3 lý do trễ hạn hồ sơ đất đai của người dân

 Loại thủ tục chính gây nên tình trạng hồ sơ trễ hạn trong lĩnh vực đất đai là thủ tục cấp giấy chứng nhận (GCN) cho hộ gia đình, cá nhân nhận chuyển nhượng đất đã có GCN rồi.

Ngày 9-1, tại Hội nghị Tổng kết công tác CCHC và kiểm soát thủ tục hành chính (TTHC) năm 2017 và triển khai nhiệm vụ năm 2018, nhiều địa phương đã nêu lên những khó khăn trong việc giải quyết hồ sơ đất đai, dẫn đến tỉ lệ hồ sơ trễ hạn trong lĩnh vực này vẫn đang ở mức báo động.

Ông Dư Huy Quang, Giám đốc Văn phòng Đăng kí đất đai TP (VPĐKĐĐ) thừa nhận, số lượng hồ sơ trễ hạn trong lĩnh vực đất đai hiện nay rất nhiều, theo thống kê của ngành thì tỉ lệ đó khoảng 10%. Trong đó phần nhiều thuộc về loại thủ tục thuộc cấp GCN cho hộ gia đình, cá nhân nhận chuyển nhượng đất đối với trường hợp đã có GCN rồi.

Đối với trường hợp này, thẩm quyền cấp GCN lại là thuộc Sở Tài nguyên & Môi trường (TN&MT) ký. Thời gian qua, Ban Giám đốc Sở TNMT đảm nhiệm việc ký GCN nhưng do công việc rất nhiều, được sự đồng ý của UBND TP, Giám đốc Sở TNMT đã ủy quyền cho VPĐKĐĐ TP ký.

Theo ông Quang, việc trễ hạn hồ sơ đất đai có nhiều nguyên nhân, nhưng có ba nguyên nhân đặc thù:

Thứ nhất, do tình trạng pháp lý về sử dụng đất đai có yếu tố lịch sử rất phức tạp nên khi giải quyết cần sự phối hợp của nhiều ngành.

Thông thường, giải quyết thủ tục đất đai liên quan tới ngành xây dựng, liên quan tới công tác quản lý đất đai của quận/huyện. Tuy nhiên hiện nay quy chế phối hợp chưa tốt.

Đơn cử thủ tục cần sự phối hợp nhiều ngành là thủ tục cấp GCN đối với nhà, đất xây dựng trái phép, không phép. Muốn cấp GCN thì theo quy định phải có ý kiến của cơ quan cấp giấy phép xây dựng đối với công trình đó, có được tồn tại hay không, xử lý như thế nào; phải có ý kiến của cơ quan xây dựng thì cơ quan đất đai mới cấp được.

Thứ hai, có nhiều trường hợp nhà, đất có giấy tờ rồi nhưng chủ cũ xây dựng sai phép, không phép, xong không làm thủ tục hoàn công rồi đem nhà đó đi bán cho người khác, khi làm thủ tục chuyển nhượng thì công chứng chuyển nhượng đối với hồ sơ pháp lý có sẵn, còn phần sai và không phép thì không được công nhận. Rồi người mua lấy hồ sơ đó đi đăng ký chuyển quyền, khi xem xét đăng ký chuyển quyền thì hiện trạng nó không phù hợp với hồ sơ pháp lý cũ … gây khó khăn trong cấp GCN. Hồ sơ này đa số phải đi xác minh, phải có ý kiến các ngành.

Thứ ba, hiện nay Bình Chánh đang vướng 1.000 hồ sơ và một số huyện vùng ven cũng vướng. Đó là trước đây đối với đất nông nghiệp ở tất cả các quận/huyện hầu hết đã cấp GCN. Nhưng sau đó các chủ đất nông nghiệp tự phân nhỏ miếng đất rồi bán giấy tay qua các thời kì, những người nhận lại có trường hợp xây dựng trái phép trên đó, có trường hợp san lấp không còn sử dụng đất nông nghiệp.

Hiện nay những người mua bán giấy tay với chủ cũ đi làm thủ tục xin cấp GCN, địa phương cho rằng trường hợp này đã có GCN rồi nay đăng ký biến động nên thẩm quyền thuộc Sở TNMT; dẫn đến tình trạng chưa thống nhất với nhau về mặt thẩm quyền.

Về trường hợp này, muốn được cấp thì địa phương phải có đánh giá lại cho phù hợp với quy hoạch. Trên cơ sở vướng mắc thì Sở TNMT đã có báo cáo UBND TP. Quan điểm Sở TNMT và VPĐKĐĐ đối với trường hợp này thì không thể làm thủ tục bình thường được. Đã có GCN rồi nhưng biến động không phù hợp pháp luật do chia nhỏ diện tích, tự ý thay đổi mục đích, tự ý xây dựng thì phải để địa phương đánh giá.