đầu cơ nhà ở đây đa phần từ TP.HCM đến. Họ mua những mảnh ruộng lớn hoặc gom đất của nhiều hộ dân ven các tuyến đường của xã rồi san lấp, xây nhà phố liên kế giống hệt nhau.

“Các đầu nậu nhà đất khu vực này đều từ xã Vĩnh Lộc, huyện Bình Chánh và quận 8 (TP.HCM) về như các ông Phi, Trường, Thanh… Họ có sẵn xe xúc, xe ben và đội ngũ thợ xây dựng hùng hậu. Mỗi căn nhà một trệt một lầu trên diện tích đất 90-100 m2 có giá 300-500 triệu đồng. Người mua phần lớn là dân TP.HCM bị di dời, giải tỏa. Khi có người mua, “cò” sẽ nhận tiền cọc, cho người đứng tên giùm (thường là dân địa phương) một ít tiền rồi yêu cầu họ làm thủ tục sang nhượng cho người mua” - anh Tấn nói.

Chính quyền địa phương cũng rối

Không riêng xã Long Thượng, tại các xã lân cận như Phước Lý, Long Hậu, Tân Kim… tình trạng KDC tự phát cũng rất phức tạp. Có nhiều mảnh đất nông nghiệp trước kia còn để trống nhưng chỉ vài tháng sau đã biến thành dãy nhà san sát.

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Trần Tuấn Thanh, Phó Chủ tịch UBND huyện Cần Giuộc, xác nhận tốc độ đô thị hóa trên địa bàn huyện diễn ra quá nhanh. Nhiều KDC tự phát mọc lên mà huyện không thể ngăn chặn do “theo Luật Xây dựng 2014 thì trường hợp xây dựng nhà ở riêng lẻ ở nông thôn không phải xin giấy phép xây dựng”.

“Chúng tôi liên tục báo cáo, kiến nghị UBND tỉnh có cách giải quyết, thậm chí đề nghị tạm dừng việc giải quyết hồ sơ xin tách thửa, chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn. Nhưng đến nay tỉnh vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể” - ông Thanh trần tình.

Theo ông Thanh, dựa vào thông tin quy hoạch sử dụng đất và kế hoạch sử dụng đất được duyệt, các “cò” xác định những vị trí đất được cho phép chuyển mục đích sang đất ở tại nông thôn. Thông qua một số hộ gia đình nông dân, cá nhân tại địa phương, họ lập hồ sơ xin tách thửa thành nhiều thửa đất để nhận chuyển nhượng kết hợp xin chuyển mục đích sử dụng sang đất ở nông thôn. Sau khi các hộ gia đình, cá nhân đã được giải quyết cho chuyển mục đích thì “cò” mua lại nhưng vẫn nhờ họ đứng tên.

Tiếp đó, “cò” làm thủ tục hợp thửa, rồi phân lô theo đúng diện tích tối thiểu quy định tại Quyết định số 52/2014 của UBND tỉnh Long An và xây nhiều nhà liền kề, hình thành các KDC tập trung. Xong khu này, họ lại sang khu vực khác, áp dụng cách thức tương tự. “Cứ như thế, tình trạng này kéo dài dẫn đến việc hình thành các KDC tự phát, nhà ở nông thôn mà cứ xây san sát nhau, không đảm bảo các điều kiện kết nối hạ tầng kỹ thuật, vệ sinh môi trường, phòng chống cháy nổ... Giờ huyện chưa biết giải quyết ra sao” - ông Thanh trình bày.

Được biết theo chỉ đạo của UBND tỉnh Long An, hiện các cơ quan chuyên môn phối hợp với Huyện ủy, UBND huyện Cần Giuộc đang lập đoàn kiểm tra về quản lý đất đai, xây dựng trên địa bàn ba xã Long Thượng, Tân Kim, Trường Bình. Đoàn sẽ ghi nhận tình hình, xem xét các quy định liên quan và kiến nghị giải pháp để tháo gỡ các vướng mắc của địa phương.

Dân phản ánh: Sao “cò” xây nhà được, tôi thì không?

Tại xã Long Thượng, huyện Cần Giuộc có nhiều căn nhà của “cò” được xây dựng nhưng không bị xử phạt, trong khi có người dân phản ánh họ xây nhà là bị phạt ngay. Người dân hoài nghi “cò” có mối quan hệ mật thiết nào đó với chính quyền.

Ông Tạ Văn Ngon, Bí thư Đảng ủy xã Long Thượng (huyện Cần Giuộc, Long An), xác nhận có hộ dân ở xã không được phép cất nhà nên phản ánh như trên. Tuy nhiên, thực sự do đất họ nằm trong khu vực không được quy hoạch làm đất ở nông thôn, mặc dù đất của họ nằm gần khu vực “cò” đang xây nhà rao bán. Ông Ngon khẳng định chính quyền địa phương không thiên vị, bao che gì.

10 khu dân cư tự phát với hàng trăm căn nhà mọc lên là con số thống kê sơ bộ trên địa bàn huyện Cần Giuộc, Long An.