Bỏ giấy phép xây dựng: Lắm hệ lụy!

Quận 4 muốn ban hành các văn bản thay thế giấy phép xây dựng nhưng việc này đã phát sinh nhiều rắc rối khó giải quyết.

Cho rằng một số trường hợp không cần thiết phải xin phép xây dựng theo quy định, UBND quận 4 bỏ thủ tục này và thay bằng văn bản chấp thuận hoặc văn bản cung cấp thông tin xây dựng cho người dân xây sửa nhà. Tuy nhiên, sau đó đã có không ít hệ lụy phát sinh…

Không cần xin phép xây dựng

Trong quá trình chỉnh trang đô thị, nhiều nhà ở tại quận 4 có hiện trạng sàn gỗ đã mục nát có nhu cầu xây sửa lại bằng vật liệu khác. Theo Nghị định 64/2012 về cấp phép xây dựng, việc thay đổi sàn gỗ sang sàn chất liệu khác là “thay đổi kết cấu công trình” nên thuộc diện phải xin phép xây dựng.

Do xét thấy “tuy có khác nhau về vật liệu nhưng đều là sàn bán kiên cố, không phải sàn đúc giả bê tông cốt thép, sàn bê tông cốt thép” nên quận 4 đã ban hành văn bản chấp thuận cho người dân thay sàn gỗ thành sàn vật liệu hỗn hợp (bán kiên cố) mà không cần phải xin phép xây dựng. Chủ đầu tư phải làm cam kết chỉ thay đổi sàn gỗ hiện trạng bằng sàn bán kiên cố, không làm tăng quy mô số tầng, không tăng diện tích sử dụng, không xây dựng mới công trình.

Quận 4 cũng miễn giấy phép xây dựng cho người dân thuộc diện bị giải tỏa một phần căn nhà do giải phóng mặt bằng, nâng cấp đô thị. Bù lại, quận sẽ cấp văn bản cung cấp thông tin xây dựng, trong đó nêu rõ nhà được xây sửa cụ thể ra sao, quy mô bao nhiêu tầng… “Chủ trương này giúp đơn giản hóa thủ tục xin phép xây dựng, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, tránh tình trạng xây dựng sai quy mô được phép, giúp người dân nhanh chóng ổn định chỗ ở sau khi bị giải tỏa” - quận 4 lý giải.

Biến tướng, vi phạm: Không phạt được

Tuy nhiên, khi áp dụng chủ trương trên vào thực tế, không ít rắc rối lại phát sinh. Một số trường hợp được cấp các văn bản nói trên đã lợi dụng để vi phạm xây dựng như tháo dỡ nhà, xây dựng mới, bít tầng, xây sàn bê tông cốt thép, xây thêm ban công, làm tăng diện tích sử dụng… nên bị cơ quan chức năng lập biên bản. Tuy nhiên, sau đó cơ quan chức năng lại không thể ban hành quyết định xử phạt vi phạm được. Lý do là đối chiếu các quy định về xây dựng và xử phạt vi phạm thì không thấy có loại văn bản chấp thuận cho thay sàn gỗ thành sàn vật liệu hỗn hợp hay văn bản cung cấp thông tin xây dựng.

Để tháo gỡ vướng mắc, quận 4 kiến nghị UBND TP và Sở Tư pháp xem xét công nhận hai loại văn bản mà quận đang ban hành như là giấy phép xây dựng để các cơ quan chức năng có cơ sở pháp lý khi xử phạt vi phạm hành chính trong trật tự xây dựng.

Không phù hợp, trái thẩm quyền

Sở Xây dựng vừa có văn bản trả lời UBND quận 4 về kiến nghị trên. Sở cho rằng trường hợp thứ nhất (thay sàn gỗ thành sàn vật liệu hỗn hợp) thuộc diện không phải xin phép xây dựng nếu không làm thay đổi kiến trúc mặt ngoài, kết cấu chịu lực, chức năng sử dụng và an toàn công trình, chủ đầu tư chỉ cần thông báo nội dung sửa chữa, cải tạo cho UBND phường, xã thị trấn để được hướng dẫn, kiểm tra và theo dõi khi thi công.

“Trường hợp sửa chữa, cải tạo làm thay đổi kiến trúc mặt ngoài, ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực và an toàn của căn nhà thì chủ đầu tư phải lập thủ tục xin phép xây dựng” - Sở này nhấn mạnh.

Sở Xây dựng cho rằng việc cấp giấy phép xây dựng phải thực hiện theo đúng quy định, có trình tự, thủ tục và áp dụng theo mẫu tại Nghị định 64/2012 và Quyết định 21/2013 của UBND TP. Do đó, “kiến nghị của quận 4 về việc công nhận các văn bản của quận là giấy phép xây dựng không phù hợp với quy định” - sở này cho biết.

Ngoài ra, Sở Tư pháp TP cũng cho hay thẩm quyền ban hành thủ tục hành chính được quy định tại Nghị định 63/2010 phải do các cơ quan có thẩm quyền ban hành (được liệt kê cụ thể trong nghị định - PV). “Việc UBND quận 4 ban hành thủ tục hành chính để giải quyết công việc cho người dân là không phù hợp quy định pháp luật” - Sở Tư pháp góp ý.

Việc bỏ giấy phép xây dựng cho hai trường hợp trên nhằm tạo thuận lợi cho người dân, đồng thời giảm bớt thủ tục. Tuy nhiên, nếu các sở không đồng tình thì quận sẽ dừng. Còn việc xử lý vi phạm những trường hợp đã xây sửa nhà theo các văn bản của quận, chúng tôi sẽ xem lại sau khi nghiên cứu các văn bản của các sở.

Ông TRẦN HOÀNG QUÂN, Phó Chủ tịch UBND quận 4